Thời gian gần đây, lạp xưởng nướng đá nóng là món ăn "hot trend" đang được lòng giới trẻ. Thực tế, món lạp xưởng nướng đá này được du nhập từ Trung Quốc. Thay vì nướng bằng than củi theo cách thông thường, lạp xưởng được đem nướng trên một lớp đá sỏi, phía dưới là chiếc bếp điện để tạo nhiệt làm nóng. Cách nướng này sẽ giúp cho lạp xưởng hơi cháy sém, vỏ giòn... Món ăn được rắc thêm ít ớt bột trước khi thưởng thức.
Nhiều bạn trẻ đánh giá lạp xưởng là món ăn hấp dẫn hơn cả xúc xích thông thường, có người còn "nghiện" đến mức ngày nào cũng phải ăn mà không biết rằng món ăn này tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm hơn là họ nghĩ.
Lạp xưởng thuộc thịt chế biến sẵn mà WHO cảnh báo gây ung thư số 1
Từ lâu, các món thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng... đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa vào danh sách Nhóm 1 các tác nhân gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), một bộ phận của WHO đánh giá chỉ ăn 50 gam thịt chế biến mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư lên 18%.
WHO định nghĩa rằng, thịt chế biến sẵn là các loại thịt đã bị biến đổi thông qua quá trình ướp muối, sấy khô, lên men, xông khói, hoặc các quá trình xử lý khác để tăng hương vị thịt hoặc để bảo quản được lâu hơn. Một số loại thịt chế biến được nhiều người sử dụng là: Thịt nguội, xúc xích, lạp xưởng, thịt bò muối, thịt thú khô hoặc thịt bò khô, thịt đóng hộp, các loại nguyên vật liệu chế biến (chế phẩm) và nước sốt từ thịt.
Nguyên nhân khiến thịt chế biến sẵn tiềm ẩn nguy cơ ung thư là bởi chúng chứa nhiều chất phụ gia, có thể chứa các hóa chất hình thành trong quá trình chế biến hoặc nấu thịt, ví dụ như hợp chất N-nitroso và hydrocarbon thơm đa vòng, gây tổn thương ADN, phát triển ung thư.
ThS.BS Dương Quốc Phong (giảng viên Khoa Y, Đại học Quốc Gia TP.HCM) cho biết, các loại thịt chế biến sẵn có thể gây hại cho sức khỏe vì chúng thường chứa PAH. Đây là một chất có trong khói củi, thường xuất hiện ở các thực phẩm hun khói. Tuy nhiên, đến nay điều này vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. Bên cạnh đó, thịt chế biến sẵn còn có thể chứa các chất đó là N-nitroso compounds, các amin thơm dị vòng. Nếu thịt sử dụng hợp chất này theo đúng giới hạn dư lượng mà các quốc gia và quốc tế quy định thì sẽ không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu vượt quá mức quy định, nó có thể gây ung thư cho người ăn.
Không chỉ tiềm ẩn nguy cơ ung thư, các loại thịt chế biến sẵn còn nhiều muối, nhiều mỡ... vì thế nó có thể gây tăng cân, cao huyết áp, gây hại mạch máu cho người ăn...
Với phụ nữ, những loại thịt kém lành mạnh này còn là nguyên nhân làm gia tăng lão hóa cho da và gây đứt gãy các sợi collagen trong cơ thể.
Chúng ta nên tiêu thụ thịt chế biến sẵn ra sao?
Các loại thịt chế biến sẵn tuy tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt sức khỏe, nhưng không thể phủ nhận được sự tiện lợi và ngon miệng của chúng. Theo bác sĩ Phong, thịt chế biến sẵn cũng chứa nguồn dinh dưỡng nhất định, như vitamin, khoáng chất, axit béo omega-3...
Chính vì vậy, thịt chế biến sẵn không nhất thiết phải được loại bỏ hoàn toàn mà có thể ăn mỗi tuần/lần, nhất định không được ăn quá nhiều.
Bác sĩ vẫn khuyến khích mọi người nên tiêu thụ các thực phẩm tươi sống từ cá, gia cầm, đậu thay vì thịt chế biến sẵn. Hơn nữa, nên tập trung ăn nhiều rau hơn so với thịt. Với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, tốt nhất không nên sử dụng các loại thịt chế biến sẵn, đặc biệt là thịt xông khói.