Tía tô còn gọi là é tía, xích tô hay tử tô, có tên khoa học là Perilla frutescens, thuộc họ Bạc hà (Lamiaceae). Loài cây này có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á và khu vực cao nguyên Ấn Độ, nơi khí hậu nhiệt đới ẩm ướt rất thích hợp cho sự phát triển của các loại dược thảo.
Đây là cây thân thảo, chiều cao có thể đạt tới 1 mét. Lá mọc đối xứng, viền răng cưa, thường có màu tía ở mặt dưới và đôi khi tía cả hai mặt. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành, màu trắng hoặc tím nhạt. Toàn thân cây được phủ một lớp lông mịn và tỏa mùi thơm dễ chịu nhờ tinh dầu tự nhiên, tập trung nhiều nhất ở phần lá.
Loại rau này có thể dùng để ăn sống, cuốn thịt, làm gỏi, nấu cháo hoặc pha trà. Ngoài ra, lá tía tô cũng được dùng phổ biến trong ẩm thực Nhật Bản và Hàn Quốc, đặc biệt là ăn kèm sashimi hoặc các món nướng, nước chấm đặc trưng.
Tía tô thường được xem là loại rau gia vị rẻ tiền trong bữa cơm Việt, nhưng ít ai ngờ rằng nó chứa nhiều dưỡng chất quý giá cho sức khỏe. Theo y học hiện đại và cổ truyền, tía tô giàu vitamin C, chất xơ, omega-3, flavonoid, axit rosmarinic… mang lại nhiều công dụng tuyệt vời.
Loại rau này giúp tăng sức đề kháng, chống viêm, làm giảm stress và cải thiện giấc ngủ nhờ các hoạt chất tự nhiên như luteolin, dopamine và serotonin. Tía tô còn được mệnh danh là “vua thải độc gan” vì khả năng loại bỏ độc tố, giảm stress oxy hóa, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ.
Ngoài ra, tía tô hỗ trợ giảm cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch, điều hòa huyết áp, đồng thời giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường. Các hoạt chất trong lá còn giúp giảm dị ứng, hỗ trợ hô hấp, tiêu hóa tốt và làm đẹp da, giữ dáng. Đặc biệt, một số hợp chất trong tía tô được chứng minh có khả năng ức chế tế bào ung thư.
Ý nghĩa phong thủy khi trồng cây tía tô ở ban công, vườn nhà
Tía tô không chỉ là một loại rau gia vị quen thuộc mà còn mang nhiều ý nghĩa phong thủy tốt lành khi được trồng tại ban công hoặc vườn nhà.
Nhờ hương thơm nhẹ, tính ấm và khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, tía tô được xem là biểu tượng của sự sinh sôi, may mắn và trường thọ. Mùi hương của cây có tác dụng xua đuổi tà khí, thanh lọc không gian sống và thu hút năng lượng tích cực, giúp gia chủ giữ tinh thần thư thái, giảm căng thẳng.
Ngoài ra, màu lá xanh tím đặc trưng còn đại diện cho sự hài hòa âm dương, tạo nên nguồn sinh khí tốt cho ngôi nhà. Trồng tía tô ở hướng Đông hoặc Đông Nam sẽ càng gia tăng vượng khí, hỗ trợ tài lộc và sức khỏe.
Với đặc tính dễ trồng, ít sâu bệnh, cây còn tượng trưng cho cuộc sống thuận lợi, suôn sẻ. Vì thế, việc trồng tía tô không chỉ phục vụ nhu cầu ẩm thực, chữa bệnh mà còn góp phần mang lại phong thủy cát lành cho cả gia đình.
Cách trồng và chăm sóc tía tô tại nhà
Tía tô có thể trồng quanh năm, nhưng thời điểm thích hợp nhất vẫn là vào mùa xuân và mùa thu khi tiết trời mát mẻ. Nếu trong vườn nhà đã có sẵn một khóm tía tô từ năm trước, chỉ cần đợi đến năm sau rồi tách cây con ra trồng riêng là được. Hoặc, bạn cũng có thể nhân giống bằng phương pháp giâm cành, chỉ cần chọn cành bánh tẻ khỏe mạnh, cắm cành vào đất là bén rễ.
Tuy nhiên, phần lớn mọi người vẫn chọn cách gieo hạt, vì đơn giản và tỷ lệ sống cao. Với cách này, bạn hãy rải hạt giống lên đất, phủ một lớp đất mỏng, tưới đẫm nước một lần, sau đó duy trì độ ẩm và nhiệt độ ấm áp. Khoảng 1 tuần sau, hạt sẽ bắt đầu nảy mầm.
Bạn có thể trồng tía tô trong vườn nhà hoặc trồng trong chậu và đặt ở ban công, sân thượng đều được. Lưu ý, nếu trồng trong chậu, hãy trồng trong chậu có lỗ thoát nước bên dưới để tránh đọng nước.
Việc chăm sóc tía tô hàng ngày cũng khá dễ dàng, vì về bản chất, tía tô là một loại cây dại nên khả năng thích nghi cao và dễ sinh trưởng. Chỉ cần tránh tình trạng úng nước hoặc khô hạn nghiêm trọng, giữ cho môi trường thoáng mát, ẩm và có ánh sáng vừa phải, cây sẽ phát triển tốt. Đặc biệt, nên bón thêm phân đạm định kỳ.
Nếu chăm sóc đúng cách, chỉ trong 1–2 tháng bạn sẽ có một luống tía tô xanh tốt. Lúc này, bạn có thể hái lá to trước để sử dụng. Sau khi thu hoạch, nên tiếp tục bón phân hữu cơ và tưới đều đặn mỗi ngày.
CÙNG CHUYÊN MỤC
