Xương sông còn có tên gọi khác là hoạt lộc thảo, tên khoa học là Blumea lanceolaria (Roxb), thuộc họ Cúc Asteraceae. Đây là cây thân thảo, cao khoảng 1m, lá hình ngọn giáo, mép có răng cưa và có mùi hương đặc trưng.
Cây xương sông có hoa màu vàng nhạt, quả bế hình trụ có 5 cạnh. Cây thường ra hoa vào tháng 1-2, kết quả vào tháng 4-5.
Trong ẩm thực, lá xương sông là một loại rau gia vị giúp tăng hương vị cho món ăn. Nó thường được cho thêm vào khi nấu canh cà, canh cá, canh thịt hoặc dùng để cuốn thịt, làm chả ốc,… đều rất ngon.
Được biết, trong 100g lá xương sông có 82,5g nước, 2g protein, 1,3g đường, 2,9g chất xơ, canxi, sắt, phospho, vitamin B1, B2, Pp, C. Lá chứa 0,24% tinh dầu với thành phần chính là limonen, p-cymene và methylthymol, nên rất có lợi cho sức khỏe.
Lá xương sông có thể dùng để quấn chả.
Trong Đông y, lá cây xương sông có vị đắng, cay, thơm, tính ấm, tác dụng trừ tanh hôi, hỗ trợ tiêu hóa, tiêu đờm. Lá xương sông có thể chữa ho cảm, viêm họng bằng cách nhai ngậm lá tươi hoặc giã nhuyễn hòa nước sôi gạn lấy nước uống.
Ngoài ra, nó còn được sử dụng như một vị thuốc điều trị các bệnh đường hô hấp như tê thấp, nhức răng, loét lưỡi, loét miệng,… Nướng hoặc xào lá xương sông, đắp lên nơi sưng đau khi còn ấm có thể giảm đau hiệu quả.
Thông thường, lá xương sông được bán ngoài chợ theo từng mớ nhỏ. Còn khi được bán theo cân, nó có giá dao động từ 50.000- 65.000 đồng/kg.
Cách trồng và chăm sóc lá xương sông
Cây xương sông có thể trồng quanh năm bằng phương pháp gieo hạt. Bạn chỉ cần rắc hạt vào đất tơi xốp, nhiều mùn rồi phủ lên đó một lớp đất mỏng vưa đủ che hạt là được.
Sau đó, hãy tưới nước giữ ẩm rồi đặt khay ươm ở nơi mát mẻ như dưới lùm cây hoặc ở ban công không có ánh nắng. Khoảng 10-20 ngày, hạt sẽ nảy mầm.
Khi cây đã lên cây con, bạn có thể tách ra để trồng trong vườn nhà, thùng xốp hoặc chậu hoa đều được.
Cây xương xông ưa ẩm, vì vậy hãy tưới nước cho cây ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều tối. Loại cây này ít sâu bệnh hại, khoảng 1 tháng sau khi trồng là có thể thu hoạch được.
Khi thu hoạch, bạn hãy ngắt lá, để lại các chồi non và ngọn. Như vậy, cây sẽ tiếp tục phát triển và ra lá mới, cho thu hoạch quanh năm.