Thông tin từ Trung tâm Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cho biết, trong những ngày qua, nắng nóng gay gắt tiếp tục xảy ra trên diện rộng ở khu vực miền Đông. Trong khi đó, các tỉnh miền Tây nắng nóng vẫn duy trì trên diện rộng, có nơi nắng nóng gay gắt, cường độ nắng nóng phổ biến tăng trên toàn khu vực. Nhiệt độ cao nhất dao động 35- 40 độ C.
Theo BS CKII Huỳnh Tuấn Vũ, Khoa Y Dược cổ truyền, Đại học Y Dược TP HCM, cơ sở 3, thời tiết nắng, nóng làm cơ thể ra nhiều mồ hôi, gây mất nước, điện giải dễ dẫn đến mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa. Vì thế nên có cách phòng tránh phù hợp để giảm nguy cơ mắc bệnh hay giảm làm nặng hơn tình trạng bệnh và hạn chế biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng sức khỏe.
(Ảnh minh họa)
Say nắng, say nóng
Khi nhiệt độ tăng cao, lên đến 38-39 độ C thì bất kể đối tượng nào, dù là người lớn hay trẻ em đều có thể bị say nắng, say nóng. Nguyên nhân là do cơ thể mất nhiều nước (tiết mồ hôi nhiều, rối loạn điều hòa thân nhiệt khi gặp ánh nắng gay gắt chiếu vào người). Khi bị say nắng, người lớn thường có biểu hiện sốt, chóng mặt, thậm chí bị ngất xỉu. Trẻ nhỏ sẽ có biểu hiện quấy khóc, lờ đờ, chán ăn, nóng toàn thân, thậm chí bị co giật.
Say nóng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ do ảnh hưởng từ nhiệt độ môi trường xung quanh ở mức cao và/hoặc do hoạt động thể lực quá mức, gây ra các biến chứng liên quan đến hệ thần kinh trung ương khiến bộ phận này bị rối loạn và mất kiểm soát. Tình trạng say nóng có thể phát triển thành say nắng (sốc nhiệt).
Say nắng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ cao (trên 40 độ C), thường kết hợp với mất nước. Hệ quả là hệ thống điều hòa nhiệt của cơ thể bị mất kiểm soát, gây ra những rối loạn hệ hô hấp, thần kinh, tuần hoàn… Nguyên nhân là do tác động của nắng nóng hay các hoạt động thể lực quá mức. Tình trạng say nắng thường đi kèm với say nóng.
Biểu hiện khi bị say nắng
- Sốt từ 40 độ C trở lên.
- Thay đổi về trạng thái tinh thần hoặc hành vi (như lú lẫn, kích động, nói lắp).
- Chóng mặt và choáng váng.
- Da khô, nóng hoặc tăng tiết mồ hôi.
- Buồn nôn và ói mửa.
- Da ửng đỏ.
- Mạch đập nhanh.
- Yếu cơ hoặc chuột rút.
- Thở nhanh.
- Đau đầu.
- Vô thức.
- Co giật.
Cách xử trí khi gặp người bị say nắng, say nóng
Bao gồm 6 bước:
- Bước 1: Nhanh chóng gọi dịch vụ cấp cứu khẩn cấp 115 hoặc y tế địa phương.
- Bước 2: Trong thời gian chờ xe cấp cứu, di chuyển người bị say nắng đến nơi râm mát.
- Bước 3: Cởi bỏ bớt quần áo không cần thiết.
- Bước 4: Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ cơ thể.
- Bước 5: Làm mát cơ thể bằng bất cứ cách nào như: xịt mát cơ thể bằng nước, dùng quạt phun sương; đặt túi nước đá hoặc khăn mát lên vùng cổ, nách và bẹn; cho người say nắng uống nước mát để bù nước (nếu có thể)…
- Bước 6: Đánh giá mức độ tỉnh táo người say nắng (lay gọi, tiếp xúc…).
Nếu nạn nhân tỉnh táo thì cho nạn nhân uống bổ sung nước, chất điện giải…
Nếu nạn nhân chưa tỉnh táo tiếp tục làm mát cơ thể trong khi chờ xe cấp cứu.
Nếu nạn nhân bất tỉnh, không có dấu hiệu tuần hoàn (thở, ho hoặc cử động) thì thực hiện hô hấp nhân tạo.
Phòng ngừa say nắng, say nóng trong mùa hè
Khi chỉ số nhiệt lên cao, tốt nhất nên ở trong môi trường có không khí mát mẻ. Trường hợp phải ra ngoài khi trời nắng, có thể ngăn ngừa hiện tượng say nắng bằng cách thực hiện các lưu ý sau:
- Bổ sung các loại nước trái cây giúp giảm nhiệt độ cơ thể trong những ngày nắng nóng.
- Mặc quần áo thoáng mát, thoải mái, sáng màu và đội mũ rộng vành.
- Sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên.
- Uống thêm nước. Để ngăn ngừa tình trạng mất nước, nên uống ít nhất 1,5 lít nước lọc, nước trái cây hoặc nước ép rau củ mỗi ngày, cũng có thể dùng nước uống thể thao giàu chất điện giải trong những ngày nhiệt độ lên cao và độ ẩm xuống thấp.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung khi tập thể dục hoặc làm việc ngoài trời. Khuyến nghị chung là uống khoảng 700ml nước vào thời điểm hai giờ trước khi tập thể dục và cân nhắc bổ sung thêm 250ml nước hoặc thức uống thể thao ngay trước khi tập. Trong khi tập thể dục, cứ sau 20 phút, nên uống thêm 250ml nước ngay cả khi không cảm thấy khát.
- Thay đổi hoặc hủy bỏ các hoạt động ngoài trời. Nếu có thể, hãy chuyển thời gian hoạt động ngoài trời vào những thời điểm mát mẻ nhất trong ngày, sáng sớm hoặc sau khi mặt trời lặn.
- Tránh các chất lỏng có chứa caffeine hoặc rượu, vì các chất này có thể khiến tình trạng mất nước hơn trầm trọng hơn, cũng không nên uống viên muối khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Cách đơn giản và an toàn nhất để thay thế muối và các chất điện giải trong các đợt nắng nóng là uống đồ uống thể thao hoặc nước trái cây.
- Trường hợp mắc bệnh động kinh/ bệnh tim, thận/ gan… đang ăn kiêng hạn chế chất lỏng; hoặc cơ thể có vấn đề về giữ nước, cần tư vấn bác sĩ trước khi tăng lượng nước cho cơ thể.
- Hạn chế ra ngoài đường khi thời tiết nắng nóng. Tạo không gian thoáng mát trong nhà, buông rèm cửa, che chắn ánh nắng chiếu trực tiếp vào phòng vào thời điểm nóng nhất trong ngày.
CÙNG CHUYÊN MỤC
