Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhất là các đối tượng hay lo âu, xúc động hoặc có thói quen ăn vội.
Bệnh dễ nhận biết
Nuốt khó: thấy khó khăn khi nuốt hoặc cảm thấy như thức ăn bị mắc kẹt trong thực quản. Nuốt khó cả thức ăn đặc và lỏng; Nôn oẹ: Ọe thức ăn chưa tiêu hóa là triệu chứng thường gặp và nó xảy ra nhiều giờ sau bữa ăn. Ọe ban đêm có thể biểu hiện như ho lúc ngủ và phát hiện thức ăn trên gối hoặc áo ngủ khi thức dậy. Ọe lúc ngủ gây lo âu đặc biệt vì có thể dẫn đến viêm phổi hít do hít sặc thức ăn; đau hoặc khó chịu ở ngực: thường xảy ra ở người trẻ. Đau như co cứng lan ra sau lưng và dưới hàm, có thể kéo dài nửa giờ đến cả ngày. Hầu hết đau xảy ra nửa đêm và giảm rõ rệt nhờ uống nước lạnh hoặc các loại khác (sữa, trà, rượu, bia); các triệu chứng khác: ợ nóng, sụt cân.
Nhưng chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh
Các nhà chuyên môn vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây co thắt tâm vị, tuy nhiên có nhiều yếu tố liên quan đến sự xuất hiện của bệnh, đó là: bệnh thường gặp ở người tuổi từ 18-40, nữ nhiều hơn nam. Bệnh cũng gặp ở những người thần kinh không cân bằng, dễ xúc cảm, đặc biệt là những người cường hệ phó giao cảm. Người có thói quen ăn thức ăn quá nóng hay quá lạnh; mắc bệnh nhiễm khuẩn như: sốt phát ban, lao, giang mai...; nghiện rượu, thuốc lá, phơi nhiễm chất hoá học; rối loạn nội tiết, viêm dính quanh thực quản, loét tâm vị, giảm trương lực hoặc giảm nhu động cơ thực quản... Ở một số trường hợp bệnh gặp ở những người có chế độ ăn nhiều gluxid, ít protid và thiếu vitamin nhóm B.
Hình ảnh co thắt tâm vị.
Những biến chứng có thể gặp
Khi bệnh diễn tiến có thể gây ra viêm loét thực quản do ứ đọng lâu ngày; suy dinh dưỡng do nghẹn không ăn uống được; viêm phổi hít do ọe; tiến triển thành ung thư với tỷ lệ khoảng 9%.
Điều trị co thắt tâm vị
Mục tiêu chính của điều trị là làm giảm áp lực cơ vòng dưới thực quản để cải thiện việc thoát lưu thức ăn xuống dạ dày của thực quản.
Chích Botulinum (Botox): áp dụng cho những bệnh nhân có nguy cơ cao với phẫu thuật hoặc không chịu phẫu thuật. Tỉ lệ tái phát của phương pháp hơn 50% trong 6 tháng. Nếu sau 2 lần chích vẫn thất bại, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng nifedipin hoặc isordil.
Nong thực quản: cơ chế của phương pháp này là làm đứt đột ngột những sợi cơ vòng dưới thực quản để làm giảm áp lực cơ vòng dưới thực quản, từ đó giảm tắc nghẽn và cải thiện sự thoát lưu thực quản ở những bệnh nhân co thắt tâm vị. Kết quả sớm của nong bóng Rigiflex trên 80%.
Phẫu thuật cắt cơ vòng dưới thực quản: tiến trình này nhằm cắt đứt cơ vòng dưới thực quản để làm giảm áp lực cơ vòng dưới. Ngày nay chủ yếu được thực hiện bằng phẫu thuật nội soi đường bụng và nội soi qua đường miệng (POEM). Hầu hết bệnh nhân sau cắt cơ vòng dưới qua phẫu thuật nội soi có triệu chứng trào ngược. Quá trình chống trào ngược có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp như Dor, Toupet, Nissan... nhằm phục hồi lại lại hàng rào chống trào ngược và làm giảm triệu chứng sau mổ. Tỉ lệ thành công của phương pháp có thể trên 90%.
Cắt thực quản: được thực hiện cho những bệnh nhân có thực quản giãn to như đại tràng, xoắn vặn, thất bại với cả hai phương pháp nong và phẫu thuật.
Thuốc: những bệnh nhân mà điều kiện bệnh lý đi kèm nặng nề không thể thực hiện được can thiệp thủ thuật hoặc phẫu thuật có thể điều trị tạm bằng các thuốc ức chế canxi.
Lời khuyên của bác sĩ
Bệnh nhân nên duy trì chế độ ăn phù hợp như ăn thức ăn lỏng, đủ calo, ăn nhiều lần trong ngày, ưỡn cổ ra phía sau khi nuốt, thở ra mạnh để thức ăn dễ đi xuống, uống nước ấm nóng... Hạn chế ăn nhiều vào tối trước đi ngủ, đề phòng trào ngược khi nằm ngủ. Không nên ăn uống nóng quá hoặc lạnh quá và không nên ăn, uống vội vàng. Không uống rượu, không hút thuốc, hạn chế các loại thực phẩm có nhiều gia vị, hành tỏi… Cần vệ sinh họng miệng sạch sẽ hàng ngày bằng hình thức đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Luôn vận động cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng sức đề kháng.
CÙNG CHUYÊN MỤC
