Thế giới hoa quả đa dạng vô cùng, không phải ai cũng biết được tất tần tật về các loại quả trên đời. Có những loại quả quen mặt thì ai cũng dễ dàng gọi tên, nhưng bên cạnh đó chẳng thiếu loại quả khiến dân tình hoang mang.
Chẳng hạn như loại quả này, nó có vẻ bề ngoài giống quả bưởi, vỏ ngoài trơn láng như dừa nhưng bổ ra lại chẳng thấy múi cũng chẳng thấy nước, ruột đặc trắng muốt trông giống ruột quả bầu. Loại quả này có tên là bòng tây, hay còn gọi là quả trường sinh, quả đào tiên, tên khoa học là Crescentia cujete, là thực vật có hoa thuộc họ Chùm ớt.
Nhìn bề ngoài, loại quả này trông rất giống quả bưởi.
Cây bòng tây là cây thân gỗ sống lâu năm, hoa mọc đơn độc ngay trên thân hay cành cây, có mùi hơi khó chịu. Quả thường được thu hái từ tháng 10 cho đến tháng 12 hàng năm. Quả bòng tây to tròn với phần vỏ láng mịn và cứng, bên trong thịt trắng, mềm và xốp, nhiều hạt dẹp nhỏ màu trắng. Quả có vị chua nhẹ.
Cách dùng phổ biến nhất là bổ quả đào tiên ra làm đôi để lấy phần thịt quả. Nhặt bỏ hạt rồi rồi thái nhỏ thịt quả đem đi phơi khô, bảo quản nơi thoáng mát, khô ráo để dùng dần.
Ruột quả bòng tây phơi khô là một loại dược liệu thường được dùng trong các bài thuốc Đông y, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh ho, xương khớp, nhuận tràng, các bệnh về gan, trị chứng kén ăn, mất ngủ,... Ngoài ra, bạn cũng có thể ăn trực tiếp phần thịt quả hoặc đem đi nấu nước uống. Thịt quả bòng tây nấu với đường sẽ như mứt dẻo, dùng ăn tráng miệng hoặc để nấu rượu. Sau khi nấu lên, từ màu trắng ban đầu, thịt quả sẽ chuyển thành màu đen.
Hoa của cây bòng tây mọc đơn lẻ trên thân cây.
Quả bòng tây khi bổ ra.
Theo Dân Việt, giá một quả bòng tây dao động từ 50.000 – 100.000 đồng/quả, tùy vào trọng lượng. Một số nhà vườn còn tiến hành cấy ghép, cho ra đời những quả bòng tây hình hồ lô và bọc chúng vào khuôn nhựa được in các chữ "tài - lộc - thọ". Mỗi quả bòng tây thế này có giá thành cao hơn, dao động từ 500.000 – 7000.000 đồng/quả, tùy vào chất lượng và kích cỡ nhưng vẫn cháy hàng vào dịp Tết.
Cách trồng và chăm sóc cây bòng tây
Hiện nay, có một số tỉnh ở Việt Nam trồng loại cây này. Bạn có thể nhân giống bằng phương pháp chiết hoặc ghép cành, tương tự như những loại cây thân gỗ khác.
Cây không có yêu cầu cao về đất trồng, nhưng tốt hơn hết nên trồng ở đất tơi xốp, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng. Cây này cần có độ ẩm cao, vì vậy nên tưới nước thường xuyên cho cây, nhất là trong mùa khô, khi quả đang lớn và sắp chín. Bên cạnh đó, bạn nên cắt bỏ những cành khô, sâu bệnh.
Khi cây được 4 tháng tuổi, cây sẽ ra hoa và kết quả. Lúc này nên bổ sung thêm phần chuồng ủ hoai mục để cây cho năng suất cao hơn.