Khoa Dinh dưỡng Lâm sàng - Bệnh viện Phụ sản và Nhi Shunyi tại Bắc Kinh, Trung Quốc vừa tiếp nhận một nữ bệnh nhân họ Vương bị thiếu máu trầm trọng. Kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy, mức hemoglobin của cô chỉ còn 44g/l, thấp hơn nhiều so với mức bình thường ở người trưởng thành là 120g/l. Cô Vương cho biết từ nhỏ đã không quen ăn thịt và chủ yếu ăn chay, thậm chí rất ít khi ăn trứng.
Ảnh minh hoạ.
Bác sĩ Mã Á Cầm, chuyên gia dinh dưỡng tại bệnh viện, cảnh báo rằng nhiều loại thực phẩm chay thường thiếu sắt hoặc cơ thể khó hấp thu sắt từ các nguồn thực vật. Việc duy trì chế độ ăn chay trong thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu sắt, từ đó gây ra thiếu máu.
Để phòng ngừa tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mọi người nên ưu tiên sử dụng thực phẩm có nguồn gốc động vật. Đối với những người ăn chay trường, việc bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt như nấm, rong biển, vừng và cải bó xôi là rất cần thiết. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc bổ sung sắt cũng được khuyến nghị.
Nhận biết dấu hiệu thiếu máu
Chẩn đoán thiếu máu chủ yếu dựa vào kết quả xét nghiệm hemoglobin (Hb). Tùy thuộc vào mức Hb, thiếu máu được chia thành các mức độ sau:
Thiếu máu nhẹ: Hb dưới 120g/l
Thiếu máu trung bình: Hb dưới 90g/l
Thiếu máu nặng: Hb dưới 60g/l
Thiếu máu cực kỳ nặng: Hb dưới 30g/l
Tại sao người ăn chay dễ bị thiếu máu?
Mặc dù thực phẩm chay cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, nhưng hàm lượng sắt và khả năng hấp thu sắt từ thực vật lại hạn chế. Những người ăn chay thường thiếu sắt heme, loại sắt có trong thịt, đặc biệt là nội tạng, tiết và thịt đỏ. Sắt heme dễ dàng được cơ thể hấp thu hơn so với sắt không heme có trong thực vật. Vì vậy, việc duy trì chế độ ăn chay trong thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu sắt, từ đó gây ra thiếu máu.
Các triệu chứng của thiếu máu do thiếu sắt
Thiếu máu do thiếu sắt không chỉ gây ra các triệu chứng điển hình như mệt mỏi, chóng mặt, tim đập nhanh mà còn ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác của sức khỏe:
- Rối loạn tâm thần: dễ cáu gắt, khó tập trung
- Vấn đề về răng miệng: viêm miệng, viêm lưỡi, nứt mép
- Thay đổi da và tóc: tóc khô, rụng tóc, móng tay giòn
- Trẻ em: chậm lớn, chậm phát triển trí tuệ
Phòng ngừa thiếu máu như thế nào?
- Tăng cường thực phẩm giàu sắt heme, ưu tiên các loại thịt đỏ, nội tạng động vật, máu động vật.
- Bổ sung thực phẩm giàu sắt không heme như nấm, rong biển, vừng, cải bó xôi, rong biển...
- Tăng cường vitamin C, giúp tăng cường hấp thu sắt.
- Tránh các thực phẩm ức chế hấp thu sắt như cà phê, trà, sữa...
- Bổ sung sắt nếu cần thiết, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung sắt.
Một chế độ ăn uống cân đối và bổ sung sắt hợp lý sẽ giúp phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về dinh dưỡng, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng.