Nam bệnh nhân 13 tuổi được gia đình đưa đến Viện sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng mệt mỏi, ăn uống kém, gầy sút cân... Tình trạng này kéo dài suốt hơn 1 năm. Bệnh có chẩn đoán chán ăn tâm thần.
Người nhà bệnh nhân cho biết, là con một trong gia đình, tiền sử sản nhi phát triển bình thường. Cách đây 1 năm, người bệnh có cân nặng khoảng 67 kg, chiều cao 1m56. Trong khi chơi đùa, có lúc bị bạn bè trêu và nói rằng người bệnh béo, thân hình không cân đối làm người bệnh suy nghĩ nhiều, nghĩ rằng mình thực sự béo, xấu nên cảm thấy tự ti với mọi người nên quyết tâm giảm cân.
Bác sĩ Viện sức khỏe tâm thần cảnh báo tình trạng chán ăn tâm thần ngày càng phổ biến
Vì sợ bị chê béo nên dần dần người bệnh không thích chơi với các bạn, không thích tham gia các hoạt động ở trường lớp như trước, nhưng không nói với ai và muốn giảm cân để trở nên cân đối hơn, không bị trêu chọc nữa.
Sau đó, người bệnh tự tìm hiểu về các phương pháp giảm cân trên mạng xã hội. Người bệnh tự tìm hiểu về dinh dưỡng và những chế độ ăn cho người cần giảm cân, tự giảm tất cả lượng thức ăn nạp vào cơ thể, đồng thời thực hiện các bài tập thể dục đốt cháy mỡ thừa (HIT) với cường độ cao ( khoảng 1-2 tiếng/ngày) nhằm giảm cân.
Theo bố mẹ bệnh nhi, trong quá trình này, người bệnh bước vào giai đoạn dậy thì, chiều cao tăng nhanh chóng, cân nặng cũng giảm đi, thân hình cân đối. Người bệnh vẫn tiếp tục duy trì việc ăn kiêng và tập luyện như trước, sau đó thân hình người bệnh dần trở nên gầy gò, có biểu hiện mệt mỏi, hoạt động chậm chạp hơn trước.
Tuy nhiên khi nhìn vào gương, bệnh nhân vẫn cho rằng cơ thể mình bình thường, cảm thấy phần tay chân và bụng vẫn còn béo. Bệnh nhân vẫn duy trì chế độ ăn kiêng và tập luyện như cũ vì cho rằng nếu mình ăn thịt cá như bình thường thì sẽ trở nên rất béo và sẽ bị các bạn bè chế nhạo.
2 tháng trước thời điểm đưa con đến bệnh viện, bệnh nhân có chiều cao 1 m 73 và nặng 51 kg. Thấy thể trạng con hơi gầy nên bố mẹ và mọi người xung quanh khuyên bệnh nhân nên ngừng việc ăn kiêng và luyện tập thể dục điều độ hơn nhưng nam thiếu niên này luôn có cảm giác tăng cân bất cứ lúc nào và tiếp tục ăn uống rất ít.
"Cháu gần như không ăn thịt cá, kể cả rau củ quả cũng ăn với lượng nhỏ (1 vài cọng rau trong ngày), chỉ ăn bánh bao chay buổi sáng, và 1 vài thìa cơm trắng vào buổi trưa và tối. Cháu cũng lo sợ nếu không duy trì chế độ ăn và tập thể dục như cũ, cân nặng sẽ tăng lên và sẽ bị béo và khi không tập thể dục con có cảm giác đau khổ, bồn chồn bứt rứt, khó chịu trong người, bắt buộc phải tập luyện theo chế độ"- người nhà bệnh nhân chia sẻ
Trong thời gian này, nam thiếu nay này ít nói chuyện với mọi người, kể cả bố mẹ và bạn bè trong lớp học, giảm hứng thú với các sở thích trước đó (bóng đá, bơi lội, …), chỉ tập trung vào việc tập thể dục và ăn kiêng để giữ cân nặng.
Theo bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Phương Linh, Phòng điều trị Rối loạn cảm xúc, Viện sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, người bệnh được đưa đến khám tại bệnh viện Bạch Mai, phát hiện mạch chậm dao động trong khoảng 50 - 56 lần/phút được làm các xét nghiệm, giảm canxi máu. Người bệnh được chỉ định điều trị ngoại trú, bổ sung vi chất, cải thiện chế độ ăn uống, giảm luyện tập. Tuy nhiên khi về nhà, nam bệnh nhân vẫn ăn uống ít và tập luyện cường độ cao như trước.
Bác sĩ Linh cho biết cách vào viện 1 tuần, mạch của người bệnh chỉ dao động thường xuyên trong khoảng 36-50 nhịp/phút, cân nặng giảm còn 49 kg, BMI 16,37 kg/m2 người bệnh được yêu cầu khám thêm chuyên khoa tâm thần và có chỉ định nhập viện Viện sức khỏe Tâm thần – Bệnh viện Bạch Mai.
Bác sĩ Linh cho biết sau gần 6 tháng điều trị nội trú và ngoại trú, người bệnh bắt đầu ăn uống tốt hơn, tăng dần khối lượng ăn uống, đạt 100% theo lứa tuổi, có hứng thú ăn uống và cảm giác ngon miệng kèm theo không còn cảm giác sợ tăng cân...
Bác sĩ Vũ Sơn Tùng, Phòng điều trị Rối loạn cảm xúc, Viện sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, chán ăn tâm thần là rối loạn ăn uống do hạn chế năng lượng ăn vào so với nhu cầu, dẫn đến trọng lượng cơ thể thấp đáng kể. Bệnh nhân sẽ có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân và hình ảnh cơ thể bị biến dạng và không thể nhận ra mức độ nghiêm trọng của trọng lượng cơ thể thấp đáng kể của họ.
Chán ăn tâm thần dai dẳng và liên tục theo đuổi sự gầy gò, dẫn đến những hành vi gây giảm hoặc ngăn ngừa tăng cân. Đáng nói là hầu hết các trường hợp chán ăn tâm thần thường đi khám các chuyên khoa khác như tiêu hoá, tim mạch, thần kinh... trước khi đến khám chuyên khoa tâm thần. Bệnh phổ biến ở trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ, trong đó nữ giới cao gấp 3 lần nam giới, trong đó thường gặp nhất là 13-18 tuổi.