Thứ "chất độc hạng nhất" mà chúng ta đang nói đến chính là aflatoxin, một độc tố gây ung thư đã được Tổ chức Y tế thế giới WHO xếp vào nhóm gây ung thư số 1. Aflatoxin mang độc tính cực kỳ mạnh, thậm chí độc gấp 68 lần asen và 10 lần so với kali xyanua, có khả năng phá hủy mô gan nghiêm trọng. Chỉ 1mg aflatoxin cũng có thể gây ung thư, và 20mg có thể gây tử vong.
Để phòng ngừa ngộ độc afatoxin, bạn cần tìm hiểu thêm những thông tin dưới đây.
Aflatoxin là gì?
Aflatoxin được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1960. Khi đồng loạt 100.000 con gà tây và một số con vịt ở Anh chết vì căn bệnh chưa từng thấy trước đây. Sau khi truy tìm nguyên nhân, người ta phát hiện rằng vấn đề đến từ nguồn thức ăn của chúng.
Những con gà tây và vịt bị chết được nuôi bằng đậu có nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus và sản sinh ra độc tố aflatoxin .
Hiện nay, khoa học đã phát hiện ra khoảng 20 loại aflatoxin, được đặt tên là B1, B2, G1, G2, M1, M2, GM, P1, Q1... trong đó aflatoxin B1 là loại độc nhất và dễ gây ung thư nhất.
Aflatoxin chủ yếu xuất hiện trên ngũ cốc, dầu mốc. Sau khi động vật ăn phải thức ăn nhiễm aflatoxin, chất độc có thể tồn tại trong gan, thận, cơ, máu, sữa và trứng của chúng.
Hiện nay, khoa học đã phát hiện ra khoảng 20 loại aflatoxin, được đặt tên là B1, B2, G1, G2, M1, M2, GM, P1, Q1...
Ngay từ năm 1993, aflatoxin đã được Cơ quan nghiên cứu quốc tế về bệnh ung thư (IARC) thuộc WHO đánh giá là chất gây ung thư tự nhiên và là một chất có độc tính cao. Vậy chính xác thì aflatoxin gây ung thư như thế nào?
Aflatoxin gây ung thư như thế nào?
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh, có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan là cơ quan gây ung thư nhiều nhất.
Aflatoxin B1 có thể dẫn đến đột biến DNA nghiêm trọng, và cũng có thể ức chế sự tổng hợp DNA và RNAm, gây ức chế tổng hợp protein. Cuối cùng dẫn đến tích tụ quá nhiều lipid trong gan, làm tổn thương gan, làm tăng sản biểu mô ống mật và ung thư gan .
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh, có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan là cơ quan gây ung thư nhiều nhất.
Ngoài ra, aflatoxin cũng khiến bệnh nhân mắc viêm gan B mãn tính tăng nguy cơ ung thư đáng kể. Lý do là vì protein HBV đã gây tổn thương hệ thống sửa chữa DNA và hệ thống enzyme chuyển hóa, gây ức chế quá trình sửa chữa DNA. Lúc này, afaltoxin tấn công DNA và làm tăng tỷ lệ mắc ung thư hơn.
Aflatoxin rất dễ gây ung thư, vậy chúng thường "ẩn nấp" trong những khu vực nào trong gia đình?
Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, 25% ngũ cốc trên thế giới (gạo, ngô lạc...) bị nhiễm độc tố nấm mốc và không thể ăn được, trong đó độc tố aflatoxin xuất hiện nhiều nhất. Ngoài ra, các loại hạt đắng, nấm ngâm lâu ngày, dầu ăn tự chế... cũng là những loại thực phẩm dễ nhiễm độc tố aflatoxin.
Nhưng đồng thời, chúng cũng thường tồn tại ở những đồ vật dưới đây:
1. Thớt, đũa chưa rửa sạch
Bản thân đũa và thớt không tạo ra Aspergillus flavus, nhưng những chiếc đũa, thớt không được vệ sinh cẩn thận sẽ lưu trữ lại thực phẩm và cặn bẩn bên trên bề mặt. Đây chính là môi trường tốt cho vi sinh vật phát triển và có thể sinh ra aflatoxin.
Khi thấy đũa hoặc thớt bị mốc, cách tốt nhất không phải là làm sạch và tái sử dụng chúng, mà là vứt bỏ càng nhanh càng tốt.
Khi thấy đũa hoặc thớt bị mốc, cách tốt nhất không phải là làm sạch và tái sử dụng chúng, mà là vứt bỏ càng nhanh càng tốt.
2. Máy giặt
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh thành phố Thượng Hải (Trung Quốc) đã tiến hành lấy mẫu 128 chiếc máy giặt đã sử dụng hơn nửa năm, kết quả cho thấy 54,7% máy giặt có chứa nấm mốc nguy hiểm, sản sinh aflatoxin.
Để máy giặt không trở thành nguồn lây nhiễm, các chuyên gia khuyên mọi người nên vệ sinh và bảo dưỡng máy từ 1 đến 2 tháng một lần. Nếu xuất hiện vết ố đen nhỏ, hoặc thậm chí có mùi đặc biệt trên quần áo vừa giặt, điều đó có nghĩa là máy giặt của bạn đang cần được làm sạch.
Mẹo vệ sinh: Bạn có thể ngâm khăn với 200ml giấm gạo trắng, sau đó cho khăn vào máy giặt để sấy khô, sau đó để yên trong vòng 1 tiếng, đổ nước nóng trên 60 độ C vào máy giặt, và chạy ở mức nước cao nhất trong 15 phút rồi xả hai lần.
3. Cửa tủ lạnh
Để tủ lạnh có thể hoạt động hiệu quả, thì phần gioăng cửa tủ lạnh đóng vai trò vô cùng quan trọng, tuy nhiên đây lại là vị trí có nguy cơ sản sinh nấm mốc lớn nhất. Một cuộc khảo sát của Đại học Arizona, Hoa Kỳ cho thấy xác suất phát hiện nấm mốc trên gioăng cửa tủ lạnh là 83%. Mỗi khi mở cửa tủ lạnh, các loại nấm mốc này lại có cơ hội phát tán ra môi trường trong nhà.
Mẹo làm sạch: Dùng thuốc tẩy hoặc chất khử trùng pha loãng để làm sạch miếng gioăng của tủ lạnh hàng tuần, có thể dùng tăm bông để giúp bạn làm sạch ở những chỗ khó vệ sinh nhất.
4. Các góc phòng tắm
Nấm mốc rất "thích" môi trường nóng và ẩm ướt vì thế phòng tắm chính là khu vực nguy hiểm.
Nấm mốc rất "thích" môi trường nóng và ẩm ướt vì thế phòng tắm chính là khu vực nguy hiểm. Nấm mốc sản sinh độc tố aflatoxin có thể xuất hiện ở các góc, khe nối gạch, rèm phòng tắm, vòi nước...
Mẹo làm sạch: Trộn một phần thuốc tẩy với 10 phần nước (tỷ lệ 1:10), đổ vào nơi nấm mốc ít nhất nửa giờ, sau đó dùng bàn chải cọ sạch.
(Theo Zhuanlan, Sohu)
CÙNG CHUYÊN MỤC
