Niêm mạc dạ dày tổn thương, viêm lâu ngày dẫn đến các vết loét. Triệu chứng phổ biến bao gồm đau bụng, cơn đau xuất hiện nhiều ở vùng bụng trên rốn (vùng thượng vị), cảm giác nóng rát, cồn cào, nhất là khi đói bụng hoặc ăn thực phẩm có tính axit cao.
Người bệnh còn có thể đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa, ăn nhanh no, chán ăn, ợ hơi, ợ chua, trào ngược axit, ngủ không ngon giấc, cơ thể mệt mỏi, phân đen hoặc có lẫn máu, sụt cân...
Thạc sĩ, bác sĩ Đào Trần Tiến, Phó khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết viêm loét dạ dày ở giai đoạn cấp tính có thể chữa khỏi, song khi đã chuyển sang giai đoạn mạn tính rất khó điều trị. Nguy cơ cao xảy ra các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, hẹp môn vị, ung thư dạ dày. Một số thói quen sinh hoạt không lành mạnh dưới đây có thể khiến bệnh trầm trọng hơn.
Nhịn ăn sáng
Nếu không ăn sáng, dạ dày trống rỗng trong khi dịch vị vẫn bài tiết liên tục khiến lượng axit tăng cao, độ pH dạ dày thấp, kích thích co bóp. Triệu chứng có thể xảy ra như đau khi đói hoặc nóng rát sau xương ức..
Nhiều người bỏ bữa sáng lâu ngày thành thói quen, dạ dày quen dần và không còn cả cảm giác đói nhưng thực tế niêm mạc vẫn âm thầm bị tổn thương.
Thức khuya
Buổi tối là khoảng thời gian dạ dày nghỉ ngơi hỗ trợ phục hồi và tái tạo các tế bào niêm mạc. Thức khuya kèm tâm trạng lo lắng, căng thẳng (stress) khiến cơ quan này tăng tiết dịch vị, dẫn đến buồn nôn, chướng bụng, đau quặn bụng. Thức khuya kèm căng thẳng còn ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, khiến tổn thương chậm lành.
Ăn đêm
Ăn đêm tạo gánh nặng cho hệ thống tiêu hóa, lâu dần làm suy giảm chức năng hoạt động của các cơ quan, tăng nguy cơ béo phì, mắc bệnh tim mạch và đột quỵ, giảm chất lượng giấc ngủ, trào ngược axit, viêm loét dạ dày, tăng huyết áp.
Ăn nhiều thực phẩm cay nóng, quá mặn, dầu mỡ
Capsaicin có trong ớt làm niêm mạc thực quản, dạ dày và ruột sưng tấy, khiến bệnh trầm trọng hơn.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ chứa lượng chất béo cao khó tiêu hóa, là tác nhân gây chướng bụng, chậm tiêu, đầy hơi, buồn nôn ở người bệnh viêm loét dạ dày.
Chế độ ăn mặn nhiều muối có thể ảnh hưởng dạ dày, nhất là ở người nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP). Muối thúc đẩy vi khuẩn HP phát triển nhanh, gia tăng nguy cơ ung thư. Nó cũng kích thích viêm trên thành dạ dày khiến cơ quan này nhạy cảm hơn, tăng khả năng hình thành khối u ác tính.
Uống nhiều rượu, bia, đồ uống chứa cồn
Đồ uống này kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn. Sử dụng rượu bia quá nhiều hoặc trong thời gian dài gây kích ứng và tổn thương niêm mạc dạ dày, ruột, làm chậm quá trình liền ổ loét, từ đó gây ra các biến chứng chảy máu.
Bia, rượu và món ăn nhiều giàu mỡ không tốt cho dạ dày. Ảnh: Ly Nguyễn
Hút thuốc lá, thuốc lào
Khói thuốc lá có hơn 7.000 thành phần độc chất, trong đó có đến 60 loại tác nhân sinh đột biến và ung thư. Các hóa chất này gây tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa như thực quản, dạ dày, làm tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP, dẫn đến tổn thương viêm mạn tính, hình thành các ổ loét, nguy cơ ung thư thực quản, dạ dày.
Lạm dụng thuốc
Các loại thuốc giảm đau, chống viêm được sử dụng phổ biến và dễ dàng mua tại các hiệu thuốc. Các thuốc này làm giảm các yếu tố bảo vệ, chất nhầy trên bề mặt niêm mạc dạ dày, dẫn đến tổn thương, kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa.
Khi hàng rào bảo vệ bị suy yếu, các yếu tố gây hại khác như vi khuẩn HP dễ dàng tấn công làm dạ dày tổn thương, viêm loét.
Căng thẳng trong thời gian dài
Làm việc quá sức khiến cơ thể kiệt sức, giảm sức đề kháng, chức năng bảo vệ của niêm mạc yếu dần. Căng thẳng liên tục kéo dài gây rối loạn cơ chế hệ thần kinh ở dạ dày, giảm nhu động, lưu lượng máu và chất nhầy.
Nhiễm lạnh
Dạ dày đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ lạnh. Khi ở lâu trong môi trường nhiệt độ thấp, cơ thể bị nhiễm lạnh khiến cơ quan này tăng co thắt, dẫn đến các cơn đau bụng, khó tiêu hoặc buồn nôn.
Viêm loét dạ dày là bệnh đường tiêu hóa phổ biến. Bác sĩ Tiến khuyến cáo bệnh nhân không nên tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc nào. Các loại thuốc không phù hợp, không an toàn hoặc chưa rõ nguồn gốc dễ khiến bệnh tăng nặng hơn. Người bệnh nên đi khám và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Trường hợp viêm loét gây chảy máu, thủng dạ dày, hẹp môn vị, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị can thiệp chuyên sâu khác.
Để phòng tránh triệu chứng tiến triển nặng, người bệnh cần sinh hoạt điều độ, ăn uống khoa học. Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau củ quả, lợi khuẩn probiotic, vitamin C, kẽm, selenium (selen) trong bữa ăn hàng ngày. Tránh rượu bia, thuốc lá. Rửa tay bằng xà phòng và kiểm soát căng thẳng, giữ tâm trạng thoải mái, vui vẻ.
CÙNG CHUYÊN MỤC
