Có một mối quan hệ quan trọng giữa tình trạng dinh dưỡng với sức khỏe miễn dịch, nguy cơ nhiễm trùng và khả năng phục hồi sau bệnh tật.
Dinh dưỡng kém có liên quan đến chứng viêm và stress oxy hóa, làm ảnh hưởng đến sức khỏe miễn dịch. Cả chứng viêm và căng thẳng oxy hóa đều tăng lên khi bạn mắc COVID-19.
COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng dinh dưỡng do nó làm giảm cảm giác thèm ăn và có thể hạn chế khả năng tiếp cận với các thực phẩm bổ dưỡng trong thời gian bị cách ly, nhưng nó đồng thời làm tăng nhu cầu của cơ thể bạn đối với các chất dinh dưỡng, chẳng hạn như vitamin D…
Chế độ ăn uống và dinh dưỡng có thể giúp hỗ trợ sức khỏe miễn dịch của cơ thể nếu bạn mắc COVID-19, đặc biệt nếu bạn tiêu thụ thực phẩm có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm.
Dưới đây là các chất dinh dưỡng chính, thực phẩm và thực hành dinh dưỡng có lợi cho những người bị nhiễm COVID-19 hoặc đang phục hồi bệnh.
1. Vitamin D giúp tăng sức đề kháng
Bổ sung vitamin D bằng thuốc tăng sức đề kháng cần có ý kiến của bác sĩ
Vitamin D là chất dinh dưỡng được thảo luận thường xuyên nhất giữa các chuyên gia dinh dưỡng để quản lý COVID-19. Các nghiên cứu đều cho thấy, loại vitamin và hormone hòa tan trong chất béo này có tác dụng chống viêm bằng cách ngăn chặn hoạt động quá mức của hệ thống miễn dịch.
Trong cơ thể, vitamin D hoạt động trên men chuyển đổi angiotensin 2 (ACE2), một thụ thể protein được tìm thấy trong phổi và mô mỡ. Loại coronavirus mới liên kết với ACE2 khi bắt đầu bị nhiễm trùng, có khả năng dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp tính và bệnh nặng ở những người bị COVID-19.
Tuy nhiên, vitamin D tương tác với các thụ thể ACE2, có khả năng ngăn chặn virus liên kết với chúng và giảm các biến chứng liên quan đến COVID-19.
Vitamin D cũng có thể đóng một vai trò bảo vệ và hỗ trợ chữa lành các mô bị tổn thương, chủ yếu ở phổi.
Lấy vitamin D ở đâu?
Trung bình, mọi người tạo ra khoảng 80% lượng vitamin D khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (tia cực tím) và 20% còn lại từ chế độ ăn uống.
Lưu ý, những chất dinh dưỡng này sẽ không ngăn bạn nhiễm COVID -19 mới hoặc chữa khỏi bệnh, nhưng chúng đã được chứng minh là hỗ trợ sức khỏe miễn dịch.
Do đó, bổ sung vitamin D hàng ngày có thể là một ý tưởng hay nếu bạn đang bị cách ly do COVID-19 và ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể tương tác với các chất bổ sung vitamin D - bao gồm cả thuốc làm loãng máu, thường gặp ở những người mắc COVID-19 do làm tăng nguy cơ đông máu. Đó là lý do tại sao tốt nhất bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung vitamin D thường xuyên.
Tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu vitamin D trong khi bạn đã hoặc đang phục hồi sau COVID-19 là một cách tuyệt vời để giảm nguy cơ thiếu hụt vitamin D và có khả năng cải thiện phản ứng miễn dịch.
