Rằm tháng Bảy âm lịch hằng năm mang ý nghĩa đặc biệt trong đời sống tâm linh người Việt, bởi cùng diễn ra hai lễ quan trọng: Vu Lan báo hiếu và xá tội vong nhân. Tuy trùng vào một ngày, nhưng đây là hai lễ khác nhau. Vu Lan là dịp để con cháu tưởng nhớ, tri ân công đức sinh thành của cha mẹ, khơi dậy đạo hiếu truyền thống. Còn lễ xá tội vong nhân lại hướng đến việc cầu siêu, giải thoát cho những vong linh còn vất vưởng, chưa được siêu thoát. Chính vì thế, ngày Rằm tháng Bảy trở nên thiêng liêng và sâu lắng, kết tinh cả tình hiếu nghĩa và lòng nhân ái.
Cũng bởi ý nghĩa ấy, cứ đến dịp này, các gia đình Việt lại tất bật chuẩn bị mâm cỗ dâng cúng. Có nhà bày biện mâm cỗ chay thanh tịnh, có nhà lại chọn mâm mặn đầy đủ, tất cả đều xuất phát từ tấm lòng thành kính hướng về tổ tiên và cầu mong sự bình an. Tại Hà Nội, chị Đạo Thị Lý cũng chuẩn bị mâm cỗ Rằm tháng Bảy chu đáo. Không chỉ là những món ăn, mâm cỗ của chị còn là sự gửi gắm lòng tri ân, tưởng nhớ và sự kính trọng đối với ông bà tổ tiên, góp phần gìn giữ nét đẹp truyền thống trong văn hóa dân tộc.
Chị Lý chia sẻ, "Năm nào cũng vậy, sắp tới Rằm là mình tính cứ ngày nào đầy đủ cả gia đình sẽ làm cơm thắp hương, vì đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình dành thời gian cho nhau thắt chặt tình cảm và đoàn kết hơn".
Để mâm cơm lễ được chỉn chu và trọn vẹn, chị Lý sẽ lên món và đi chợ sắm lễ, vật phẩm từ hôm trước, chuẩn bị thật kĩ lưỡng. Rau quả - thịt cá, cắm hoa chị cũng đều sơ chế trước, sáng hôm sau chị chỉ cần dậy sớm bật bếp nấu nướng rồi bày biện lên mâm. Năm nay, chị Lý dậy từ 5 giờ sáng để bắt tay vào làm mâm cỗ. Tính cả khâu sơ chế, chuẩn bị, chế biến và bày biện, chị Lý đã mất 4 tiếng để hoàn thiện mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 tươm tất và đẹp mắt.
Mâm cỗ nhà chị Lý rất đẹp mắt và tươm tất với 8 món ngon.
Cách làm một số món ăn trong mâm cỗ nhà chị Lý:
1. CUA HẤP
Cua sau khi sơ chế, cọ sạch, cho vào nồi. Xếp 5 củ sả đập dập, cho 1 lon bia vào. Đun sôi, hấp cho đến khi cua chín là được. Cua chín có màu đỏ rực đẹp mắt.
2. CANH MĂNG MÓNG GIÒ
Nguyên liệu:
- 500g móng gò lợn trước, 5-6 viên mọc.
- 170g măng vầu khô hoặc măng lưỡi lợn khô.
- 50g hành củ khô bằm nhuyễn.
- 20g hành hoa lấy phần củ gốc cắt dài 7cm.
- 3 lá mùi tàu.
- 1 ít hạt tiêu.
- Nước mắm mặn ngon.
- 30g hạt nêm rau củ.
- 2 lít nước vo gạo để ngâm măng.
- Một ít ớt thái chỉ để trang trí.
- Nước lọc hoặc nước dùng xương.
- Dầu ăn.
Cách làm:
Bước 1: Sơ chế
- Chân móng giò trước lợn loại ngon 1 cái cỡ 500gr đem cạo sạch lông và rửa sạch.
Sau đó chẻ bổ đôi móng giò rồi chặt miếng vừa ăn. Mỗi miếng dày khoảng 2,5cm.
- Măng vầu khô rửa sạch, ngâm vào nước vo gạo để qua 1-2 đêm (Trong quá trình ngâm thỉnh thoảng thay nước) sau đó rửa sạch. Cho măng vào luộc với nước sạch khoảng 2 tiếng. Lưu ý khi luộc măng nên thay nước liên tục khoảng 3 lần trong quá trình luộc để măng được trắng, ra hết mùi và vị đắng chát của măng khô cũng như chất độc còn sót lại trong măng. Nếu luộc 2 tiếng mà măng chưa mềm hẳn bạn có thể luộc thềm.
- Khi măng đã được luộc kỹ, kiểm tra thấy măng đã mềm, vớt ra ngâm măng vào nước lạnh. Lúc này, tiến hành nhặt sạch các lá măng vụn bên ngoài bỏ đi để bát canh măng được gọn và ngon hơn. Sau đó vớt măng ra để ráo nước và tiến hành thái miếng vừa ăn khoảng 2,5cm x 3,5cm.
