Trong bối cảnh dịch viêm phổi cấp do virus Corona mới (Covid-19) trên thế giới đang diễn biến rất phức tạp, dịch đã lan ra hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, số ca mắc và số ca tử vong đều tăng nhanh, Việt Nam đã chế tạo thành công bộ sinh phẩm (bộ kít) phát hiện Covid-19.
Trước kết quả đáng mừng đối với công tác phòng, chống dịch Covid-19 của Việt Nam hiện nay, PV đã có cuộc trò chuyện với ông Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á - đối tác nghiên cứu, triển khai sản xuất bộ sản phẩm này.
Video: Ông Phan Quốc Việt trao đổi về bộ kít xét nghiệm Covid-19
Ông Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á - đối tác nghiên cứu, triển khai sản xuất bộ sản phẩm kít xét nghiệm Covid-19
Về bộ kít xét nghiệm Covid-19, nhóm đã nghiên cứu trong thời gian bao lâu? Tính ưu việt của sản phẩm này là gì thưa ông?
Đây là sản phẩm của dự án do Bộ Khoa học Công nghệ giao cho Học viện Quân y và Công ty Việt Á phối hợp nghiên cứu và sản xuất.
Các tiêu chí độ nhạy, độ đặc hiệu 100%, độ chính xác 100%, độ lặp lại tại phòng thí nghiệm chuẩn thức của Học viện Quân y và Công ty Việt Á. Kết quả cho thấy, các tiêu chí tương đương các bộ sinh phẩm do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ và WHO hướng dẫn.
Trước tình hình dịch bệnh đang có diễn biến phức tạp, yêu cầu đặt ra là phải nghiên cứu trong thời gian 2 tuần (2 tuần phải có sản phẩm đưa vào đánh giá thực nghiệm). Rất nhanh nhạy, Học viện Quân y và chúng tôi đã chuẩn bị việc này từ trước Tết. Vì vậy, khi Bộ Khoa học Công nghệ phát lệnh là Học viện Quân y cùng chúng tôi vào cuộc. Chúng tôi đã thực hiện nghiên cứu, chuẩn hóa và cho ra sản phẩm đầu tiên trong vòng 2 tuần, sau đó đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương. Kết quả ban đầu cho thấy, 3 bộ kít test của chúng tôi có thể dùng để phát hiện SARS-CoV-2 (Covid-19) trong thực tế.
Bộ sản phẩm kít xét nghiệm Covid-19
Vậy sản phẩm kít thử bao lâu sẽ cho ra kết quả âm tính hay dương tính với Covid-19, thưa ông? Khi nghiên cứu, triển khai bộ sản phẩm này, ông đã kế thừa và phát huy công nghệ hay phương pháp nào?
Thời gian đầy đủ của quy trình để cho ra kết quả dương tính hay âm tính với Covid là hơn 2 tiếng.
Hiện nay, chỉ có một phương pháp duy nhất trên thế giới được WHO công nhận là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện virus này là Real-Time RT-PCR.
Học viện Quân y và chúng tôi đã căn cứ vào những thông tin của WHO và CDC đã công bố để nghiên cứu và sản xuất ra bộ kít tối ưu hơn.
Hiện nay, những quốc gia nào đã có bộ kít thử này, thưa ông? Sản phẩm của Việt Nam tối ưu hơn những quốc gia này như thế nào, thưa ông?
Hiện không nhiều quốc gia và tổ chức sản xuất kít. WHO, CDC, Trung Quốc, Anh, Đức, Singapore, Việt Nam đã có kít thử Covid-19.
Tôi phải khẳng định, trong ứng dụng kỹ thuật Sinh học phân tử để làm test kít, Việt Nam không đi sau các nước trên thế giới.
Mặt khác, có một điểm rất đặc biệt ở kít Việt Nam cũng như kít Roche là luôn ở dạng “ready to use” tức là dạng đóng gói sẵn để “sẵn sàng sử dụng” mà không cần phải pha chế như kít của các nhà sản xuất khác.
Trước khi ra kít thành phẩm luôn qua quy trình pha chế và kiểm tra chất lượng rất nghiêm ngặt từ nguyên vật liệu, sinh phẩm rời ban đầu.
