Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể người với nhiều vai trò quan trọng để duy trì sức khỏe con người. Theo Viện sĩ Li Lanjuan (Trung Quốc), gan đảm nhiệm cùng lúc cả chức năng nội tiết và ngoại tiết. Tiêu biểu như chức năng chống độc, giải độc, chuyển hóa; dự trữ (máu, glucid, vitamin) và tạo mật…
Tuy nhiên, gan cũng là cơ quan dễ bị tổn thương. Có nhiều nguyên nhân làm gan suy yếu, mắc bệnh. Bao gồm virus, tổn thương do thuốc, bệnh gan tự miễn và đặc biệt là thói quen rượu bia, ăn uống không lành mạnh…
Gan cũng được coi là cơ quan hình thành bệnh tật trong im lặng. Lý do là vì gan không có dây thần kinh cảm nhận đau, hơn nữa lại có khả năng tái tạo và dự trữ mạnh mẽ. Chỉ cần 1/3 tế bào gan hoạt động bình thường thì sẽ rất khó phát hiện bất thường rõ ràng hay ảnh hưởng trực tiếp từ lá gan.
Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể sớm phát hiện ra sự suy yếu, bệnh tật của gan nhờ việc thăm khám kịp thời khi thấy các dấu hiệu bất thường từ các bộ phận khác. Ví dụ như đối với bàn chân, được xem là “nhà tiên tri” của lá gan. Vì nếu như gan có vấn đề, đôi bàn chân sẽ phát ra 6 “tín hiệu cảnh báo” sau đây:
1. Phù nề
Phù chân có nhiều nguyên nhân, thông thường phù có thể do đi lại quá nhiều hoặc uống nhiều rượu, đây là hiện tượng bình thường. Nhưng Viện sĩ Li Lanjuan cho biết rằng phù nề chân do bệnh gan khác với phù nề nói chung. Phù nề bệnh lý do bệnh gan gây ra có thể do chức năng gan và quá trình tổng hợp protein bị suy giảm, thường gặp nhất ở bệnh nhân xơ gan.
Phù nề chân bất thường cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh về gan (Ảnh minh họa)
Hiện tượng phù chân là do các dịch từ mao mạch rò rỉ tại bàn chân và mắt cá chân ngấm vào các mô xung quanh khiến các mô sưng to lên, bàn chân sẽ bị phù nề. Triệu chứng phù chân thường gặp phải khi người bệnh xơ gan đang ở những giai đoạn muộn F3, F4.
Việc chức năng gan suy giảm khiến các hormone và chất điều tiết dịch bị biến đổi theo. Điều này làm tăng áp lực trong các mạch máu lớn khiến máu bị mang từ lá lách, ruột chuyển đột ngột sang truyến tụy và gan. Do đó xảy ra hiện tượng cổ trướng ở bụng và phù bàn chân.
2. Ngứa chân
Khi mắc bệnh về gan các chức năng gan bị suy giảm, gây ảnh hưởng đến việc lọc và đào thải độc tố của gan.
Cụ thể, quá trình trao đổi chất bị ảnh hưởng nên các chất cặn bã, chất độc trong cơ thể không thể thải ra ngoài một cách bình thường. Tích tụ lâu ngày chất độc trong gan ngấm sâu hơn gây ngứa ngoài da. Chất độc hại này tích tụ trong cơ thể, qua thời gian sẽ gây ra những biểu hiện bất thường là những nốt sẩn ngứa xuất hiện trên bề mặt da. Thường gặp nhất là ở bàn tay và bàn chân.
Ngoài ra, cũng vì chức năng gan bị suy giảm, tế bào gan bị thoái hóa hoặc hoại tử sẽ gây rối loạn nội tiết, bilirubin. Dẫn tới tình trạng ngứa da đi kèm mẩn đỏ, sần da.
3. Lòng bàn chân nổi nhiều đường lạ
Từ khi được sinh ra, mỗi người sẽ có những đường ở lòng bàn chân và sẽ không có thay đổi lớn trong những năm sau này. Do đó, một khi các “đường chỉ chân” tăng lên, chúng ta phải cảnh giác.
