Người xưa nói “ăn được ngủ được là tiên, không ăn không ngủ mất tiền thêm lo”. Nếu đang gặp vấn đề về giấc ngủ và hệ tiêu hóa, bạn có thể thử ăn rau lạc tiên hoặc uống nước được sắc từ cây lạc tiên phơi khô. Nhiều người nói, ăn được loại rau này liền “thành tiên”, bởi ăn rau lạc tiên có thể cải thiện hệ tiêu hóa và tác dụng tiêu biểu nhất của nó là an thần, chữa bệnh mất ngủ lâu năm.
Loại rau này còn có tên gọi khác là đọt nhãn lồng, cây chùm bao, dây bầu đường,… tên khoa học là Passiflora foetida. Cây có nhiều tua cuốn mọc ở kẽ lá, lá được chia thành ba thùy, trong đó thùy giữa lớn hơn hai thùy bên và hai mặt lá đều có lông mịn.
Hoa lạc tiên thường nở vào tháng 4, tháng 5 hàng năm. Hoa được kết hợp bởi 2 màu trắng và tím, ở giữa có cuống nhụy hình ống với màu vàng, trông vô cùng bắt mắt.
Hoa của cây lạc tiên.
Quả của cây lạc tiên.
Quả thường ra vào tháng 5 và kết thúc vào tháng 7. Quả lạc tiên có dạng hình cầu tròn, khi chín màu vàng, bên ngoài được bao phủ một lớp lưới mỏng, nên cây này còn có được gọi là cây chùm bao.
Rất nhiều người không biết về loại rau này, tưởng là cây dại mọc bờ mọc bụi. Nhưng thực tế, toàn bộ thân cây đều có thể dùng được. Cụ thể, phần đọt non của cây lạc tiên có thể hái để luộc, nấu canh, xào.
Tuy nhiên nếu lần đầu rửa rau lạc tiên, bạn có thể sẽ hoang mang, cảm thấy “hơi sai sai” vì rau tạo ra rất nhiều bọt như xà phòng. Điều này là do chất saponin dồi dào trong lá rau sẽ trung hòa với nước và tạo bọt. Và cũng nhờ hoạt chất này mà lạc tiên trở thành một vị thuốc quý không thể bỏ qua.
Khi rửa, rau lạc tiên sẽ tạo bọt như xà phòng.
Quả lạc tiên chín thì bạn có thể bóc vỏ, ăn trực tiếp. Với rễ, thân và lá già, bạn có thể phơi khô để sắc nước uống.
Rau lạc tiên chứa nhiều hoạt chất quý giá như Saponaretin, Passiflorin, Vitexin, Harmol, Sapomarin, Harmin, Hermalin, Harmalol, chất xơ,… Cùng với đó là hàng loạt vitamin và khoáng chất, chính vì vậy loại rau này rất tốt cho sức khỏe.
Trong Đông y, lạc tiên có tính bình, vị ngọt, hơi đắng, có tác dụng lợi tiểu, an thần, thanh nhiệt, tiêu viêm, giải độc cơ thể. Uống nước từ cây lạc tiên phơi khô có thể trị chứng mất ngủ lâu năm, trị ho, cải thiện hệ tiêu hóa, ổn định huyết áp,…
Rau lạc tiên tươi trên thị trường rất khan hiếm, thường được bán với giá 150.000 đồng/kg. Trong khi đó, cây lạc tiên phơi khô có thể dễ dàng tìm kiếm tại các khu chợ, trang thương mại điện tử với giá dao động từ 60.000 – 1500.000 đồng/kg.
Giá bán rau lạc tiên tươi trên một trang thương mại điện tử.
Cách trồng và chăm sóc cây lạc tiên
Ngày nay, không ít người trồng cây lạc tiên trong vườn nhà để hái ngọn ăn như một loại rau ăn hàng ngày và dùng để pha trà, làm thuốc. Loại cây này rất dễ nhân giống, có thể trồng bằng hạt hoặc theo phương pháp giâm cành.
Cách gieo hạt cây lạc tiên tương tự như các loại hạt giống thông thường khác. Tuy nhiên, hạt giống cây lạc tiên nảy mầm khá chậm, thường phải mất 10-20 ngày mới nảy mầm. Phương pháp giâm cành sẽ đơn giản và nhanh hơn, chỉ khoảng 7-10 ngày cắm cành vào đất thì cành giâm sẽ bén rễ.
Vì là loại cây mọc hoang nên cây lạc tiên không yêu cầu cao về cách chăm sóc, không kén chọn đất trồng. Song, cây sẽ phát triển tốt hơn nếu đáp ứng được các yêu cầu sau:
- Ánh sáng: Cây lạc tiên ưa sáng, vì vậy cần trồng ở nơi có nhiều ánh sáng, như vậy cây mới phát triển khỏe mạnh, nở hoa và kết trái liên tục.
- Tưới nước: Đây là loại cây ưa ẩm nên việc tưới nước giữ ẩm và ủ gốc là rất cần thiết. Trong giai đoạn cây sinh trưởng ra hoa, kết quả, cần tưới nước 2 lần/tuần.
- Bón phân: Muốn cây lạc tiên phát triển tốt, bạn có thể bón phân cho cây mới mọc vào mùa xuân, sau đó lặp lại theo định kỳ 4-6 tuần cho khi tới mùa thu.
Cây lạc tiên sẽ cho hoa và quả đều đặn. Đến mùa đông cây bị rụng lá, nhưng sau khi bị chặt, phần còn lại của cây sẽ phục hồi và sinh trưởng lại.