Theo ThS.BS da liễu Vũ Thị Thơm (giảng viên Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam), khi bạn thoa bôi một sản phẩm chăm sóc da nào đó để cải thiện hiệu quả các tình trạng da như: lão hóa hay sắc tố, mụn,…thì sản phẩm sẽ phải thẩm thấu vào làn da của bạn. Sự thẩm thấu tốt hay không phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng sản phẩm bạn bôi và cụ thể phụ thuộc vào 3 yếu tố: Làn da, chất lượng mỹ phẩm và cách thức bạn bôi mỹ phẩm .
Theo ThS.BS da liễu Vũ Thị Thơm, khi bạn thoa bôi một sản phẩm chăm sóc da nào đó để cải thiện hiệu quả các tình trạng da như: lão hóa hay sắc tố, mụn,…thì sản phẩm sẽ phải thẩm thấu vào làn da của bạn.
Bạn nghĩ da bạn sẽ hấp thụ được bao nhiêu %?
Trả lời về vấn đề này, BS Thơm nhận định, trên thực tế, khi bạn bôi dưỡng chất lên da thì chỉ hấp thu từ 10-60% thôi. Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ hấp thụ trung bình 64% của da là khi sử dụng các dung môi như toluene, xylene và methylene clorua làm các hợp chất được thử nghiệm để tăng sự hấp thụ của da.
Dung môi có khả năng đặc biệt để phá vỡ hàng rào bảo vệ da nên có thể sẽ làm tổn thương da bạn. Một trong những thách thức lớn nhất đối với các công ty mỹ phẩm là làm thế nào để cho phép một chất có lợi xâm nhập vào da mà không gây tổn thương cho hàng rào bảo vệ da. Các hãng mỹ phẩm đã đầu tư hàng triệu đô la để tìm ra cách hoàn thành kỳ tích này.
Con đường hấp thụ dưỡng chất vào da.
Dưỡng chất có thể xâm nhập vào da bằng cách đi trực tiếp qua các tế bào thông qua sự thẩm thấu (nội bào), giữa các tế bào (liên bào) hoặc bằng cách qua các phần phụ như nang lông hoặc ống dẫn mồ hôi.
- Hấp thụ liên bào: Dưỡng chất có thể được hấp thụ thông qua lớp lipid (như keo dán) giữa các tế bào của lớp sừng. Lipid liên bào được tạo thành từ ceramides, cholesterol, este cholesterol và axit béo. Dưỡng chất gốc dầu có khả năng hấp thụ tốt theo con đường này, trong khi các thành phần gốc nước sẽ bị đẩy lùi vì dầu và nước không trộn lẫn với nhau.
- Hấp thụ nội bào: Con đường này là thông qua các tế bào chết dày đặc lớp ngoài cùng của lớp tế bào sừng. Lớp da này dày từ 15 đến 20 lớp và chỉ những phân tử rất nhỏ mới có thể hấp thụ vào da theo cách này.
- Hấp thụ qua nang lông, tuyến mồ hôi: Các dưỡng chất có thể xâm nhập vào da thông qua các lỗ hở trên da là ống dẫn giữa lớp dưới và lớp trên. Lỗ chân lông và nang lông đi xuống qua các lớp trên của lớp biểu bì và vào lớp hạ bì nơi các mạch máu nuôi dưỡng da. Các lỗ chân lông và nang lông chỉ chiếm khoảng 1% tổng bề mặt da, vì vậy chúng là con đường phụ của sự hấp thụ da.
Sự hấp thụ dưỡng chất qua da phụ thuộc vào những yếu tố nào?
1. Da
Da là một cơ quan có chức năng bảo vệ cơ thể, hoạt động như một rào cản đối với các yếu tố bên ngoài như vi khuẩn, nước và các chất hóa học… khó xâm nhập vào bên trong cơ thể.
- Hàng rào vật lý: Lớp biểu bì của da dày khoảng 20 lớp, đặc biệt lớp ngoài cùng của da là lớp sừng, cùng với lớp lipid màng, tạo thành một hàng rào vật lý. Vì vậy các sản phẩm phải đi qua lớp sừng mới xâm nhập sâu hơn nữa đến lớp trung bì và hạ bì.
- Hàng rào hóa học: Da cũng có một số cơ chế hóa học ngăn chặn sự hấp thụ hóa học. Độ pH axit của da sẽ trung hòa các chất kiềm, lớp lipid trong lớp sừng chống lại bất cứ thứ gì có gốc nước, dẫn lưu bạch huyết và mạch máu trong lớp hạ bì nhanh chóng loại bỏ các hạt lạ.
