Nhân tuần lễ truyền thông kháng thuốc năm 2020, các chuyên gia y tế, Bộ Y tế cảnh báo: Sử dụng kháng sinh không hợp lý, lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không cần thiết... đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, trung bình có khoảng 40-60% ca chuyển tuyến đều đối mặt với tình trạng kháng kháng sinh.
Bác sĩ Quân đang thăm khám cho bệnh nhân kháng kháng sinh đang điều trị tại Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai.
Bệnh nhân nam (71 tuổi, ở Ninh Bình) đang điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai có tiền sử đái tháo đường, gút vẫn đang ở trong tình trạng khá nguy kịch do kháng kháng sinh.
Trước khi chuyển lên tuyến trên, bệnh nhân này có biểu hiện sốt, ho, khó thở và đã được gia đình đưa vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình điều trị viêm phổi. Tuy nhiên, sau 10 ngày, tình trạng của bệnh nhân vẫn không cải thiện, biểu hiện nhiễm trùng ngày càng nặng, kém đáp ứng kháng sinh nên được chuyển lên tuyến cao hơn để điều trị.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Quân, Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân đến viện trong tình trạng khá nặng, phải thở máy và sử dụng thuốc vận mạch hỗ trợ. Ở bệnh viện tuyến dưới, bệnh nhân đã được dùng kháng sinh mạnh nhưng tình trạng nhiễm trùng không cải thiện.
Cũng theo bác sĩ Quân, hiện nay tình trạng tự ý mua thuốc kháng sinh điều trị của người dân rất đáng báo động. Đặc biệt với những người mắc bệnh mãn tính, dễ nhiễm trùng như người có tiền sử đái tháo đường, gút như bệnh nhân này thì khi đã tự ý sử dụng kháng sinh điều trị nhiều, khi có bệnh lý do vi khuẩn sẽ rất dễ kháng kháng sinh.
Đối với kháng sinh khi chúng ta sử dụng càng rộng rãi thì vi khuẩn càng nhờn thuốc nên có xu hướng tăng kháng sinh lên, chi phí cũng tăng theo.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Chi, Phụ trách khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai, tình trạng kháng kháng sinh đang tăng cao một cách đáng báo động theo từng năm.
Những năm trước, tỉ lệ bệnh nhân kháng kháng sinh từ tuyến dưới chỉ gặp vài ca, nhưng đến nay, nhiều ca chuyển từ tuyến dưới lên Bệnh viện Bạch Mai khi được cấy vi khuẩn ngay từ lúc vừa mới tiếp nhận đã phát hiện vi khuẩn kháng thuốc.
“Đây là một thực trạng đáng buồn. Nhiều bệnh nhân vào viện vì một bệnh khác nhưng nhiễm trùng tăng lên nhanh, gặp vi trùng kháng kháng sinh khiến bệnh nhân nguy kịch và tử vong do nhiễm trùng chứ không phải do bệnh lý lúc bệnh nhân nhập viện”, PGS.TS Nguyễn Văn Chi cảnh báo.
PGS Nguyễn Văn Chi khuyến cáo, thói quen tự dùng kháng sinh đang gây nguy hại cho chính người bệnh. Bên cạnh đó, khi gặp vi khuẩn kháng thuốc cũng rất khó khăn cho bác sĩ vì phải lựa chọn kháng sinh phù hợp và nhiều loại kháng sinh dùng rồi kháng thì không dùng được nữa, phải dùng thuốc đắt tiền hơn, chi phí cao hơn, phối hợp nhiều loại thuốc. Cơ hội và tiên lượng cho người bệnh bị ảnh hưởng, nguy cơ tử vong tăng lên so với nhóm bệnh nhân không kháng kháng sinh.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó do thói quen sử dụng thuốc của người dân. Khi ho, sốt, hay có vấn đề bất ổn về sức khỏe thì người dân thường ra hàng thuốc đề nghị bán kháng sinh. Khi dùng kháng sinh không đúng sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn kháng thuốc, làm người bệnh mất chi phí, mất cơ hội chữa bệnh tốt.
Các chuyên gia cảnh báo: Chỉ uống thuốc đúng theo đơn bác sĩ, không tự ý mua và dùng kháng sinh khi chưa có ý kiến của bác sĩ điều trị; khi được bác sĩ kê đơn có thuốc kháng sinh, luôn uống đủ liều lượng đã được kê, không bỏ dở nửa chừng, ngay cả khi cảm thấy bệnh đã đỡ nhiều. Không dùng thuốc kháng sinh thừa từ lần sử dụng trước; không chia sẻ thuốc kháng sinh trong toa thuốc đang dùng cho người khác uống, ngay cả khi đó là người thân của mình. Vì như vậy, sẽ thiếu liều thuốc cần uống và vô tình tạo cơ hội cho vi khuẩn mạnh mẽ lên và kháng lại các thuốc điều trị.