Theo giải thích của Viện sĩ Li Lanjuan, khi chức năng gan bị suy giảm, sự lưu thông máu sẽ tồi tệ hơn. Vì lòng bàn chân phía dưới của cơ thể con người, máu có thể chảy ở đây cũng sẽ trở nên chậm hơn và ít hơn, dẫn đến sự gia tăng mạch máu của bàn chân. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn cần chú ý đi khám để bảo vệ sức khỏe gan.
4. Lòng bàn chân có màu lạ
Những người có vấn đề về gan thường gặp tình trạng máu lưu thông kém, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tạo máu của cơ thể. Điều này cũng làm quá trình lưu thông máu tới bàn chân bị ảnh hưởng, gây ra hiện tượng lòng bàn chân có màu vàng hoặc trắng bệch.
Khi gan có vấn đề, lòng bàn chân có thể chuyển sang màu vàng hoặc trắng bệch (Ảnh minh họa)
Viện sĩ Li Lanjuan giải thích, tình trạng lòng bàn chân vàng này là do chất thải tích tụ quá nhiều trong máu, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu quá mức và lượng máu cung cấp cho tứ chi bị giảm. Dẫn đến lòng bàn chân có màu bất thường, là một trong những biểu hiện của gan ứ đọng độc tố. Nếu màu vàng này kết hợp với ngứa da, sạm da, chán ăn, sụt cân thì rất có thể bệnh ung thư gan đang âm thầm tiến triển.
Còn tình trạng lòng bàn chân trắng bệch có thể là do chất thải tích tụ quá nhiều trong máu, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu quá mức và lượng máu cung cấp cho tứ chi bị giảm. Từ đó dẫn đến lòng bàn chân trắng bệch bất thường, thường gặp ở người bị suy gan, gan nhiễm mỡ nặng.
5. Có đốm đỏ hình nhện trên bàn chân
Nếu bạn bỗng thấy trên bàn chân của mình xuất hiện một nốt ruồi đỏ hình giống mạng nhện thì rất có thể là gan đã gặp vấn đề.
Những người mắc bệnh gan ở giai đoạn nặng, bao gồm viêm gan cấp tính, xơ gan và nhất là ung thư gan thường xuất hiện nốt ruồi hình nhện trên da. Theo Viện sĩ Li Lanjuan, y học gọi hiện tượng này là sao mạch.
Suy giảm chức năng gan, bệnh về gan, bao gồm cả một khối u trong gan là nguyên nhân khiến máu khó lưu thông qua các tĩnh mạch nhỏ ở thực quản về tĩnh mạch lớn. Lâu dần gây ra giãn tĩnh mạch và hình thành sao mạch. Điều này cũng lý giải tại sao sao mạch thường xuất hiện nhiều nhất ở những nơi dày đặc các mao mạch như mặt, cổ, bàn tay, bàn chân…
Ngoài ra, sự hình thành sao mạch còn xuất phát từ tình trạng gia tăng nồng độ estrogen trong máu. Trong khi suy giảm chức năng gan sẽ dẫn đến điều này. Vì vậy, nếu trên da xuất hiện các nốt ruồi nhện bất thường, hãy nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám để không bỏ lỡ “thời điểm vàng” điều trị bệnh gan.
6. Móng chân khác thường
Móng chân bình thường sẽ hồng hào. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm khiến bilirubin trong cơ thể không được đào thải hết, dẫn tới bilirubin trong máu rất cao, gây hiện tượng vàng da, khiến vùng da dưới móng ngả vàng.
Đặc biệt là những đường dọc màu trắng trên móng chân thường xuất hiện ở những người mắc bệnh nặng về gan. Móng chân của người bình thường có màu đỏ nhạt, nhẵn và không có sọc, còn những người bị tổn thương gan sẽ dẫn đến khả năng tạo máu của cơ thể bị suy giảm, chất độc trong cơ thể không được đào thải ra ngoài kịp thời. Ngoài có sọc trắng thì một số người có gan yếu sẽ có móng chân trắng bệch, hay rất nhợt nhạt.
Ngoài ra, khi gan bị tổn thương cũng sẽ khiến cơ thể bị thiếu vitamin dẫn đến móng bị thiếu dinh dưỡng và dễ bị gãy hơn nhiều.
Nguồn và ảnh: Aboluowang, QQ, ETtoday
CÙNG CHUYÊN MỤC