Mặc dù các lớp da bên ngoài này làm rất tốt trong việc giữ cho các yếu tố như nước, hóa chất… không thấm vào, nhưng trên thực tế vẫn có việc hấp thụ một số dưỡng chất qua da.
Hấp thụ dưỡng chất vào da cũng phụ thuộc vào các yếu tố khác, như tính toàn vẹn của da (bị hư hại so với nguyên vẹn), nhiệt độ da, nồng độ của dưỡng chất trên bề mặt da, thời gian tiếp xúc, vị trí cơ thể bạn tiếp xúc (độ hấp thụ hóa học trên trán và da đầu của bạn lớn hơn khoảng 4 lần so với tốc độ hấp thụ trên cẳng và còn phụ thuộc độ tuổi làn da của bạn (độ hấp thu của da giảm dần theo độ tuổi của bạn).
2. Chất lượng mỹ phẩm
Sự dễ dàng mà các chất được hấp thụ vào da của chúng ta phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm cấu trúc và kích thước, trọng lượng phân tử của các chất, dễ dàng hơn khi các hãng mỹ phẩm có thể tạo ra các hạt nano hoặc có thêm các chất tăng cường thâm nhập trong các sản phẩm dưỡng da.
- Các chất hấp thụ vào da thường phải có kích thước phân tử nhỏ hơn 500 Dalton. Dalton là một đơn vị đo lường tương đương với 1g/mol (ví dụ: dẫn xuất VTM C là ascorbyl palmitate có trọng lượng phân tử 414,5g/mol, và cấu trúc ester dầu của nó có nghĩa là nó có thời gian thẩm thấu qua da dễ dàng hơn so với axit ascorbic gốc nước). Chất có gốc dầu hay có thể tan trong dầu sẽ dễ dàng thẩm thấu vào da hơn.
Tuy nhiên, có một số chất ngoại lệ vẫn có thể xâm nhập vào da khi kích thước phân tử lớn hơn 500 dalton như: Beta-glucans, acid Hyaluronic… có kích thước phân tử lớn khoảng vài trăm nghìn Dalton. Chất này có khả năng thâm nhập vào lớp biểu bì và hạ bì thông qua ma trận giữa các tế bào mà chưa lý giải được. Coenzyme Q10 - 863,3g/mol nhưng vì Coenzyme Q10 gốc dầu có thể xâm nhập vào da thông qua ma trận giữa các tế bào.
Một số thành phần hóa học xâm nhập tiếp xúc với các enzym tự nhiên trong da có thể kích hoạt, vô hiệu hóa hoặc biến đổi hóa chất thành một hợp chất mới.
- Thành phần tăng cường khả năng thẩm thấu thành phần khác, được gọi một cách thích hợp là chất tăng cường thâm nhập. Những thành phần này thâm nhập vào da và làm giảm sức cản của hàng rào, cho phép các thành phần khác xâm nhập cùng với chúng. Chất tăng cường thâm nhập thường được sử dụng để phân phối dưỡng chất qua da phổ biến trong mỹ phẩm.
Tổ chức EWG Skin Deep tuyên bố rằng 56% tất cả các sản phẩm chăm sóc cá nhân có chứa chất tăng cường thâm nhập. Trong sản phẩm mỹ phẩm có thể có chất tăng cường thâm nhập tốt như chất chống oxy hóa, nhưng chất tổng hợp có thể gây kích ứng da hoặc gây độc cho cơ thể của bạn như ethanol, acetone và natri lauryl sulphate… phá vỡ hàng rào bảo vệ da, cho phép sự xâm nhập của dưỡng chất, những sản phẩm này có thể làm hỏng da trong thời gian dài và gây kích ứng nghiêm trọng.
Một số chất tăng cường thực sự tốt cho da: peptide đã được phát hiện cho phép tăng cường sinh hóa. Những sản phẩm khéo léo này gây ra sự gián đoạn tạm thời trong hàng rào bảo vệ da, cho phép hóa chất xâm nhập.
Một cuộc cách mạng khác trong chăm sóc da là phát minh ra liposome. Liposome là một dạng công nghệ nano cho phép các hóa chất được gói gọn trong một lớp lipid kép, mô phỏng cấu trúc màng của chính cơ thể. Hóa chất đóng gói theo cách này là đủ tương tự để da thâm nhập vào tất cả các lớp đến lớp hạ bì. Ở đó lớp mỡ bị phá vỡ, giải phóng hóa chất khi cần thiết. Hạt nano là từ thông dụng hiện nay trong chăm sóc da hiện đại.
