Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là một trong những biện pháp ngừa thai tức thì được chị em lựa chọn. Tuy nhiên, đa số khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp đều có tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc tránh thai khẩn cấp và cơ chế hoạt động
Thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc chỉ định ngừa thai ngoài ý muốn qua đường uống. Thuốc có tác dụng tức thì trong việc ngăn chặn thụ tinh và mang thai.
- Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp:
Thuốc tránh thai khẩn cấp hiện có 2 loại và được bán tại các cửa hàng, hiệu thuốc trên toàn quốc:
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên duy nhất (tác dụng hiệu quả cao nhất khi uống sớm ngay sau khi quan hệ).
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên (uống viên thứ nhất sớm ngay sau khi quan hệ và viên thứ 2 sau 12h)
- Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng bao lâu?
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ có tác dụng hiệu quả đến 95% trong vòng 24h đầu tiên sau quan hệ và giảm dần ở các khung giờ sau đó. Nếu sau 5 ngày quan hệ mới dùng thuốc thì hiệu quả sẽ giảm đi.
- Cơ chế hoạt động của thuốc:
Thuốc có chứa progestin liều cao, có tác dụng ngăn cản hoặc làm chậm quá trình rụng trứng, làm biến đổi lớp nội mạc tử cung và ngăn chặn việc làm tổ của trứng. Ngoài ra, thuốc cũng làm cho dịch nhầy ở cổ tử cung bị đặc lại và dày lên ngăn cản không cho tinh trùng di chuyển xâm nhập vào bên trong tử cung hoặc gây cản trở đường đi của tinh trùng tới trứng hoặc vòi trứng.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng tức thì trong ngừa mang thai ngoài ý muốn (Ảnh minh họa)
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp thường gặp nhất
Sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, thuốc bắt đầu có tác dụng đa phần sẽ xuất hiện những tác dụng phụ. Các tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuất hiện ngay và kéo dài trong vài ngày.
- Buồn nôn hoặc nôn
- Chóng mặt
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Vú mềm
- Chảy máu âm đạo (chưa tới kỳ kinh)
- Đau bụng dưới hoặc bị chuột rút
- Rối loạn kinh nguyệt: chậm kinh, rong kinh, đau bụng kinh…
- Giảm ham muốn tình dục
Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn là những tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc uống tránh thai khẩn cấp (Ảnh minh họa)
Cách khắc phục tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp
Đa phần thuốc ngừa thai khẩn cấp đều gây nên các tác dụng phụ và sẽ biến mất sau vài ngày. Không có cách khắc phục tác dụng phụ nào hiệu quả mà chỉ có thể giảm thiểu tối đa.
- Cảm giác buồn nôn, nôn, tức ngực sẽ xuất hiện ngay sau khi uống thuốc. Nếu bị nôn sau khi uống 2h thì phải uống bù lại. Nếu nôn sau 2h thì không cần uống bù. Cảm giác này sẽ biến mất sau 5 - 7 ngày. Ngoài ra, có thể gặp bác sĩ để được kê một số loại thuốc chống nôn trước khi sử dụng thuốc tránh thai.
- Ra máu bất thường với lượng máu ít, điều này sẽ kết thúc khi tới chu kỳ kinh nguyệt.
- Rối loạn kinh nguyệt có thể xuất hiện, ra máu kinh sớm hoặc muộn hơn, có thể gây đau bụng kinh… cần theo dõi. Nếu rong kinh kéo dài cần đi gặp bác sĩ để được cầm máu và điều trị. Nếu chậm kinh quá 2 chu kỳ cần gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục.
- Ham muốn tình dục có thể bị giảm sau khi uống thuốc do tác dụng phụ gây mệt mỏi, đau đầu. Sau 1 - 2 tuần sẽ hết. Nếu tình trạng nghiêm trọng hơn cần đi gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân.
- Sau khi uống thuốc cần nghỉ ngơi tại chỗ, nằm nghỉ thoải mái để giảm đau, giảm các hoạt động lại, giữ cho cơ được nghỉ ngơi, tinh thần thoải mái.
Nằm nghỉ, thư giãn, giữ tinh thần lạc quan sau khi uống thuốc (Ảnh minh họa)
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có gây vô sinh không?
Đối với những người lần đầu uống thuốc tránh thai khẩn cấp luôn lo lắng không biết có bị vô sinh không. Vô sinh nữ do thuốc ngừa thai khẩn cấp là một biến chứng nặng nhất có thể gặp phải nếu lạm dụng thuốc. Trong điều kiện bình thường các bác sĩ cho rằng thuốc không gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của phụ nữ, tuy nhiên vẫn có khả năng rủi ro xảy ra.
Đối với người lạm dụng thuốc khẩn cấp, uống quá nhiều trong 1 tháng (trên 2 lần/ tháng) và liên tục có thể gây ức chế rụng trứng, hạn chế sự phát triển và rụng trứng, gây teo niêm mạc tử cung, trứng không làm tổ được dẫn tới vô sinh.
Do đó, chỉ nên sử dụng thuốc trong trường hợp khẩn cấp và áp dụng cách sử dụng theo hướng dẫn. Không dùng liên tục, kéo dài.
Trong điều kiện bình thường thuốc không gây vô sinh (Ảnh minh họa)
Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc tránh những tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm chị em cần:
- Thuốc chỉ sử dụng cho người khỏe mạnh, không dùng quá 2 liều trong 1 tháng.
- Khi sử dụng thuốc khẩn cấp loại 2 viên nhất thiết phải uống cả 2 viên mới có tác dụng ngừa thai hiệu quả.
- Thuốc không sử dụng cho phụ nữ mang thai, cho con bú. Thuốc cũng không có tác dụng phá thai.
Tuân thủ tuyệt đối cách sử dụng và liều lượng sử dụng thuốc là cách hạn chế tối đa những tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp gây nên.