Tục tẩy trần đêm tất niên được truyền từ đời này qua đời khác
“Tục tẩy trần đêm tất niên” (tắm nước lá mùi già) được hầu hết người Việt áp dụng từ xa xưa đến nay, từ đời này qua đời khác. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tắm được với nước mùi già.
Rau mùi trong thành phần cũng cung cấp nhiều vitamin như vitamin B6, B12, A, C và các khoáng chất: thiamine, riboflavin, niacin, axit pantothenic, folate, cholin, sắt, ma-giê… chứa các hợp chất thiết yếu khác như carbohydrate, protein và chất béo.
Đã có rất nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh các công dụng của rau mùi đối với sức khỏe.
Theo lương y Ngô Đức Phương (Viện Thuốc nam) cho biết, trong đông y rau mùi có vị cay, tính ấm, không độc, có tác dụng tiêu thực, thông đại tiểu tiện, chống mệt mỏi, tác dụng lưu thông khí huyết, giải tỏa căng thẳng thần kinh phục hồi sức khỏe, giúp cơ thể lưu giữ hương thơm, sạch sẽ.
Do đó, việc tắm nước đun từ hạt hoặc lá mùi già có tác dụng làm cho da sạch. Mỗi khi tắm bằng lá mùi hay hạt mùi, cơ thể nóng và toát mồ hôi sau khi tắm nên da được sạch hơn, giúp tiêu diệt vi khuẩn, phần nào cũng có tác dụng phòng chống các bệnh truyền nhiễm.
Ngoài ra, dân gian vẫn thường sử dụng thân cây mùi già và một số lá thảo mộc khác hay được lấy để nấu nước tắm cho người bị sởi, khiến chúng mọc nhanh hơn để trị sởi.
Đồng thời, hương của lá cây mùi có vị cay, ấm, có tác dụng lưu thông khí huyết, giải tỏa căng thẳng thần kinh phục hồi sức khỏe. Theo nhiều nghiên cứu, loại cây này còn có tính sát khuẩn, kháng khuẩn tốt. Tinh dầu rau mùi chứa chất chống oxy hóa cao, có thể giảm viêm da, chống viêm nhiễm…
Ngoài ra, lương y Ngô Đức Phương cũng nhấn mạnh, mỗi dịp cuối năm, người dân lại dùng cây mùi già tươi (hoặc khô) nấu nước xông nhà và tắm, rửa mặt nhằm xua đuổi những điều không may của năm cũ, đón năm mới nhiều may mắn.
Để có nồi nước mùi già, các bà nội trợ cần chuẩn bị sẵn hai bó là mùi già, gừng, muối. Tiếp theo, rửa sạch lá mùi và gừng, đập dập gừng (không nên băm nhỏ mà chỉ nên đập dập), đổ nước và đun sôi.
Sau khi nước sôi, chắt nước lá mùi đã đun ra chậu, thêm một chút muối, hòa loãng với nước ấm và đem sử dụng. Lương y Ngô Đức Phương cũng nhấn mạnh việc tắm lá mùi già nhằm làm sạch cơ thể, theo quan niệm dân gian đây cũng là cách “tẩy trần để đón một năm mới nhiều may mắn”. Theo đó, “Tục tẩy trần đêm tất niên” được hầu hết người Việt áp dụng từ xa xưa đến nay, từ đời này qua đời khác.
Tuy nhiên không phải ai cũng được tắm loại nước có mùi thơm rất đặc trưng này. Theo đó, những người đang mắc bệnh liên quan đến da như viêm da cơ địa, da trầy xước, bong tróc da, nhiễm trùng da… không nên tắm các loại nước lá nói chung và lá mùi nói riêng.
Với những người vừa ăn no cũng không nên tắm lá mùi già, vì làm mạch máu căng lên, dễ dẫn đến thiếu máu ở khoang bụng, ở tim, dẫn đến tiêu hóa kém, chóng mặt, tim đập nhanh.
Không nên tắm cho những trẻ đã mắc bệnh sởi hay thủy đậu khi đang bị sốt, ủ bệnh sởi hay khi trẻ đã mọc ban và thậm chí là ngay khi sởi vừa bay. Bởi việc làm này vô tình sẽ khiến trẻ mắc thêm bệnh dị ứng.
Đặc biệt các bà nội trợ cũng lưu ý, việc sử dụng hạt hoặc lá mùi để tắm cho trẻ bị sởi cần được hết sức lưu ý vì một số trẻ cơ địa nhạy cảm, việc làm này vô tình sẽ khiến trẻ mắc thêm bệnh dị ứng.