- Phóng viên: Thưa ông, những ngày qua có thông tin rằng một bệnh nhân Covid-19 được cho là "F3 chuyển thành F0". Vậy nên hiểu như thế nào về trường hợp này? Những khả năng nào có thể xảy ra?
+ Bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM): Khi chúng ta nói "F3 đã chuyển thành F0" có nghĩa là việc "F3" này thành F0 phải phát hiện trước khi phát hiện F2, thì mới gọi như vậy. Tức là trong quá trình có F0, mình mới truy được F1, chưa đến F2, F3; mà người F3 đó lại tình cờ đi khám bệnh ở đâu đó và có kết quả dương tính; đến lúc đó truy ngược lại mới biết người này là F3. Điều này chứng tỏ mình phát hiện muộn, con đường lây đã đi xa, F0, F1, F2, F3... đều dương tính, trở thành 3-4 nguồn lây.
Cũng có khả năng khác là "F3" này bị lây qua F0 khác chứ không dính dáng trong chuỗi ban đầu.
- Ông có thể nói rõ giá trị của việc cách ly F1, F2 của bệnh nhân Covid-19 (F0) và giá trị của những lần xét nghiệm đầu tiên sau khi cách ly?
+ Mục tiêu cách ly là không cho virus phát tán ra ngoài cộng đồng, không cho người có virus lây cho người khác. Nếu đạt được điều đó trong thời gian dài và ở bên ngoài không còn mầm bệnh thì điểm dịch đó sẽ hết. Ví dụ người chắc chắn lây là F0, phải cách ly. Người được cách ly tiếp theo là F1 – có thể đã lây cho người khác – thì phải giữ người ta lại để không lây thêm. Nếu muốn biết người đó đã lây cho bao nhiêu người, phải xét nghiệm ngay F1 đó.
Nếu xét nghiệm F1 đó dương tính ngay lần đầu tiên, người đó đã trở thành F0. Như vậy, phải truy ngược trở lại: tất cả F2, F3 cũ đã trở thành F1 và F2. Ngược lại khi người F1 đã được đưa vào khu cách ly tập trung thì họ không thể lây thêm được nữa, nên nếu họ âm tính thì họ không lây cho ai trước đó. Vì vậy kết quả của người F1 cực kỳ quan trọng trong quá trình truy vết. Nhưng nếu có F0 thì mới suy ra được F1, vì vậy mục tiêu cuối cùng là phải tìm cho ra hết F0 ở ngoài cộng đồng.
Tại sao có quy định F2 phải cách ly tại nhà? Vì F2 phải chờ kết quả của F1. Cho nên trong thời gian chờ kết quả thì người F2 không được đi đâu hết, vì nếu lỡ F1 dương tính thì F2 trở thành F1 mới, sẽ phải cách ly tập trung luôn. Còn nếu F1 âm tính thì lúc đó mới giải tỏa được F2, lúc đó F2, F3... không còn là F nào nữa. Cho nên người F2 ở nhà bao lâu là phụ thuộc vào kết quả của người F1. Chính kết quả xét nghiệm của người F1 quyết định tất cả mọi thứ liên quan đến chuỗi về sau, cho nên phải lắng nghe thông tin từ F1 là như vậy.
- Hiện nay khi một F0 được phát hiện thì F1, F2, F3 của F0 sẽ được thông báo, nhưng nhiều người nghe ngóng và tự suy ra mình là F4, F5... và hết sức lo lắng. Vậy ông có lời khuyên gì cho những trường hợp này?
+ Vấn đề quan trọng nhất là người đó có phải F1 hay F2 không thôi. Nếu là F3 trở đi, người đó cũng chỉ chờ kết quả từ F1. Còn nếu không phải F3 thì cứ kệ, không cần thiết tự suy ra xa làm gì.
Điều luôn cần nghe ngóng là khu vực của mình ở như thế nào, cơ quan mình như thế nào, những người mình tiếp xúc như thế nào.