Đường lên xóm Tháu dốc ngược tựa như đường lên trời. Nằm bên lòng hồ thủy điện Hòa Bình, nơi này bốn bề núi đá cao chất ngất giữa từng không. Trang trại rộng 3ha của anh Thu cũng toàn đá chồng lên đá. Những năm trước đây, bà con nơi đây để hoang cho cỏ mọc, nhưng từ khi làm chủ khu núi đá này, anh Thu lại biến nó thành khu vườn rợp bóng cây ăn quả. Lần đầu gặp ông chủ của trại thanh long xanh mướt và sai trĩu quả này ai cũng phải ngạc nhiên.
Anh Thu trồng thanh long trắng trên đá, vừa có quả ăn, hoa bung nở đẹp như phim ngôn tình.
Anh Thu – chàng trai quê đất lúa giờ lại là nông dân chịu khó nhất. Nom thân thể anh cường tráng như những chàng trai bản thực thụ. Đôi bắp tay anh nở nang, nổi cuồn cuộn như những vận động viên thể hình. Hôm gặp chúng tôi anh đi chân trần làm vườn. Đôi bàn chân đã chai sạn, bước đi phăng phăng trên nền đá nhọn mà chẳng hề hấn gì. Những ngón chân tõe ra như đôi bàn chân giao chỉ của các cụ ta ngày trước. Như đoán được sự ngạc nhiên của tôi, anh Thu phân trần: "Bao năm ở quê đi làm đồng, tôi đi chân đất quen rồi. Giờ đi làm vườn ở xứ Mường tôi cũng vẫn đi chân đất. Đi giày, đi ủng vào không quen lắm".
Anh Thu đang chăm sóc cây thanh long mọc rễ bám chặt vào các khe đá.
Chưa kịp tan tuần trà, anh phăng phăng bước đi ra khu vườn lổn nhổn đá sỏi. Theo hướng chỉ tay, những tảng đá cao chót vót phía sau nhà, phủ màu xanh mướt là các giàn thanh long của anh. Hiện giờ anh có cả nghìn bụi thanh long như thế. Anh Thu dẫn chúng tôi lại gần, từng cành thanh long tỏa xuống tựa như những cánh tay xanh bám chặt vào vách đá. Thanh long nở hoa trắng muốt nối nhau phủ kín các tảng đá tai mèo sắc nhọn. Đám thanh long đã kết thành một cái mũ xanh đội trên tảng đá.
Theo anh Thu: "Khi trồng thanh long trên đá, nhiều người trong vùng nói tôi bị dở hơi. Ai đời thuở lại trồng thanh long kiểu đó bao giờ. Nhưng tôi đều bỏ ngoài tai, cứ chăm sóc năm tháng này qua năm tháng khác, kết quả vườn thành long đã cho hoa trái sai trĩu".
Cây thanh long mọc rễ bám chặt vào các khe đá. Chúng mọc trên đá mà không cần bám đất. Theo lời giới thiệu của anh Thu, thanh long sống trên đá cho quả sai và ngọt hơn so với thanh long trồng ở đất. Chúng lại sống khỏe hơn, hầu như không mắc bệnh. Nhìn từng giàn thanh long bám chặt vào vách đá tựa như đám tầm gửi bám vào cây chủ, tôi mới cảm nhận hết được sự kì công của anh Thu. Tôi còn đang mải mê ngắm vườn thanh long đẹp như một khu vườn của người thợ khéo tay, anh Thu đưa tay hái mấy quả thanh long chín mời khách. Chỉ trong nháy mắt, anh đã bửa đôi quả thanh long chín có màu trắng muốt đưa mời khách.
Hiện anh Thu sở hữu trang trại thanh long rộng 3ha, năm nào cũng có sản phẩm bán ra thị trường.
Nếm quả thanh long mịn như bột, thơm lừng khiến tôi tỉnh cả người. Vị ngọt dịu của thanh long tựa như chất gây nghiện khiến ai đã một lần thưởng thức lại muốn ăn tiếp. Do thanh long được trồng trên núi đá tai mèo nên chúng có vị ngọt, thơm mà các vùng khác không có được. Mỗi lứa thanh long, anh Thu bán được khoảng 1 tấn với giá 20.000đ/1kg. Nhìn từng ụ đá sắc nhọn như tai mèo, tưởng như chỉ là vùng đất bỏ cho cỏ mọc, qua sự sáng tạo của anh Thu, giờ chúng biến thành khu vườn tuyệt đẹp. Thanh long cho quả quanh năm, nên lúc nào vùng núi đá này cũng tươi tốt.
Anh Thu cho biết: "Thanh long trồng trên đá có vị ngọt dịu tựa như chất gây nghiện, khiến ai đã một lần thưởng thức lại muốn ăn tiếp".
Theo lời kể của anh Thu, cách đây 5 năm, anh được người bạn cho mấy quả thanh long trắng, anh ăn thấy vị của chúng rất ngon. Anh liền tìm hiểu và mua giống về trồng dưới chân núi đá. Năm đầu, anh cũng chỉ trồng vài gốc ăn chơi. Không ngờ, sau 1 năm chúng đơm hoa kết trái. Anh ăn thử, thấy chất lượng của chúng rất ngon. Anh liền nhân chúng ra khắp vườn. Giống thanh long trắng trồng ở núi đá phát triển rất tốt. Hầu như anh Thu không phải chăm bón thêm gì. "Muốn thanh long ra quả, vùng núi đá phải đủ độ cao và dốc để cho thanh long buông nhánh. Đá càng chênh vênh bao nhiêu, thanh long càng ra quả nhiều. Nhờ giống cây này mà tôi đã tận dụng được cả nghìn tảng đá treo leo, tưởng như chỉ để ngắm, nay lại là cái cỗ máy in tiền đều đều", anh Thu cho biết.
Giống thanh long trắng trồng ở núi đá phát triển rất tốt, hầu như anh Thu không phải chăm bón thêm như các loại cây trồng khác.
Anh Thu quê ở Hà Nam. Năm 2000, anh lên xứ Mường làm thuê để kiếm cơm đắp đuổi qua ngày. Khi đó, mỗi ngày anh chỉ được trả công vài nghìn đồng. Suốt những năm làm thuê ở xóm Tháu, anh liền gom tiền mu khu núi đá – mọi người bảo khu đất chó ăn đá gà ăn sỏi. Anh Thu chỉ nghĩ, nơi này nhìn xuống rất đẹp. Sau 20 năm kiên trì và cần mẫn trồng cây, anh đã tạo thành trang trại anh mướt. Nơi có đất, anh trồng na, trồng nhãn và chuối. Vùng núi đá anh trồng thanh long. Mùa nào thức nấy, ngày nào anh cũng có nguồn thu. Không chỉ trồng cây, anh Thu còn có cả chục nái lợn rừng. Năm nay lợn được giá, anh kiếm bộn tiền từ bán giống lợn rừng.