Hoa hậu H’Hen Niê vừa khiến cộng đồng mạng thích thú khi khoe thành quả vườn nhà - một cây chòi mòi đang vào mùa sai trĩu quả. Loài cây này gắn liền với ký ức tuổi thơ của nhiều người dân vùng cao và miền Trung - Tây Nguyên. Nàng hậu mộc mạc nhất nhì Việt Nam viết: “Chòi mòi tới mùa cả nhà ơi. Nhưng mà năm nay hơi lạ, chắc do mưa nhiều nên đợi ẻm hơn cả tháng rồi mà vẫn chưa chín đen. Chòi mòi chín đen có vị ngọt, hạt nhỏ có thể nhai nghiền nát được, cũng bắt miệng lắm. Còn chín cỡ này là phải giã muối ớt vì còn khá chua nhưng giã muối ớt vào là đúng nghiền luôn”.
Bài đăng nhanh chóng nhận về hàng ngàn lượt bình luận và chia sẻ. Nhiều người bồi hồi nhớ lại tuổi thơ: “Chảy nước miếng, tuổi thơ lại ùa về. Lâu lắm không ăn trái này, cũng không thấy luôn”, “Giờ không thấy nữa. Hồi nhỏ ngoài ruộng có một cây hay leo hái”, “Thèm quá”, “Muốn mua cây con trồng quá Hen ơi, mà không biết nơi nào bán đúng giống cây”, “Nhờ bạn Hen mà mình mới biết đến cây này luôn á. Chỗ mình không có, nghe các bạn comment chắc nó ngọt ngọt chua chua, thấy muốn thử rồi nè”...
Trong phần bình luận, "bông hoa núi rừng" hào hứng chia sẻ thêm: “Cây chòi mòi sai trái lắm cả nhà ơi, nó mà cây kinh tế chắc là thu về được được lắm”.
Từng chùm trái chòi mòi đỏ mọng chen kín giữa những tán lá xanh bóng. Trái mọc thành chùm dài, bám dọc theo nhánh lớn và cành con.
Trái chòi mòi mọc thành chùm, khi chín sẽ chuyển từ xanh, đỏ sang đen bóng. Lúc còn đỏ thì vị chua gắt, thường được ăn kèm muối ớt hoặc giã chung với đu đủ non. Khi chín đen, trái có vị ngọt nhẹ, hạt nhỏ, có thể nhai luôn cả vỏ và hạt.
Người hâm mộ cho rằng trái chua, H'Hen Niê đáp: “Dạ chắc tùy theo cây. Cây này chín đen ngọt ngọt ạ. Ăn đen cái môi thôi hihi”.
Cây chòi mòi lớn rụng gần hết lá, chỉ còn lại trái bám đầy từ gốc đến ngọn. Nàng hậu giản dị mô tả: “Cái cây lớn hơn nè. Trái cũng nhiều. Rụng hết lá, toàn quả thôi”.
Cây chòi mòi là cây gì? Cách trồng ra sao?
Cây chòi mòi, còn gọi là chò mòi, chu mòi hay chóp mòi, là một loại cây thân gỗ nhỏ, cao trung bình từ 3 đến 8 mét, thuộc họ Diệp hạ châu. Cây phân bố rộng ở các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, thường mọc hoang ở rừng thưa, đất đồi hoặc ven suối, cũng được nhiều người mang về trồng làm cây ăn trái. Lá cây hình bầu dục, xanh đậm, bóng, mặt dưới có lông mịn như nhung. Vào mùa trái, cây rụng gần hết lá, để lộ từng chùm quả sai trĩu, nhỏ bằng hạt đậu, mọc dọc theo cành.
Quả chòi mòi khi non có màu xanh, sau chuyển dần sang đỏ, rồi tím và chín đen. Trái đỏ thường có vị chua gắt, hay được giã với muối ớt hoặc đu đủ non để ăn sống. Khi chín đen, quả có vị ngọt nhẹ, ăn được cả vỏ và hạt. Đây là món ăn vặt gắn liền với ký ức tuổi thơ của nhiều người miền núi và miền Trung – Tây Nguyên. Ngoài việc ăn tươi, trái chòi mòi còn có thể được ngâm đường làm siro, rim mứt hoặc nấu nước giải khát.
Về mặt dược liệu, quả chòi mòi rất giàu chất chống oxy hóa, cùng với vitamin C, axit hữu cơ, chất xơ cùng các hợp chất tự nhiên. Nhờ đó, loại quả này không chỉ giúp bổ sung dinh dưỡng, tăng cường đề kháng, mà còn có các lợi ích khác như hỗ trợ tiêu hóa, thanh nhiệt và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Ngoài ra, rễ, lá và vỏ cây còn được dùng để hỗ trợ trị cảm, ho, hạ sốt, điều hòa kinh nguyệt và tiêu chảy. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng khi có kiến thức rõ ràng vì một số bộ phận có thể gây kích ứng nhẹ nếu dùng sai cách.
Trong phong thủy, cây chòi mòi được xem là biểu tượng của sức khỏe, may mắn và năng lượng tích cực. Cây thường được liên kết với tinh thần lạc quan, khả năng thanh lọc không khí và giảm độc tố, từ đó tạo ra môi trường sống trong lành, an yên. Ngoài ra, cây còn mang ý nghĩa thịnh vượng nhờ sức sống bền bỉ. Đặt cây ở phòng khách, phòng làm việc hoặc sân vườn giúp thu hút dương khí, tăng cường phong thủy tốt cho gia đình. Đây là lựa chọn đáng cân nhắc trong không gian sống hiện đại.
Hướng dẫn cách trồng cây chòi mòi:
Cây chòi mòi dễ trồng, ít sâu bệnh và phù hợp với khí hậu nóng ẩm. Đất lý tưởng để trồng là loại đất thịt nhẹ, đất đỏ bazan hoặc đất pha cát có độ thoát nước tốt. Cây ưa nắng nên cần trồng ở nơi có ánh sáng trực tiếp. Nếu trồng trong vườn, nên chọn chỗ thoáng, tránh bị cây lớn khác che bóng.
Chòi mòi có thể nhân giống từ hạt hoặc giâm cành. Nếu gieo hạt, nên chọn quả chín đen, lấy hạt rửa sạch, để ráo và gieo trong bầu đất ẩm. Hạt sẽ nảy mầm sau khoảng 2–3 tuần. Nếu giâm cành, cần chọn cành bánh tẻ khỏe mạnh, dùng thêm thuốc kích rễ để tăng khả năng sống. Khi cây cao từ 30–40 cm thì có thể mang ra trồng cố định.
Khi trồng ngoài đất, cần đào hố sâu khoảng 40 cm, bón lót bằng phân chuồng hoai hoặc phân hữu cơ, trộn đều với lớp đất mặt. Sau khi trồng cần tưới nước giữ ẩm đều trong 1–2 tháng đầu. Cây lớn rất nhanh, ít cần chăm sóc đặc biệt, chỉ cần tỉa bỏ cành sâu bệnh, bón phân định kỳ 2–3 tháng/lần và giữ gốc sạch cỏ.
Thông thường, cây bắt đầu ra trái sau khoảng 2–3 năm, mùa quả rơi vào giữa mùa mưa. Khi trái chuyển đen có thể thu hoạch để ăn tươi, chế biến hoặc đem bán. Nếu chăm đúng cách, một cây có thể cho hàng chục ký quả mỗi mùa, vừa làm cây cảnh, vừa có giá trị kinh tế nhỏ tại gia đình.
CÙNG CHUYÊN MỤC
