Ảnh minh họa: Internet
Nổi hạch ở bất kì vị trí nào trên cơ thể cũng là hiện tượng cảnh báo dấu hiệu sức khỏe đang ở tình trạng cần lưu ý. Dù xuất phát từ nguyên nhân nguy hiểm hay thông thường, bạn cũng nên lưu tâm và nên đi khám để có thể phát hiện kịp thời những bất thường của cơ thể.
Hạch nằm ở nhiều nơi như vùng cổ, trên xương đòn, nách và bẹn và thường ở thể chìm, chỉ đến khi phải hoạt động mạnh để chống lại bệnh tật hạch mới sưng to. Hệ thống hạch có chức năng như hệ miễn dịch của cơ thể có vai trò tiêu diệt các vi trùng, vi rút và tế bào lạ khi chúng xâm nhập vào cơ thể.
Vì chức năng chính của hạch là sản sinh ra dòng bạch cầu lympho và kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Nổi hạch là hiện tượng xuất hiện các khối nhỏ bằng hạt đậu trên cơ thể phát triển rải rác dọc theo các khớp cổ tay, bàn tay, mắt cá chân hoặc bàn chân, nách, cổ, bẹn,... Chúng thường có hình bầu dục hoặc hình tròn, thường có chất dịch bên trong, khi ấn vào các hạch sưng, người bệnh sẽ cảm thấy đau.
Theo BS Nguyễn Việt Cường, Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, thông thường những hạch này có kích thước nhỏ, trong một số trường hợp chúng trở nên sưng to có thể sờ thấy được. Vậy những nguyên nhân nào gây nên tình trạng này?
Viêm nhiễm vùng đầu mặt cổ
Các viêm nhiễm vùng đầu cổ như viêm mũi xoang, viêm amiđan, viêm họng, viêm lợi, viêm các tuyến nước bọt, viêm da đầu, sâu răng, nhiệt miệng v.v. rất hay gây hạch cổ nổi lên và sưng đau và là nguyên nhân thường gặp nhất đối với hạch cổ to. Các hạch này thường nhỏ lại và biến mất khi tác nhân gây viêm thuyên giảm.
Đặc biệt ở trẻ nhỏ, hệ miễn dịch của các bé đang phát triển, trẻ dễ bị viêm mũi, viêm họng, trẻ đang trong tuổi mọc răng v.v. Đây là nguyên nhân rất phổ biến gây xuất hiện hạch viêm phản ứng trên cổ các bé, khiến cho nhiều phụ huynh lo lắng.
Hạch lao
Nhắc đến bệnh lao hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến lao phổi. Tuy nhiên, lao hạch cũng là bệnh lý khá phổ biến, hay gặp nhất ở các vị trí như cổ, nách, bẹn. Hạch lao thường dính với nhau thành chùm, chuỗi, sờ nhẵn, không đau. Bệnh thường khu trú bên trong hạch và ít lây nhiễm từ người bệnh sang người lành, khác với lao phổi. Nguyên nhân gây bệnh là trực khuẩn lao, điều trị đa phần bằng nội khoa tương tự như lao phổi, dùng các thuốc chuyên khoa lao để ức chế và tiêu diệt tác nhân gây bệnh.
Một số bệnh lành tính vùng cổ
Ngoài những hạch bạch huyết, trên vùng cổ cũng có thể xuất hiện những u hoặc nang lành tính, đôi khi nhầm lẫn với hạch khi sờ nắn. Ví dụ như các u bã, u mỡ, u nang giáp móng, chồi xương v.v. Việc thăm khám và chẩn đoán những bệnh này đòi hỏi bác sỹ có kinh nghiệm và cơ sở y tế chuyên khoa.
Hạch ở tai
Thường thì những cục hạch nổi sau tai sẽ không gây đau nên nhiều người hay chủ quan bỏ qua. Thế nhưng, nó lại có thể là một dấu hiệu cảnh báo bạn đang mắc các bệnh ung thư ở vùng đầu, cổ, trong đó có bệnh ung thư tuyến giáp.
Người mắc bệnh ung thư tuyến giáp thường có cục hạch tăng dần kích thước theo thời gian. Ban đầu, hạch có thể di động nhưng càng về sau lại càng bám chặt ở vùng tai. Ấn vào có cảm giác đau và rất cứng. Đi kèm với đó là các triệu chứng như khó nuốt, khó thở, đau đầu, sút cân nhanh... Chính vì vậy, bạn nên chủ động đi khám ngay nếu gặp phải những triệu chứng bất thường kể trên.