Dưới đây là 7 loại thực phẩm giàu vitamin D, cùng với lượng vitamin mà mỗi loại chứa:
- Dầu gan cá tuyết: 170% giá trị hàng ngày (DV) trên 1 muỗng canh (13,6 gram)
- Cá trích: 27% DV trên 100 gamLòng đỏ trứng: 27% DV trên 100 gam
- Cá mòi: 24% DV trên 100 gamCá ngừ đóng hộp: 34% DV trên 100 gram
- Cá hồi, đánh bắt tự nhiên hoặc nuôi: 66% DV trên 100 gam
- Nước cam tăng cường: 25% DV trên 100 gram
Nấm hoang dã cũng là một nguồn cung cấp vitamin D phong phú.
2. Carotenoid và vitamin A
Carotenoid là chất chống oxy hóa được tìm thấy trong tự nhiên trong một số loại tảo, vi khuẩn, nấm, thực vật, trái cây và rau có màu sắc sặc sỡ (đỏ, xanh lá cây, vàng và cam) bạn có thể đưa vào chế độ ăn uống của mình.
Trong số 700 carotenoid được xác định trong tự nhiên, chỉ có khoảng 30 loại được tìm thấy trong cơ thể con người. Một trong số đó là vitamin A và tiền chất của nó là beta carotene.
Vitamin A là một chất chống oxy hóa hòa tan trong chất béo. Nó có đặc tính chống viêm và nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể có lợi cho việc kiểm soát bệnh viêm phổi và nhiễm trùng đường hô hấp.
Trong trường hợp COVID-19, các nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin A làm giảm viêm và stress oxy hóa, tăng cường phản ứng miễn dịch và có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Các nhà nghiên cứu cho rằng vitamin A bảo vệ các thụ thể ACE2, tương tự như vitamin D, và có thể hoạt động trên một số mục tiêu phân tử khác để chống lại COVID-19.
Một số người có thể bị thiếu vitamin A trong các bệnh nhiễm trùng như COVID-19, và điều này thực sự có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nếu điều này xảy ra, bạn có thể cần bổ sung vitamin A.
Tuy nhiên, tương tác thuốc cũng có thể xảy ra nếu bạn đang dùng chất bổ sung vitamin A, vì vậy cần trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng.
Lấy vitamin A ở đâu?
Các loại rau có lá màu xanh đậm và các loại thịt nội tạng, đặc biệt là gan, là những nguồn cung cấp vitamin A dồi dào.
Dưới đây là 8 loại thực phẩm giàu vitamin A, cùng với % DV trên 100 gam mỗi loại:
- Gan bò: 552% DV
- Gan gà: 327% DV
- Cá thu: 24% DV
- Phô mai dê: 54% DV
- Khoai lang, nấu chín: 87% DV
- Cà rốt sống: 93% DV
- Rau bina non, sống: 31% DV
3. Kẽm
Bổ sung thực phẩm giàu kẽm để tăng sức đề kháng cho cơ thể
Thiếu kẽm có liên quan đến tăng nguy cơ nhiễm trùng và kết quả kém hơn ở những người có COVID-19. Kẽm được coi là một trong những khoáng chất quan trọng nhất. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các đặc tính chống oxy hóa và chống viêm của nó có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, hỗ trợ sức khỏe của mắt và rất cần thiết cho sức khỏe miễn dịch.
Trong COVID-19, kẽm có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm trùng do vi khuẩn đồng thời làm giảm hoạt động của các thụ thể ACE2, là mục tiêu của SARS-CoV-2.
Kẽm cũng bảo vệ sức khỏe của mô phổi và có thể là một phương pháp điều trị bổ sung cho COVID-19. Tuy nhiên, các nghiên cứu về điều này hiện vẫn đang được tiến hành.
Nếu bạn nhận được chẩn đoán thiếu kẽm, bác sĩ có thể sẽ khuyến nghị bạn bổ sung kẽm. Tuy nhiên, lưu ý không dùng quá nhiều, vì lượng kẽm dư thừa sẽ gây độc. Hãy tuân thủ liều lượng mà bác sĩ đề nghị.
Lấy kẽm ở đâu?
