Buồng trứng là một bộ phận thuộc hệ thống sinh dục của nữ giới. Nó có nhiệm vụ sản xuất trứng cũng như tạo ra các hormone sinh dục nữ, đặc biệt là estrogen và progesterone. Thông thường, chức năng của buồng trứng sẽ bắt đầu suy giảm khi họ khoảng 45 đến 50 tuổi, tức là khi mãn kinh. Còn nếu các chức năng của buồng trứng suy giảm hoặc ngừng hoạt động trước 40 tuổi thì được gọi là suy buồng trứng sớm.
Suy buồng trứng sớm ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe và khả năng sinh sản của nữ giới (Ảnh minh họa)
Suy buồng trứng sớm có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, ngoại hình và đặc biệt là ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của chị em phụ nữ. Đầu tiên, suy buồng trứng sớm gây ra tình trạng khó thụ thai, thậm chí là vô sinh. Nó cũng làm giảm hoặc mất ham muốn tình dục, đau đớn khi quan hệ tình dục. Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa, bao gồm cả ung thư.
Đồng thời, suy buồng trứng sớm còn khiến phụ nữ dễ bị rối loạn cảm xúc hoặc mắc bệnh trầm cảm, bị rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ. Suy buồng trứng sớm làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương, bất thường lipid và bệnh tim mạch. Bệnh cũng khiến chị em bị suy giảm hệ miễn dịch và đẩy nhanh tốc độ lão hóa cơ thể.
He Yanbing, Phó giám đốc Trung tâm sinh sản của Phòng khám sản phụ khoa Đài Bắc (Trung Quốc) cho biết, suy buồng trứng sớm đang ngày càng phổ biến và trẻ hóa nhanh. Đáng lo ngại hơn hơn khi nguyên nhân dẫn đến tình trạng này lại nằm ở lối sống, tức là yếu tố chủ quan đến từ chính các chị em phụ nữ hiện đại. Trong đó có 7 hành vi phổ biến nhất là:
1. Thức khuya
Thức khuya khiến buồng trứng phải làm việc quá sức, lại không được nghỉ ngơi và hoạt động theo đúng đồng hồ sinh học. Chưa kể, thói quen xấu này còn gây ra các rối loạn về nội tiết tố, nên suy buồng trứng sớm rất dễ xảy ra.
Thức khuya thường xuyên là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy buồng trứng sớm (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, việc thức khuya lâu ngày còn khiến hệ miễn dịch suy yếu. Điều này không chỉ làm rối loạn chức năng buồng trứng mà còn khiến nó dễ bị viêm nhiễm, các mầm bệnh dễ “tấn công” hơn.
2. Ăn quá nhiều
Không ít chị em phụ nữ xem ăn uống là một sở thích, một cách hưởng thụ cuộc sống hoặc là phương pháp đẩy lùi mệt mỏi, áp lực. Tuy nhiên, nếu không muốn suy buồng trứng sớm kéo đến thì tốt nhất là bạn nên kiểm soát lượng thức ăn nạp vào.
Ăn quá nhiều hay quá ít đều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe buồng trứng (Ảnh minh họa)
Bởi vì ăn quá nhiều dễ dẫn đến thừa cân, béo phì. Những người thừa cân, béo phì lại rất dễ bị rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng, suy buồng trứng sớm. Việc thừa cân, béo phì cũng đồng thời có thể gây ra các bệnh nội tiết, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang.
3. Hay căng thẳng, suy nghĩ tiêu cực
Rất nhiều người không biết rằng trạng thái tinh thần có ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động và tốc độ lão hóa buồng trứng.
Áp lực, hay tức giận không chỉ khiến bề ngoài của phụ nữ nhanh già mà còn làm buồng trứng lão hóa sớm hơn (Ảnh minh họa)
Tiến sĩ He giải thích, phụ nữ nếu rơi vào tình trạng căng thẳng quá mức, stress do công việc hoặc cuộc sống, lâu dần có thể làm rối loạn chức năng thần kinh thực vật. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến sự điều tiết nội tiết trong cơ thể, làm suy giảm chức năng buồng, giảm lượng hormone estrogen sản xuất ra. Từ đó dẫn đến suy buồng trứng sớm và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác liên quan đến buồng trứng.
4. Giảm cân quá mức
Đúng là thừa cân, béo phì không tốt cho sức khỏe, bao gồm cả sức khỏe của buồng trứng. Tuy nhiên, nếu các chị em ăn kiêng, giảm cân quá mức thì cũng rất dễ bị suy buồng trứng sớm “tấn công”.
