Khi sinh con, dù sinh thường hay sinh mổ thì sau khi em bé chào đời khỏe mạnh, bác sĩ cũng sẽ cho bé "da tiếp da" với mẹ một lát. Sau đó, y tá sẽ lập tức bế bé đi làm vệ sinh, xác định cân nặng, chiều dài và các chỉ số sơ sinh quan trọng của bé. Trong đó, cân nặng luôn được thông báo đầu tiên với mẹ và gia đình vì nó phản ánh phần nào tình hình sức khỏe của bé.
Tuy nhiên, chắc ít mẹ biết rằng cân nặng khi chào đời của bé còn có mối liên hệ nhất định với chỉ số thông minh (IQ) của bé sau này.
Cụ thể, theo một nghiên cứu mới từ Đan Mạch, trẻ sinh ra với cân nặng dưới mức bình thường thì chỉ số thông minh (IQ) sẽ thấp hơn không chỉ ở thời thơ ấu, thanh niên mà ngay cả ở tuổi 50.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát hiện mối liên hệ giữa cân nặng và chỉ số IQ của trẻ sơ sinh. (Ảnh minh họa)
Theo UNICEF, trên thế giới có khoảng 22 triệu trẻ sơ sinh, tương đương 16% được sinh ra với cân nặng dưới mức bình thường mỗi năm, làm tăng nguy cơ tử vong trong những tháng năm đầu đời. Trẻ sơ sinh thường nhẹ cân khi sinh non hoặc bào thai kém phát triển. Cả hai đều phổ biến ở các nước đang phát triển và thường xảy ra do biến chứng thai kì liên quan đến nghèo đói hoặc thiếu dinh dưỡng.
Trong nghiên cứu trên, các nhà khoa học đã kiểm tra dữ liệu của gần 4700 trẻ sinh ra ở Copenhagen từ năm 1959 đến năm 1961, bao gồm hồ sơ khai sinh và kết quả đánh giá trí thông minh được thực hiện trên những người tham gia ở 19, 28 và 50 tuổi.
Họ phân loại trẻ sơ sinh thành 5 loại cân nặng: nhẹ cân là từ 2.5kg trở xuống; 2.5 đến 3kg; hơn 3kg đến 3.5kg; hơn 3.5kg đến 4kg và thừa cân là từ 4kg hoặc hơn. Trọng lượng trung bình của trẻ sơ sinh trong nghiên cứu rơi vào nhóm trung bình từ hơn 3kg đến 3.5kg.
Họ nhận thấy, trẻ có cân nặng khi sinh dưới 2.5 kg có liên quan nhiều đến các vấn đề sức khoẻ, bao gồm cả chỉ số thông minh thấp hơn những đứa trẻ khác. So với đứa trẻ khi sinh có cân nặng từ 2.5 kg trở xuống, trẻ sơ sinh có trọng lượng từ 3.5 đến 4 kg đạt hơn 5 điểm trong bài kiểm tra IQ ở tuổi 28 và một lần nữa ở tuổi 50.
Tác giả chính của nghiên cứu này, Trine Flensborg-Madsen tại Đại học Copenhagen, cho biết: “Chúng tôi đã phát hiện ra mối liên hệ giữa cân nặng và trí thông minh”. Mối liên quan này vẫn duy trì ngay cả sau khi các nhà nghiên cứu điều chỉnh các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến IQ như tình trạng kinh tế của hộ gia đình, tuổi thai của trẻ.
Trẻ có cân nặng khi sinh dưới 2.5 kg có liên quan nhiều đến các vấn đề sức khoẻ, bao gồm cả chỉ số thông minh thấp hơn những đứa trẻ khác. (Ảnh minh họa)
Song, nghiên cứu này không phải là “cáo buộc” trẻ sơ sinh nhẹ cân trực tiếp gây ra IQ thấp hơn những đứa trẻ nặng cân. Ngoài ra, nhiều yếu tố không được phát hiện ra trong nghiên cứu, chẳng hạn như môi trường gia đình, sự căng thẳng của thai phụ, hoặc chỉ số IQ của cha mẹ,… là những thứ ảnh hưởng đến chỉ số IQ của con sau này.
Tiến sĩ Susan Shenkin, nhà nghiên cứu tại Đại học Edinburgh, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết các bậc cha mẹ cũng không nên quá lo lắng vì quy mô ảnh hưởng tuyệt đối là rất nhỏ. Nhiều thập kỷ trước, việc chăm sóc trước khi sinh còn hạn chế cũng có thể ảnh hưởng đến cách trẻ phát triển so với trẻ sơ sinh ngày nay.
Shenkin nói thêm: “Bộ não bé phát triển nhanh chóng trước khi sinh, do đó trọng lượng khi sinh thấp hơn có thể phản ánh một môi trường kém hơn cho sự phát triển của não. Chúng tôi vẫn chưa thể nói chính xác rằng liệu trẻ sơ sinh nhẹ cân có khiến nhận thức của trẻ cao thay thấp không”.
Cân nặng của trẻ sơ sinh bao nhiêu là chuẩn?
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ sơ sinh đủ tháng (37 tuần – 40 tuần) có trọng lượng cơ thể dao động từ 2,5kg đến 4kg. Nếu trẻ sinh ra nhẹ cân hoặc nặng cân hơn trung bình mà sức khỏe vẫn bình thường thì không có gì đáng lo. Các bác sĩ và y tá có thể sẽ theo dõi thêm sau khi trẻ sinh ra để đảm bảo không có vấn đề.
Chế độ dinh dưỡng của mẹ khi mang thai có ảnh hưởng nhất định đến cân nặng của bé. (Ảnh minh họa)
Kích thước của trẻ sơ sinh phụ thuộc nhiều vào thời gian mang thai và chế độ dinh dưỡng của người mẹ. Trẻ sơ sinh đủ tháng sẽ có xu hướng lớn hơn những đứa trẻ sinh thiếu tháng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ mới sinh bao gồm:
- Thể trạng của cha mẹ: Nếu cha mẹ cao lớn thì thường con sinh ra cũng nặng cân hơn so với bình thường. Ngược lại cha mẹ thấp bé thì có thể con sinh ra sẽ nhẹ cân hơn trung bình.
- Nếu người mẹ mang thai đôi, ba hoặc nhiều hơn thì trẻ sinh ra sẽ thường nhẹ cân hơn bởi vì phải chia sẻ không gian trong bụng mẹ.
- Giới tính: Các bé gái có xu hướng nhẹ hơn các bé trai khi mới sinh. Tuy nhiên sự khác biệt này không quá đáng kể.
- Sức khỏe của mẹ trong thai kỳ: Nếu mẹ bị cao huyết áp, đau tim hoặc sử dụng thuốc lá, rượu hoặc các chất kích thích thì trẻ sẽ nhẹ cân. Ngược lại nếu mẹ mắc bệnh tiểu đường, béo phì thì trẻ sinh ra sẽ có xu hướng nặng cân hơn trung bình. Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ, mẹ không nên dùng bất cứ loại chất kích thích nào trong thai kỳ.
- Dinh dưỡng trong thai kỳ: Dinh dưỡng tốt là điều cần thiết cho sự phát triển của trẻ trong tử cung. Chế độ ăn nghèo nàn trong thời kỳ mang thai có thể ảnh hưởng đến việc phát triển cân nặng và trí tuệ của trẻ.
CÙNG CHUYÊN MỤC