Về cơ bản, các hóa chất rất, rất nhỏ (dưới 500 dalton) có thể đi qua giữa các protein cấu trúc trong lớp sừng và lớp biểu bì. Các hạt nano khác được hấp thụ qua nang lông. Hầu hết các thành phần hoạt động không thể được giảm đến kích thước nhỏ bé này, vì vậy nghiên cứu đang tiếp tục.
3. Cách đưa sản phẩm hấp thụ vào da tốt hơn
- Chọn hãng mỹ phẩm uy tín, chất lượng có công nghệ sản xuất tiên tiến có các thành phần hoạt chất kích thước nhỏ, có các chất dẫn xuất là các thành phần tự nhiên giúp tăng cường thâm nhập vào da các dưỡng chất lành mạnh: Lecithin đậu nành hữu cơ có khả năng tăng cường thâm nhập một cách tự nhiên các chất dinh dưỡng gốc nước, nếu không sẽ gặp khó khăn khi vào sâu trong da. Không giống như các chất tăng cường thâm nhập tổng hợp, như propylene glycol, một lecithin đậu nành hữu cơ cũng có thể mang lại lợi ích bổ sung cho da, như ngăn ngừa mất độ ẩm từ da và cung cấp các chất dinh dưỡng như phospholipids
- Sử dụng nhũ tương: Nhũ tương, sự kết hợp của dầu và nước với nhau để cải thiện sự thâm nhập hiệu quả các dưỡng chất vào da. Khi da khô, bạn có thể bôi dầu dưỡng nhưng vẫn có cảm giác khô nẻ, da xỉn màu với sự xuất hiện của nếp nhăn và nếp nhăn. Đúng vậy, dầu rất tốt cho da, điều hòa và cung cấp các dưỡng chất thực sự có thể thâm nhập vào da thông qua lỗ chân lông và liên bào, nhưng nếu da bị mất nước, dầu vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi sử dụng các hợp chất đó. Da ngậm nước cho phép thẩm thấu tốt hơn da bị mất nước. Sự kết hợp dầu và nước sẽ giúp các thành phần giàu dưỡng chất khác thâm nhập vào da, vì một số hòa tan trong nước và một số hòa tan trong dầu.
Chính vì vậy, để tăng hiệu quả tối đa sự thẩm thấu dưỡng chất vào da của bạn khi bạn đang sử dụng hỗn hợp có dầu như serum, dầu dưỡng thì cần đảm bảo da bạn đủ ẩm bằng cách thoa dưỡng ẩm hàng ngày sáng, tối và luôn làm sạch da với một làn sương trên mặt, da đã được cung cấp nước đầy đủ, bạn có thể thoa một chút dầu dưỡng da lên trên cùng để hoàn thành. Dầu tinh khiết được áp dụng lần cuối sẽ giúp khóa nước trong quá trình hydrat hóa và sẽ hấp thụ tốt hơn, nhiều khi áp dụng cho da ngậm nước hoàn toàn.
- Làm ấm làn da của bạn để cải thiện sự thẩm thấu các dưỡng chất vào da: Nhiệt độ có ảnh hưởng lớn đến việc các sản phẩm chăm sóc da của bạn sẽ thấm vào da bao nhiêu và đặc biệt da ấm sẽ có khả năng hấp thụ qua da tốt hơn da lạnh. Nhiệt độ của da làm tăng sự khuếch tán của các dưỡng chất và nhiệt độ ấm hơn cũng ảnh hưởng đến cấu trúc thực tế của chính các lớp tế bào da, làm tăng tính thấm. Làm ấm da mặt bằng khăn ấm và ẩm trước khi thoa serum và kem dưỡng ẩm sẽ tăng độ hấp thu dưỡng chất vào da bạn. Hoặc massage nhẹ nhàng 1-3 phút vừa giúp cho da ấm lên, vừa làm dưỡng chất hấp thụ tốt hơn.
- Làm sạch da hoàn hảo trước khi bôi dưỡng chất: Rửa mặt và tẩy tế bào chết định kỳ trước khi thoa serum và dưỡng ẩm. Loại bỏ các tế bào chết của da có thể giúp các dưỡng chất thẩm thấu vào da dễ dàng hơn. Cẩn thận không làm quá mức tẩy da chết vì quá nhiều có thể gây kích ứng da và hư hại lớp màng bảo vệ của da.
- Cuối cùng, hơi đau đớn và tốn kém hơn, nhưng những cách thâm nhập vào da rất hiệu quả bao gồm điện di, tiêm, phi kim, micro-dermabrasion, siêu âm và lột da bằng hóa chất…
CÙNG CHUYÊN MỤC
