Hoa ngọc lan là loài cây quen thuộc với nhiều người yêu hoa, hoa có màu trắng hoặc vàng nhạt. Dựa vào màu sắc của hoa mà nó được chia thành 2 loại chính là ngọc lan trắng (tên tiếng Anh là White Champaca, tên khoa học là Michelia alba) và ngọc lan vàng (tên tiếng Anh là Champaca, tên khoa học là Michelia Champaca).
Cây có dáng thẳng, nhiều cành nhánh, tán tròn đều, lá xanh bóng. Cây cảnh này có thể cao đến hơn 10 mét nếu trồng ngoài đất, hoặc được khống chế dưới 1,5 mét khi trồng chậu.
Hoa thường nở từ mùa xuân đến mùa thu, nở vào tháng 3 và kết thúc vào tháng 8. Khi mới nở, hoa giống như ngà voi; khi bung cánh hoàn toàn, lại giống những chiếc đèn lồng nhỏ xinh.
Điểm đặc biệt nhất của hoa ngọc lan chính là hương thơm ngọt ngào, thanh mát, có phần giống mùi socola, dễ chịu mà không nồng gắt. Hương hoa lan tỏa trong gió, thấm vào không khí, tạo cảm giác thư thái và bình yên. Trồng một chậu ngọc lan trên ban công hay sân thượng, cả không gian sống như được làm mới bởi mùi thơm tự nhiên, nhẹ nhàng và đầy sức sống.
Ngọc lan không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn mang nhiều ý nghĩa tích cực. Trong phong thủy, cây tượng trưng cho sự thanh cao, lòng nhân hậu và năng lượng tích cực. Ngọc lan được tin là sẽ mang lại may mắn cho gia đình, giúp hóa giải những điều không lành và xua tan cảm giác lo lắng, sợ hãi. Mỗi khi ngửi thấy mùi hương ngọc lan, con người như được gột rửa tâm trí, buông bỏ những mệt mỏi và lo toan thường nhật.
Không dừng lại ở giá trị tinh thần, hoa ngọc lan còn được sử dụng trong Đông y. Theo y học cổ truyền, hoa có tính hơi ấm, vị đắng và cay, có tác dụng trị ho, đầy hơi, khó tiểu, buồn nôn, sốt và hỗ trợ điều hòa huyết áp. Hoa thường được dùng để pha trà, có thể kết hợp với các dược liệu khác để tăng công dụng, vừa giúp thanh lọc cơ thể, vừa là một phương pháp thư giãn an toàn và hiệu quả.
Với vẻ đẹp tinh tế, hương thơm dịu dàng cùng nhiều công dụng quý giá, hoa ngọc lan ngày càng chiếm được cảm tình của giới yêu cây cảnh. Dù là trồng trong vườn, đặt trên ban công hay trong không gian nội thất, một chậu ngọc lan cũng đủ để làm dịu lòng người, mang đến sự an yên, trong lành và tràn đầy sinh khí cho ngôi nhà.
Xem thêm: Tại sao hoa ngâu thơm hơn mộc hương, nở quanh năm nhưng bị nhiều người cho vào “danh sách đen”?
Cách trồng và chăm sóc hoa ngọc lan trong chậu
Hoa ngọc lan rất dễ trồng, có thể nhân giống bằng phương gieo hạt hoặc chiết cành, giâm cành. Và, dù ở môi trường nào, ngọc lan vẫn dễ thích nghi, ít sâu bệnh và chi phí chăm sóc thấp, rất phù hợp với nhịp sống hiện đại.
Tuy nhiên muốn cây phát triển khỏe mạnh, nở hoa nhiều và thơm, bạn nên chú ý tới những yếu tố sau:
- Đất trồng:
Cây ngọc lan ưa loại đất tơi xốp, thoáng khí và thoát nước nhanh. Khi trồng, tuyệt đối không nên dùng đất sét hoặc đất quá nặng. Hỗn hợp lý tưởng là đất dinh dưỡng trộn với đất vườn theo tỷ lệ 1:1.
Đất nên có độ pH hơi chua, không thích hợp với đất có tính kiềm cao. Nếu không chắc chắn về loại đất, bạn có thể sử dụng loại đất chuyên trồng hoa giấy để thay thế, đây là loại đất có tính chất lý tưởng cho ngọc lan phát triển.
- Ánh sáng:
Cây ưa ánh sáng nhưng cũng chịu được bóng râm một phần. Trong điều kiện nắng toàn phần hoặc nửa ngày nắng, cây đều có thể sinh trưởng và ra hoa ổn định.
Tuy vậy, vào mùa xuân và mùa thu, thời điểm cây phát triển và nở rộ, nếu điều kiện cho phép, vẫn nên để cây được tiếp xúc nhiều hơn với ánh nắng mặt trời. Bởi lẽ, ánh sáng tự nhiên chính là loại “phân bón” tuyệt vời nhất cho cây.
Vào buổi trưa nắng cao điểm của mùa hè, nên đặt cây ở nơi mát mẻ, thoáng gió, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp quá lâu khiến cây bị sốc nhiệt hoặc cháy lá.
- Tưới nước:
Cây ngọc lan có tốc độ sinh trưởng nhanh, ít sâu bệnh, rất dễ chăm sóc. Người trồng không cần tốn nhiều công sức, chỉ cần quan sát tình trạng đất trồng, nếu thấy đất khô hẳn thì tiến hành tưới nước kịp thời. Tuy nhiên, không nên để cây chịu hạn quá lâu vì dễ làm cây bị khô rễ hoặc ngừng sinh trưởng.
- Bón phân:
Vào mùa xuân và mùa thu, giai đoạn cây phát triển mạnh và đồng thời là thời kỳ ra hoa, nhu cầu dinh dưỡng của cây cũng cao hơn. Khi tưới nước, bạn nên pha thêm một lượng nhỏ phân bón chuyên dùng cho hoa cảnh. Hòa phân với nước theo tỷ lệ ít nhất là 1:500 và tưới trực tiếp vào gốc, định kỳ 2–3 lần mỗi tháng để cây luôn khỏe mạnh và ra hoa đều.
- Cắt tỉa:
Trong giai đoạn cây còn nhỏ, nên tiến hành bấm ngọn một vài lần trong thời kỳ sinh trưởng để kích thích cây phân nhánh. Cành nhánh càng nhiều thì khả năng ra hoa càng cao. Việc bấm ngọn không chỉ giúp cây ra nhiều hoa hơn mà còn giữ được dáng cây gọn gàng, không bị vống cao mất cân đối. Sau mỗi đợt hoa tàn, nên loại bỏ hoa héo kịp thời để cây tiếp tục phát triển khỏe mạnh và có thể ra hoa tiếp tục.