Ảnh minh họa
Ăn uống thả phanh mắc đủ bệnh sau ngày Tết
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho rằng, vào ngày Tết dinh dưỡng thường mất cân đối. Một bữa ăn chính theo tiêu chuẩn chỉ cần 600-700 calo là vừa đủ, thế nhưng các bữa ăn ngày Tết đa phần giàu năng lượng, giàu đạm, giàu béo nhưng thiếu chất xơ, vitamin và khoáng chất khi không có nhiều rau xanh, quả chín.
Việc không kiểm soát được dinh dưỡng những ngày Tết, cùng với đó lịch "ăn chơi" triền miên nên ít có thời gian để luyện tập thể dục thể thao, không tiêu hao năng lượng tạo điều kiện thừa cân, béo phì. Nhiều người rơi vào tình trạng ì ạch, mệt mỏi, khó tập trung làm việc.
Sau Tết, cũng vì ăn uống không điều độ, ăn nhiều chất không cân đối mà có rất nhiều bệnh nhân nhập viện do rối loại tiêu hóa. Nguyên nhân chính cũng do các gia đình vẫn còn có thói quen tích trữ thức ăn, thực phẩm để dùng trong mấy ngày Tết, thực phẩm chín sống lẫn lộn làm thức ăn nhiễm khuẩn. Ngoài ra các bệnh chuyển hóa liên quan đến chế độ ăn uống, sinh hoạt tăng. Trong đó, tăng đường huyết, gout là những bệnh đồng hành với nhóm bệnh tim mạch, huyết áp, rối loạn mỡ máu.
Những việc cần làm ngay sau Tết để cân bằng dinh dưỡng
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, để cân bằng dinh dưỡng, lấy lại sức khỏe hay tránh tăng cân "phi mã" sau Tết, mọi người cần phải đưa lịch sinh hoạt, ăn uống về bình thường càng sớm càng tốt. Một trong những điều cần phải làm ngay là:
Kiểm soát năng lượng
Trước tiên, mọi người cần phải kiểm soát đầu vào từ 1.400 - 1.600 kcal mỗi ngày. Khi đó, cơ thể sẽ buộc phải lấy mỡ từ kho dự trữ để chuyển hoá thành năng lượng cung cấp cho cơ thể vận động.
Sau ngày Tết khi chế biến thức ăn nên thay đổi. Đa phần trong những ngày Tết các món ăn trong mâm cỗ thường là chiên xào, sau ngày Tết thay vào đó các bà nội trợ nên làm các món hấp, luộc, trộn sa lát. Hoặc làm nhẹ bụng với các món canh, cháo như nấu canh nấm mèo thịt nạc, thêm một nhúm rau hẹ chữa bụng trướng, khó tiêu, giải độc cơ thể; cháo tỏi giúp ấm tỳ vị, chữa đầy bụng, ăn không tiêu, giảm cholesterol trong máu…
Rau xanh, hoa, quả sau khoảng thời gian nhiều ngày chủ yếu cơ thể nạp chất đạm, béo và ngọt cũng không thể thiếu trong bữa ăn. Lưu ý là mọi người cần kết hợp hài hòa các loại rau, trong mỗi bữa không nên đơn điệu một loại rau mà phối hợp nhiều loại với nhau. Bạn có thể dùng các loại củ nấu canh, các loại cải cho món xào...
Theo khuyến nghị của Viện Dinh Dưỡng Quốc gia, nhu cầu chất xơ khuyến nghị tối thiểu ở mức 18 - 20 gr/người/ngày nên mỗi ngày ăn 300 gr rau xanh và 100 - 200 gr quả chín. Một số loại quả giàu chất xơ, cung cấp vitamin. Trong 100 gr quả: bưởi, cam, quýt, lượng chất xơ tương ứng là: 0,7 gr; 1,4 gr và 0,6 gr. Một quả chuối chứa 3 gr chất xơ (tốt cho tiêu hóa), 16% lượng mangan khuyến nghị hằng ngày sẽ tốt cho xương. Ngoài ra, khẩu phần ăn hàng ngày nên bổ sung sữa chua để cơ thể tiêu hóa tốt, hỗ trợ hệ miễn dịch.
Trường hợp những người bị giảm cân trong ngày Tết cũng nên điều chỉnh lại thói quen ăn uống và sinh hoạt không điều độ. Cần ngủ đủ 8 tiếng /ngày, ăn đủ các bữa ăn sáng, trưa, tối với đủ 4 nhóm thực phẩm gồm chất bột đường, chất đạm, chất béo, rau quả ở tỉ lệ cân đối.
Uống đủ nước
Chú ý uống nhiều nước, nước trái cây đảm bảo 1,5-2 lít/ngày. Việc này vừa giúp thanh lọc cơ thể khỏi độc tố một cách tự nhiên. Đồng thời, uống nước khi ăn các món có chất xơ cũng giúp đẩy chất xơ qua trực tràng dễ hơn, hệ tiêu hóa làm việc thuận lợi hơn.
Với những người thừa cân, béo phì nên bổ sung các loại nước như chè tươi, hoa quả như cam, chanh, bưởi… uống trước bữa ăn để tạo cảm giác no, giảm lượng ăn trong bữa chính và có tác dụng điều chỉnh chức năng tiêu hóa, giàu vitamin và carotene làm giảm mỡ cao.
Tăng cường vận động
Để tiêu hao nhiều năng lượng hơn đã được nạp liên tục vào cơ thể bạn trong mấy ngày Tết, cần vận động mỗi ngày tối thiểu 30 phút với các môn thể thao phù hợp. Bạn có thể chọn môn có cường độ cao hơn ngày thường rồi sau đó giảm cường độ xuống dần tùy theo sức khỏe của mỗi người.
Ở nhà có thể tranh thủ với một số bài tập như chống đẩy, đứng lên ngồi xuống, lắc vòng có những động tác tập trung vùng bụng, đùi, hông, lưng… để lấy lại vóc dáng hoặc đơn giản chỉ là những vận động đi lại, đi cầu thang cũng góp phần tiêu hao năng lượng. Hoặc có thể đến cơ sở tập thể dục thẩm mĩ, khiêu vũ nhằm tăng cường vận động giúp vóc dáng thon gọn và cho cơ thể sảng khoái những ngày đầu năm.
Các chuyên gia khuyến cáo, đặc biệt với những trường hợp đã có sẵn bệnh mãn tính như tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, béo phì, viêm loét dạ dày, tá tràng... khó có thể "bóp miệng" trước những mâm cỗ Tết. Do đó, sau Tết người bệnh nên đi kiểm tra lại và làm các xét nghiệm sinh hóa, cận lâm sàng để có hướng xử lý kịp thời khi có những biến chứng không đáng có.
CÙNG CHUYÊN MỤC