Theo đó, có ít nhất 3 lần kiểm tra chất lượng: Nguyên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm trước khi đóng gói. Do đó, như các phân tích ở trên thì độ chính xác sẽ rất cao.
Theo ông Việt, đội ngũ nghiên cứu, sản xuất sản phẩm này huy động ở cả Học viện Quân y và Công ty Việt Á có lúc lên đến gần 50 người, đó là chưa kể đến đội ngũ nhân viên hậu cần
Vậy, đội ngũ nghiên cứu bộ sản phẩm này gồm bao nhiêu người? Khi nghiên cứu bộ sản phẩm này, ông có những thuận lợi và khó khăn gì?
Đội ngũ nghiên cứu, sản xuất sản phẩm này huy động ở cả Học viện Quân y và Công ty Việt Á có lúc lên đến gần 50 người, đó là chưa kể đến đội ngũ nhân viên hậu cần lo các việc hành chính, thiết kế… cho kít.
Khi nghiên cứu bộ sản phẩm này chúng tôi cũng có nhiều điểm thuận lợi. Trước tiên phải kể đến là Học viện Quân y và Công ty Việt Á khởi động công việc từ tháng 12/2019 (khi dịch mới xuất hiện ở Trung Quốc).
Bộ Khoa học Công nghệ (cơ quan quản lý) – Học viện Quân y (đơn vị nghiên cứu) – Công ty Việt Á (đơn vị sản xuất), chúng tôi đã có sự phối hợp với nhau ở nhiều đề tài, dự án lớn nhỏ nên khi bắt tay vào dự án này, chúng tôi không cần bước làm quen với nhau nữa.
Chúng tôi là đơn vị duy nhất có đủ các điều kiện để cấp “visa” (cấp phép) theo đúng quy định của Bộ Y tế và cũng là đơn vị duy nhất được Bộ Y tế cấp visa cho gần 15 bộ sinh phẩm tương tự.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng chuẩn bị sẵn gần 30 hệ thống real-time PCR để phòng tăng cường cho các đơn vị liên quan khi cần thiết nhằm tăng công suất thực hiện mẫu. Do đó, đây là những điểm rất thuận lợi cho công tác triển khai kít sau này khi đã sản xuất thành công và được Bộ Y tế cấp phép.
Ngoài ra, phải kể đến là sự hỗ trợ rất to lớn của Bộ Y tế và các đơn vị trực thuộc như Vụ Trang thiết bị và các Công trình y tế, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương…
Cuối cùng, sẽ thật thiếu sót nếu chúng tôi không nhắc đến sự đóng góp không nhỏ của toàn bộ nhân viên công ty và các nhà cung cấp và đối tác của công ty.
Chúng tôi đã kêu gọi tổng động viên toàn công ty “chống dịch như chống giặc” như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Công ty đã hoãn trả lương và thưởng Tết của toàn bộ nhân viên để tập trung tài chính và nguồn lực cho dự án này. Tuy vậy, tất cả đều rất đồng lòng, ai đấy đều tình nguyện làm đến khuya, 2-3 giờ sáng là chuyện bình thường. Còn với nhà cung cấp, đối tác, chúng tôi cũng đàm phán lùi thời hạn trả nợ, và khi hiểu rõ lý do thì tất cả đều vui vẻ đồng ý.
Ông Phan Quốc Việt: “Chúng tôi đã kêu gọi tổng động viên toàn công ty “chống dịch như chống giặc” như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”
Trong quá trình nghiên cứu và triển khai, thuận lợi có, khó khăn có, vậy ông và nhóm nghiên cứu đã bao giờ nản chí?
Thật sự cũng phải chia sẻ đây là một test kít không khó. Chúng tôi đã làm những kít khó hơn hàng chục lần. Chúng tôi không nản chí mà vì áp lực. Với Covid-19, tính chất thời sự và mức độ nghiêm trọng rất lớn. Cùng với đó là áp lực từ việc có kít nhanh nhất để phục vụ cộng đồng.