Bước 2: Ninh chân giò
Cho nồi lên bếp, thêm 1 muỗng canh dầu ăn, cho 1/2 chỗ hành củ khô bằm nhuyễn vào phi thơm. Khi hành đã thơm, cho chân giò vào, xào qua và nêm nếm thêm nước mắm, hạt nêm, một chút tiêu vào, xào đến khi chân giò ngấm đều gia vị.
Tiếp đến, cho nước lọc vào xâm xấp mặt chân giò, ninh nhỏ lửa khoảng 15 phút sau khi nước sôi.
Bước 3: Xào măng
- Tiếp đến, bắc chảo nóng, phi thơm lượng hành củ băm nhỏ còn lại vào phi thơm. Sau đó, cho măng vào xào. Nêm thêm nước mắm, hạt nêm, xào cho ngấm măng.
Bước 4: Hoàn thiện canh măng khô móng giò
- Khi măng săn lại và ngấm gia vị, cho chảo măng ra và trút vào nồi chân giò đã ninh trước đó, đun cho sôi lại. Tiếp đến, thêm lượng nước vửa đủ, tiếp tục ninh canh măng khô khoảng 60 phút hoặc cho đến khi thấy chân giò đã mềm, măng ngấm, nêm nếm lại một lần nữa để vị vừa ăn là hoàn thành. 20 phút trước khi canh chín, thả mấy viên mọc vào cho ngon.
Lưu ý: Trong quá trình nấu canh măng và chân giò, đun nhỏ lửa và liên tục hớt bỏ bọt cùng lượng mỡ thừa nổi trên bề mặt nước canh để nước canh măng được trong, không bị váng mỡ quá nhiều.
Bước 5: Trình bày
Lấy bát tô to múc lượng măng và chân giò ra bát, xếp chân giò vào giữa bát, chần sơ hành hoa cho lên trên.
Sau đó chan nước canh vào và trang trí thêm một chút lá mùi tàu thái nhỏ, một chút ớt thái sợi là xong.
3. CHIM QUAY
Mua chim ướp sẵn về quay lò nướng hoặc chiên trong chảo dầu. Nếu bạn muốn ướp chim sẵn tại nhà có thể ướp chim với hỗn hợp nước tương, lá mắc mật, một ít mật ong, sả, ngũ vị hương rồi quay nhé.
4. BÓNG BÌ XÀO THẬP CẨM
Nguyên liệu
- Bóng bì lợn: 50gr.
- Thịt thăn lợn: 100gr.
- Súp lơ xanh: 01 cây cỡ vừa.
- Súp lơ trắng: 01 cây cỡ vừa.
- Cà rốt, ngô bao tử: 50g mỗi loại.
- Nấm hương: 15 cái.
- Tôm nõn khô: 20g.
- Nước luộc gà: 200ml (1 bát cơm).
- Gừng, rượu trắng, bột canh, hạt tiêu, rau mùi ta, nước mắm.
Cách nấu bóng bì xào thập cẩm:
Bước. 1 Sơ chế:
Sơ chế bóng:
Ngâm bóng bì trong nước vo gạo hoặc nước lã đến khi hơi mềm rồi rửa sạch, cắt thành các miếng hình quả trám cỡ 4 cm. Sau đó bóp lại bóng bì với rượu trắng và gừng đập dập để tẩy hết mùi hôi, giúp bóng bì thơm và có màu trắng đẹp. Xả lại với nước sạch, vắt khô bóng.
Sơ chế rau củ:
- Súp lơ xanh rửa sạch, chẻ dọc thân rồi chia thành từng miếng nhỏ.
- Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, thái miếng vừa ăn (tỉa hình hoa cho đẹp).
- Ngô bao tử nhặt bỏ râu cắt đôi theo chiều dọc, rau mùi ta nhặt rễ; tất cả đem rửa sạch để ráo.
- Nấm hương khô ngâm nước ấm cho nở.
- Thịt thăn lợn thái mỏng, ướp với 1 thìa cafe nước mắm, ½ thìa cafe hạt tiêu, để 15 phút cho ngấm.
Bước 2. Chế biến bóng bì xào thập cẩm
- Đun sôi 1 nồi nước, lần lượt trụng sơ cà rốt, súp lơ, rồi vớt ra thả ngay vào bát nước lạnh để rau giữ được màu tươi và giòn.
- Bắc 1 chảo to, sâu lòng lên bếp chế độ lửa to nhất, đun dầu đến khi nóng, cho hành khô vào phi thơm. Để lửa to, cho thịt thăn vào xào đến khi thịt chín.
- Cho tôm nõn vào xào cùng khoảng 30 giây. Tiếp theo cho bóng bì vào xào cùng, thêm 1 muôi canh nước luộc gà vào. Xào to lửa.
- Tiếp tục cho tất cả chỗ rau củ và nấm hương đã trần sơ vào chảo, đảo đều trên lửa lớn khoảng 1-2 phút nữa. Nhanh tay cho thêm 1 muôi canh nước luộc gà và vẫn xào trên lửa lớn. Nêm nếm gia vị vừa ăn.
- Cho hành, mùi cắt khúc vào, đảo đều rồi tắt bếp.
- Trút ra đĩa, rắc thêm hạt tiêu lên trên, ăn nóng.