Dưới đây là 7 loại thực phẩm giàu kẽm, cùng với% DV trên 100 gam mỗi loại:
Thịt bò xay: 41% DVSô cô la đen (70–85% cacao): 30% DVHàu hải sản đóng hộp: 73% DVHạt điều: 53% DVHạt gai dầu: 90% DVHạt bí ngô: 71% DVĐậu lăng, nảy mầm, sống: 14% DV
4. Axit béo Omega-3
Chất béo Omega-3 là một loại axit béo được chứng minh là có lợi cho sức khỏe bao gồm sức khỏe não bộ, bệnh tim và viêm khớp dạng thấp…
Những chất béo omega-3 này, đặc biệt là axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA), có thể cải thiện khả năng phục hồi ở những người bị COVID-19. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn ở người trước khi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể khuyên bạn nên sử dụng nó cho mục đích này.
Một lợi ích tiềm năng khác của chất béo omega-3 trong việc điều trị những người bị hoặc phục hồi sau COVID-19 là vai trò của chúng trong việc cải thiện tâm trạng, lo lắng và trầm cảm (những yếu tố này đều có thể trở nên tồi tệ hơn do đại dịch COVID-19).
Hiện các nghiên cứu đang được tiến hành để xác định vai trò điều trị của chất béo omega-3 đối với COVID-19.
Lấy Omega-3 ở đâu?
Dưới đây là 8 loại thực phẩm giàu axit béo Omega-3, cùng với lượng Omega-3 được tìm thấy trong mỗi loại. Lưu ý rằng chúng chứa các loại omega-3 khác nhau:
- Hạt Chia: 6 gam trên 100 gam
- Đậu tương rang khô: 1,4 gam trên 100 gam
- Cá mòi, đóng hộp: 498 mg trên 100 gram
- Dầu gan cá tuyết: 935 mg mỗi muỗng canh
- Cá thu: 159 mg trên 100 gram
- Hạt lanh: 23 gram trên 100 gram
- Quả óc chó: 9 gam trên 100 gam
- Cá hồi: 113 mg trên 100 gram
Lưu ý, nhiều loại thực phẩm giàu chất béo omega-3 cũng là nguồn cung cấp vitamin D.
5. Vitamin C
Vitamin C là một loại vitamin chống oxy hóa, hỗ trợ sức khỏe miễn dịch ở mọi người cho mọi lứa tuổi.
Các nghiên cứu trên động vật và con người đã phát hiện ra rằng vitamin C có thể làm giảm căng thẳng oxy hóa, cải thiện chức năng nội mô để bảo vệ chống lại bệnh tim và hỗ trợ phục hồi sau cảm lạnh thông thường.
Nghiên cứu mới nổi chứng minh rằng việc cung cấp vitamin C cho những người bị COVID-19 có thể hỗ trợ phục hồi và cải thiện trong quá trình bệnh.
Vitamin C có một vai trò tiềm năng trong việc ngăn ngừa và quản lý bệnh viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Bằng chứng sơ bộ cho thấy rằng dùng vitamin C có thể giúp ích cho những người mắc bệnh COVID-19, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn ở người.
Lấy vitamin C ở đâu?
Dưới đây là 8 loại thực phẩm tự nhiên giàu vitamin C, cùng với% DV trên 100 gam mỗi loại:
Ổi 253% DVSơ ri:1,867% DVKiwi: 103% DVSúp lơ: 54% DVCà chua đóng hộp: 14% DVKhoai tây có vỏ: 13% DVỚt ngọt, đỏ: 142% DVĐu đủ sống: 68% DV
COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng dinh dưỡng, và một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh là điều tối quan trọng để giảm nguy cơ nhiễm trùng và hỗ trợ phục hồi.
Hiện, các nhà nghiên cứu đang quan tâm nhiều đến các chất như vitamin D, carotenoid, vitamin A, kẽm, axit béo omega-3 và vitamin C để xác định lợi ích sức khỏe tiềm năng của chúng dưới dạng phương pháp điều trị bổ sung cho COVID-19.