Ngoài ra, đây là một virus rất mới, gây nguy hiểm cao, liên quan đến sinh mạng con người nên chúng tôi phải cẩn thận từng ly, từng tí một, không thể để xảy ra sai sót trong bất cứ khâu nào.
Để sản xuất thành công sản phẩm này, rất nhiều ngày, đại diện Bộ KHCN, Học viện Quân y, Công ty Việt Á phải thức trắng đêm. Có hôm các bên tương tác qua lại từ 6h sáng hôm trước đến 3h sáng hôm sau.
Đối với chúng tôi, nghiên cứu này giống như một cuộc chiến vậy. Chúng tôi cũng hiểu rằng, đây là trách nhiệm với cộng đồng và là cơ hội để cống hiến cho xã hội.
Ông Phan Quốc Việt cho biết, cần sự giám sát y tế của cơ quan chức năng trong vấn đề cách ly nên mỗi người tự mua test là không thể
Dự kiến, một ngày, đơn vị có thể sản xuất được bao nhiêu bộ kít thử, thưa ông? Giá thành của bộ sản phẩm này như thế nào?
Hiện tại năng lực sản xuất của công ty khoảng 10.000 bộ kít/ngày, khi cần huy động có thể tăng công suất lên 3 lần (khoảng 30.000 kít/ngày), hoàn toàn đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, hoặc hỗ trợ quốc tế.
Chi phí sản xuất bộ kít đã được Bộ Khoa học và Công nghệ tài trợ nên hiện giá chỉ còn 400.000– 600.000 đồng/test. Giá thị trường của CDC Mỹ cao hơn gấp 2-3 lần, nhưng chưa sản xuất thương mại ở dạng kít “ready to use”. 1 bộ kít gồm 50 test, dùng 50 lần. Theo lý thuyết, dùng cho 50 bệnh nhân.
Năng lực sản xuất này được cơ quan chức năng đánh giá có thể đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu một phần.
Liệu người dân có thể mua để tự xét nghiệm cho mình?
Người bình thường không thể tự mua bộ test này trên thị trường được vì yêu cầu phương tiện kỹ thuật chuyên dụng phải được sử dụng tại cơ sở y tế.
Bên cạnh đó, dịch Covid-19 có tính chất phức tạp, lây lan nhanh. Do đó, cần sự giám sát y tế của cơ quan chức năng trong vấn đề cách ly nên mỗi người tự mua test là không thể.
Ông có nghĩ rằng, sản phẩm này sẽ không bán được nữa khi Việt Nam công bố hết dịch?
Chúng tôi mong Việt Nam hết dịch. Chúng tôi làm không vì lỗ, lãi mà tất cả vì cống hiến cho cộng đồng.
Xin cảm ơn ông!
|
Sẵn sàng sản xuất để phục vụ công tác xét nghiệm Thứ trưởng Bộ KHCN Phạm Công Tạc đánh giá cao kết quả quan trọng này cũng như tinh thần, tâm huyết nghiên cứu của hai đơn vị trong bối cảnh “chống dịch như chống giặc”. “Bộ kít này đặc biệt quan trọng trong việc sàng lọc để xác định các ca âm tính và dương tính trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát”, ông nói. |
|
Lần đầu tiên Việt Nam có một sinh phẩm được đăng ký quốc tế Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng cho biết, đây là một kết quả đáng mừng đối với công tác phòng, chống dịch Covid-19 của Việt Nam hiện nay. Hội đồng đánh giá gồm 8 nhà khoa học của Bộ KH-CN và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã đánh giá cao và công nhận những kết quả thử nghiệm sinh phẩm của bộ kít test nhanh do Học viện Quân y và các đối tác triển khai nghiên cứu, thử nghiệm. Bộ Y tế sẽ đăng ký sinh phẩm với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các tổ chức liên quan. Tiếp đó sẽ sản xuất đại trà để phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một sinh phẩm được đăng ký quốc tế ngay khi bệnh dịch đang bùng phát mạnh mẽ trên quy mô thế giới và được WHO cảnh báo mối nguy hiểm “mức rất cao ở cấp độ toàn cầu”. |
CÙNG CHUYÊN MỤC
