Thận là cơ quan quan trọng đảm nhiệm vai trò lọc máu, bài tiết chất thải và duy trì cân bằng nội môi trong cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người thường bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo thận đang hoạt động quá tải, dẫn đến suy giảm chức năng thận mà không hay biết. Theo các chuyên gia thận học quốc tế, việc nhận biết sớm những triệu chứng bất thường và đi khám kịp thời có thể cứu thận khỏi tổn thương vĩnh viễn.
Tiểu đêm nhiều lần, nước tiểu có bọt hoặc thay đổi màu sắc
Tiểu đêm nhiều lần, thay đổi màu nước tiểu là dấu hiệu thận đang gặp vấn đề.
Một trong những dấu hiệu đầu tiên của thận quá tải là thay đổi trong thói quen tiểu tiện. Việc thức dậy nhiều lần vào ban đêm để đi tiểu, nước tiểu có nhiều bọt, sủi bọt lâu tan, hoặc có màu đậm, đỏ, vàng sẫm là dấu hiệu thận đang gặp vấn đề. Theo nghiên cứu của National Kidney Foundation, hiện tượng này thường liên quan đến protein niệu - tức là thận đang lọc rò rỉ protein vào nước tiểu, cho thấy chức năng lọc của thận đang suy yếu.
Phù mặt, chân tay hoặc bụng
Khi thận không còn khả năng loại bỏ dịch thừa hiệu quả, cơ thể sẽ giữ nước gây ra phù - đặc biệt là ở mặt, mắt cá chân, bàn chân hoặc bụng. Bác sĩ Joseph Vassalotti, chuyên gia thận học tại Mỹ, giải thích rằng đây là một biểu hiện phổ biến của tình trạng thận bị quá tải và không thể duy trì cân bằng natri - nước trong cơ thể.
Mệt mỏi kéo dài, mất tập trung, suy giảm trí nhớ
Thận yếu khiến quá trình lọc máu bị đình trệ, dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể. Điều này có thể gây mệt mỏi mạn tính, khó tập trung và tạo cảm giác "sương mù não" (brain fog). Một nghiên cứu đăng trên American Journal of Kidney Diseases chỉ ra rằng người mắc bệnh thận mạn tính có nguy cơ suy giảm nhận thức cao hơn người khỏe mạnh.
Hơi thở có mùi kim loại, thay đổi vị giác
Khi chất độc tích tụ trong máu (uremia), hơi thở có thể có mùi tanh như kim loại hoặc khai giống amoniac. Đồng thời, người bệnh thường có cảm giác chán ăn, đắng miệng, ăn không ngon - dấu hiệu đặc trưng cho tình trạng thận hoạt động quá sức. Bác sĩ Andrew Bomback, chuyên gia nội khoa và thận học tại Đại học Columbia (Mỹ), nhấn mạnh rằng dấu hiệu này không nên bị bỏ qua.
Ngứa da toàn thân, đặc biệt là vào ban đêm
Da khô, ngứa kéo dài không rõ nguyên nhân là một triệu chứng liên quan đến sự mất cân bằng điện giải và tích tụ phốt pho trong máu - điều xảy ra khi chức năng thận bị suy giảm. Tổ chức NIDDK (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases - thuộc Viện Y tế quốc gia ở Mỹ) ghi nhận, khoảng 40-50% người bệnh thận giai đoạn 3-5 gặp phải tình trạng ngứa da mạn tính.
Huyết áp tăng cao không kiểm soát
Huyết áp tăng cao không kiểm soát là biểu hiện thận quá tải hoặc suy yếu.
Thận đóng vai trò điều hòa huyết áp thông qua việc điều chỉnh thể tích máu và cân bằng điện giải. Khi thận quá tải hoặc suy yếu, huyết áp có thể tăng lên bất thường, khó kiểm soát dù đã dùng thuốc. Ngược lại, tăng huyết áp kéo dài cũng là nguyên nhân phổ biến gây suy thận. Đây là mối liên hệ hai chiều nguy hiểm cần được can thiệp sớm.
Chuột rút, co giật cơ, đau lưng vùng thắt lưng
Thận gặp vấn đề có thể làm rối loạn cân bằng canxi và kali trong cơ thể, dẫn đến chuột rút, co cơ và cảm giác đau nhức lan tỏa. Nếu kèm theo đau âm ỉ vùng hông hoặc thắt lưng (vị trí của thận), đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc tổn thương nhu mô thận. Bác sĩ Neil Shah, chuyên gia tiết niệu tại London, khuyên rằng cần đi siêu âm thận để kiểm tra ngay khi xuất hiện dấu hiệu này.
Khi nào nên đi khám thận?
Theo khuyến cáo của Tổ chức Thận quốc tế (ISN), người có các yếu tố nguy cơ như tiểu đường, tăng huyết áp, tiền sử gia đình mắc bệnh thận, sử dụng thuốc giảm đau lâu dài hoặc có các triệu chứng nêu trên nên đi khám chuyên khoa thận ít nhất một lần mỗi năm. Xét nghiệm máu (creatinine, BUN) và nước tiểu (protein niệu, albumin) là những chỉ số cơ bản để đánh giá chức năng thận.
Bác sĩ Joseph Vassalotti, Giám đốc Y khoa của Quỹ Thận Quốc gia Mỹ, cho biết: "Chức năng thận có thể suy giảm âm thầm mà không biểu hiện rõ rệt. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu và tầm soát định kỳ là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe thận về lâu dài".
CÙNG CHUYÊN MỤC