Do lượng protein nạp vào cơ thể không đủ sẽ ảnh hưởng đến chức năng của tuyến yên, dẫn đến không tiết đủ gonadotropins gây ra hiện tượng suy giảm chức năng buồng trứng. Hơn nữa, chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ có bình thường hay không và có mãn kinh hay không cũng liên quan đến việc giảm cân. Giảm cân quá mức sẽ ảnh hưởng đến quá trình phóng noãn của buồng trứng và dẫn đến vô sinh.
5. Ăn hoặc uống quá nhiều đường
Phụ nữ thường có xu hướng thích đồ ngọt nhiều hơn nam giới. Theo Tiến sĩ He, việc dung nạp quá nhiều đường, đặc biệt là đường hóa học từ các thực phẩm chế biến sẵn, nước ngọt cũng nằm trong tốp đầu các nguyên nhân gây ra suy buồng trứng sớm ở chị em.
Chế độ ăn uống quá nhiều đường có thể gây ra suy buồng trứng sớm (Ảnh minh họa)
Chế độ ăn nhiều đường dễ gây rối loạn nội tiết tố nữ, ảnh hưởng xấu tới hormone trong cơ thể. Một nghiên cứu đăng tải trên Science Daily từ năm 2007 đã chỉ ra rằng ăn nhiều fructose và glucose có thể làm tắt gene chịu trách nhiệm điều chỉnh estrogen và testosterone. Từ đó làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá, vô sinh, hội chứng buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm và ung thư tử cung (nhất là ở phụ nữ thừa cân).
Nghiên cứu tương tự của Đại học Washington and Lee (Mỹ) năm 2017 cho thấy, chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều đường làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt và gây ra u nang buồng trứng.
6. Lạm dụng các chất kích thích
Bia rượu, thuốc lá, caffeine và các chất kích thích khác là kẻ thù của buồng trứng. Rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng chất nicotine, benzen… trong thuốc lá ảnh hưởng xấu tới nội tiết tố, suy giảm chức năng hoặc thậm chí làm hỏng trứng trong buồng trứng của phụ nữ.
Hay như đối với caffeine, dung nạp quá nhiều sẽ đẩy nhanh quá trình phân hủy estrogen, dẫn đến lượng estrogen không đủ và rối loạn chức năng buồng trứng. Chưa kể tới, lạm dụng caffeine còn dễ gây ảnh hưởng xấu cho hệ thần kinh trung ương, rối loạn giấc ngủ. Từ đó gây ra các rối loạn nội tiết không tốt cho sức khỏe buồng trứng.
Tương tự việc uống nhiều rượu có thể gây rối loạn nội tiết tố, cản trở sự phát triển và trưởng thành của trứng. Điều này sẽ dẫn đến hậu quả là suy buồng trứng sớm, thậm chí vô sinh hoặc trẻ sơ sinh bị dị tật khi sinh ra. Hậu quả sẽ càng nặng nề hơn nếu phụ nữ có thói quen sử dụng các chất kích thích mạnh hơn, các chất gây nghiện khác.
7. Lười vận động, ngồi lâu 1 chỗ
Buồng trứng cũng bị ảnh hưởng tiêu cực nếu bạn lười vận động, nhất là hay ngồi lâu một chỗ mỗi ngày trong thời gian dài.
Thường xuyên vận động không chỉ giúp cải thiện vóc dáng, tâm trạng mà còn tốt cho sức khỏe buồng trứng (Ảnh minh họa)
Theo giải thích của Tiến sĩ He, chỉ riêng việc ngồi nhiều, ngồi lâu một chỗ cũng đã ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu của chi dưới, quá trình lưu thông máu vùng chậu cũng bị cản trở. Như vậy, buồng trứng sẽ không được lưu thông máu và cung cấp dinh dưỡng và nhanh chóng bị suy yếu, mắc bệnh.
Ngồi lâu hay ít vận động còn làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến buồng trứng nhanh suy yếu do bị đẩy nhanh tốc độ lão hóa. Chưa kể tới, thói quen xấu này còn làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì. Trong khi đó, cân nặng là một trong những yếu tố hàng đầu dẫn tới rối loạn nội tiết tố. Ngoài suy buồng trứng sớm, hội chứng buồng trứng đa nang cũng thường gặp ở phụ nữ có các thói xấu này.
Nguồn và ảnh: Skypost, Woman.tvbs, Sohu