Mẻ hay còn có tên gọi khác là cơm mẻ, là một loại gia vị truyền thống rất phổ biến ở miền Bắc. Nó có vị chua thanh và mùi thơm rất đặc trưng, thường được sử dụng nhiều trong món lẩu, các món om, canh chua, bún riêu, ốc nấu đậu phụ chuối xanh,…
Mẻ rất bổ dưỡng, giàu chất đạm, axit amin và vitamin, không chỉ giúp tăng hương vị cho món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như tăng tiết dịch vị, kích thích ngon miệng, bổ sung một số chất dinh dưỡng có lợi cho hệ tiêu hóa.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng mẻ như một chất tẩy rửa, cụ thể là tẩy trắng xoong nồi. Dưới đây là những cách sử dụng mẻ để làm sạch đáy xoong nồi.
1. Bôi mẻ lên đáy nồi và để qua đêm
Với cách này, bạn hãy bôi một lớp mẻ dày vào đáy xoong nồi rồi để qua đêm. Sau khi qua một đêm, mẻ sẽ khô dần và bám chặt vào đáy chảo.
Lúc này, hãy ngâm chảo vào chậu nước, mẻ sẽ nhanh chóng mềm ra và cuốn theo mảng bám. Sau đó, dùng búi sắt để đánh nồi, lúc này việc cọ rửa sẽ rất nhàn. 100% các mảng bám dầu mỡ lâu ngày sẽ bong tróc ra hết, trả lại đáy xoong nồi trắng sáng.
Bôi mẻ để qua đêm. (Ảnh: Trần Quỳnh)
2. Cho đáy nồi tiếp xúc trực tiếp với mẻ đang sôi
Đun sôi nước vào một cái chảo (nồi to). Khi nước sôi hãy cho mẻ vào. Tiếp theo, cho đáy nồi bị bẩn vào trong sao cho đáy nồi tiếp xúc trực tiếp với nước mẻ đang đun sôi.
Để yên khoảng 3 phút, khi đưa ra đáy nồi sẽ sạch bong sáng bóng. Nếu vẫn chưa sạch, hãy dùng cọ sắt để chùi tiếp, các vết bẩn sẽ bong ra dễ dàng.
Hoặc, bạn có thể đun sôi nước rồi pha với mẻ theo tỷ lệ 1:1. Dùng bông hoặc giấy vệ sinh thấm nước mẻ rồi đắp lên vết bẩn cần tẩy lúc còn đang nóng. Để qua đêm, sáng hôm sau chỉ việc gỡ miếng bông ra và tráng lại nước sạch.
Đáy nồi sau khi được làm sạch bằng mẻ. (Ảnh: Hà Nguyễn)
3. Kết hợp mẻ với baking soda
Dùng 500g mẻ trộn đều với 100g baking soda. Cho hỗn hợp này lên đáy nồi, xoong chảo, phủ thêm giấy ăn để giữ ẩm tốt hơn và ủ qua đêm.
Hôm sau, bỏ giấy ăn ra, gạt bớt mẻ đi và dùng cọ sắt chà sạch nồi.
Sở dĩ mẻ có thể làm sạch vết bẩn trên đáy xoong nồi là do trong mẻ có axit lactic, có tính chua nhẹ. Về bản chất, axit dễ làm sạch gỉ sắt nên có tác dụng đánh bay các vết bẩn trên nồi niêu, khôi phục vẻ sáng bóng của chúng một cách hiệu quả.
Khi kết hợp mẻ với baking soda - một chất có đặc tính mài mòn nhẹ và độ pH kiềm sẽ làm tăng hiệu quả gấp đôi. Khi đó nó sẽ tạo ra phản ứng sủi bọt, giúp làm bong các vết cháy ra khỏi chảo.
Tuy nhiên, nên dùng mẻ đặc chứ không phải loại đã lọc đóng chai bán ngoài chợ. Ngoài ra với cách này, vết bẩn mới sẽ dễ sạch hơn vết bẩn lâu ngày, vì thế nên vệ sinh nồi chảo thường xuyên sẽ không mất thời gian và công sức vào việc cọ rửa.
Cách làm mẻ đơn giản tại nhà Khi nấu cơm, bạn hãy cho nhiều nước hơn một chút. Khi cơm sôi hãy chắt bớt nước ra rồi tiếp tục nấu cơm như bình thường. Khi cơm đã nguội, hãy cho cơm vào hũ thủy tinh, hũ sành, sứ sạch và cho thêm nước cơm vào theo tỷ lệ 1:1, tức 3 muỗng cơm thì cho 3 muỗng nước cơm vào. Sau đó đậy nắp lại, lưu ý không được xiết chặt nắp mà phải để có hơi để cơm không bị thiu. Đặt hũ ở nơi thoáng mát, nhiệt độ khoảng 35-37 độ. Ủ trong thời gian khoảng 5 -7 ngày thì mở ra kiểm tra. Khi mẻ đạt độ chua nhất định sẽ có mùi thơm đặc trưng. Nếu mẻ có màu đen, xám hoặc nấm mố là cơm mẻ bị hỏng. Nếu muốn nuôi thêm mẻ, khi thấy hũ mẻ trong lọ gần hết, bạn hãy cho thêm một phần cơm nguội vào, dàn đều trên mặt để ủ tiếp. |