Mắc bệnh ở hệ bạch huyết
Hệ bạch huyết bao gồm các mạch bạch huyết và rất nhiều hạch bạch huyết lọc vi khuẩn, độc tố ra khỏi cơ thể. Nếu hệ bạch huyết bị vỡ, các hạch bạch huyết sẽ sưng to và phình lên. Hiện tượng sưng phù hạch bạch huyết này có thể xảy ra ở khu vực quanh cổ.
Một số triệu chứng khác của bệnh ở hệ bạch huyết là đổ mồ hôi vào ban đêm, giảm cân đột ngột, sốt cao, ho dai dẳng...
Mắc bệnh nhiễm trùng
Đừng chủ quan xem thường vì virus và khuẩn tích tụ lại cũng có thể gây sưng đau, nổi cục hạch ở quanh cổ, tai. Một số bệnh nhiễm trùng phổ biến gây ra các cục hạch ở phía sau tai là viêm họng, thủy đậu, sởi, mononucleosis (bệnh truyền nhiễm)... Đặc biệt, nếu không chữa trị từ sớm thì nguy cơ cao bạn còn có thể gặp biến chứng như viêm vú, viêm xương...
Mắc bệnh u nang bã nhờn
Các u hạch ở vùng cổ, tai cũng có thể là do u nang bã nhờn gây ra. Những khối u này sẽ hình thành ở các tuyến bã nhờn do bị tổn thương hoặc quá trình sản xuất dầu bị ứ đọng. Một số chấn thương như vết trầy xước, mụn trứng cá cũng có thể làm tuyến bã nhờn bị yếu và hình thành các u nang. Để xác định rõ căn bệnh này thì bạn nên đi khám từ sớm và làm các xét nghiệm theo chỉ định, nhờ đó giúp bác sĩ chuyên khoa đưa ra phương pháp chữa trị hiệu quả.
|
Cẩn trọng với hạch sưng kéo dài Theo các BS, các triệu chứng khác của cơ thể kèm nổi hạch như cảm, ho, vết thương, có viêm nhiễm… thì chuyện lên hạch là điều bình thường. Nhưng nếu tự nhiên xuất hiện hạch khi cơ thể không bị làm sao trước đó thì cần phải lưu ý. Các bác sĩ cảnh báo, với các tác nhân thông thường khiến hạch nổi thì hạch sẽ tự động biến mất trong 3 – 4 tuần là cùng. Nhưng nếu hạch sưng kéo dài trên 1 tháng đến vài tháng thì rất có thể đây là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý mạn tính nguy hiểm hoặc ung thư. Đặc biệt, bệnh nhân HIV thường nổi hạch toàn thân nên đối tượng nổi hạch nhiều, kéo dài cũng có khả năng mắc HIV, nên kiểm tra để loại trừ. Hạch có thể sưng ở vùng ngoại vi như cổ, nách, bẹn, trên xương đòn, dưới xương đòn, vùng khuỷu tay, hoặc sâu hơn như hạch cổ tử cung, hạch trung thất. Đây là những loại hạch dễ và hơi khó phát hiện. Ngoài ra còn có những hạch rất khó phát hiện vì nằm ở trong nội tạng, mạc treo... phải chụp chiếu kỹ mới có thể phát hiện được. Theo BS Nguyễn Lê, Học viện Quân y, khi nổi hạch bạn cần xác định vị trí của hạch nằm ở đâu, tập trung nhiều ở chỗ nào, hạch nổi ở một nơi hay nhiều nơi. Số lượng hạch nhiều hay ít, chỉ có 1- 2 cái hay một chùm, một tràng, kích thước. Mật độ của hạch là to hay bé, mềm hay chắc, cứng, hạch dính tại chỗ hay di động, hạch di động được thì đỡ nhưng cố định, dính thì càng nguy hiểm. Thời gian tồn tại của hạch dài hay ngắn. Đừng quên hạch nổi hơn 1 tháng trở lên rất nguy hiểm, thường là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý mạn tính nào đó. |
CÙNG CHUYÊN MỤC
