Dịch vụ xét nghiệm ADN đang nở rộ (ảnh minh họa)
Cắt đoạn gen lệch khiến xét nghiệm ADN sai lệch
Anh Vinh (tên nhân vật đã thay đổi) sống tại Hà Nội luôn nghi ngờ đứa bé 5 tuổi không phải con của mình. Anh chia sẻ mình thường xuyên đi công tác nước ngoài dài ngày, thời điểm vợ anh có bầu, sinh con anh không ở Việt Nam. Anh về nhà khi đứa trẻ đã được 2 tuổi.
Đứa trẻ càng lớn càng không có điểm gì giống bố khiến sự nghi ngờ trong anh Vinh càng lớn theo. Anh nghĩ tới phương án làm xét nghiệm ADN để xác định quan hệ cha con.
Thực tình nếu kết quả xét nghiệm cho thấy đúng là con của anh thật thì anh sẽ ân hận suốt đời vì đã nghi ngờ. Nhưng như vậy còn hơn là anh giữ mối nghi ngờ tới lúc chết.
Gần đây, khi anh xoa đầu nựng nịu thì con bé bảo bố không được nhổ tóc con. Anh khéo léo vặn hỏi thì con bé bảo mẹ dặn đừng cho ai nhổ tóc. Từ câu nói tưởng như bâng quơ của con trẻ anh Vinh đã âm thầm lấy bàn chải đánh răng của hai bố con mang đi xét nghiệm ADN.
Tuy nhiên, khi đến Trung tâm xét nghiệm ADN Hà Nội, anh Vinh bị từ chối mẫu và tư vấn cần lấy mẫu khác. Anh về lấy 2 sợi tóc của con và của mình mang tới. Hai ngày sau, kết quả xét nghiệm cho thấy có huyết thống nhưng không phải cha con.
Anh Vinh tiếp tục nghi ngờ kết quả xét nghiệm ADN sai nên sang một cơ sở khác làm xét nghiệm lại. Kết quả tại cơ sở này thì anh và con có huyết thống cha con.
Anh Vinh mang kết quả trước đó đến Trung tâm xét nghiệm ADN Hà Nội để “bắt đền”. Tuy nhiên, khi được bà Nguyễn Thị Nga – Giám đốc của Trung tâm Xét nghiệm ADN Hà Nội giải thích, anh bắt đầu tin hơn vào kết quả.
Bà Nga cho biết trường hợp của anh Vinh là lệch hai gen. Khi giải trình tự gen để xác định huyết thống, các giám định viên thấy có hai gen bị lệch nên đã có kết luận cùng huyết thống nhưng không phải cha con.
Khi đi xét nghiệm ở cơ sở khác, cơ sở này đã cắt hai gen lệch và kết luận cùng huyết thống là cha con.
Nở rộ dịch vụ xét nghiệm ADN
Chỉ cần gõ cụm từ “xét nghiệm ADN tại Hà Nội" trên google, khách hàng sẽ nhận được hàng chục kết quả khác nhau.
Thông thường, nếu dịch vụ của tư nhân làm với danh nghĩa công ty thì họ có rất nhiều chi nhánh, địa điểm thu mẫu, sau đó mới đem về labo để thực hiện. Tuy nhiên, thời hạn trả kết quả và số tiền chi phí khác nhau hoàn toàn, có cơ sở chỉ 900 nghìn đồng 2 mẫu, có cơ sở lên tới 3 - 4 triệu đồng cho dịch vụ làm chậm.
Bà Nguyễn Thị Nga cho biết, các trung tâm xét nghiệm ADN mọc lên rất nhiều, nhất là các công ty tư nhân mở dịch vụ nhận lấy mẫu xét nghiệm ADN sau đó có thể gửi mẫu đến các cơ sở xét nghiệm khác. Hiện nay quản lý dịch vụ xét nghiệm ADN còn đang bị bỏ ngỏ.
Trong khi đó, TS Nguyễn Đức Nhự - Viện trưởng Viện pháp Y Quốc gia nhận định, hiện nay lĩnh vực xét nghiệm ADN khá phát triển do nhu cầu xét nghiệm tăng cao, từ xét nghiệm phục vụ công tác điều tra, phá án đến nhu cầu xét nghiệm của người dân. Tuy nhiên, khi các cơ sở dịch vụ nở rộ, mang nặng tính thương mại thì sẽ làm méo mó ý nghĩa của xét nghiệm ADN.
Những người đến giám định ADN với nhiều lý do, trong đó có nhu cầu hàng đầu là muốn xác định huyết thống của con, cháu trong gia đình mình.
Ngoài ra, có nhu cầu xét nghiệm tìm người thân thất lạc, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Một vài trường hợp xét nghiệm với mục đích làm thủ tục đi nước ngoài, làm giấy khai sinh cho con ngoài giá thú... Dù xét nghiệm ADN với bất cứ mục đích gì thì sự thật vẫn đặt lên hàng đầu.
Theo TS Nguyễn Đức Nhự, việc lấy mẫu để xét nghiệm ADN đòi hỏi phải là những giám định viên được cấp phép. Bởi vì lấy mẫu sai sẽ cho kết quả sai lệch. Đặc biệt là lấy mẫu từ hài cốt, giám định viên phải chọn phần xương phù hợp, xử lý xương sao cho không còn lẫn ADN của những người bốc mộ bằng hóa chất và các kỹ thuật khác… Như vậy để có kết quả chính xác thì khâu lấy mẫu không đơn giản chút nào.
Việc xét nghiệm ADN là một tiến bộ của khoa học, kết quả có thể ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của người yêu cầu thực hiện. Do đó, điều quan trọng nhất là khách hàng cần lựa chọn các trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn thuộc quản lý của cơ quan nhà nước.
CÙNG CHUYÊN MỤC
