Sữa non là gì?
Sữa non được sản xuất ngay từ khi em bé còn trong bụng mẹ và được tiết ra trong vòng 2 – 3 ngày đầu sau sinh. Đây là loại sữa quý giá, có màu vàng, cung cấp nhiều kháng thể và dinh dưỡng, giúp tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng, giúp trẻ giảm nguy cơ mắc bệnh trong những tháng đầu đời.
Mẹ bầu được hướng dẫn cho bé bú sữa non sớm nhất có thể ngay sau sinh tại Bệnh viện Hồng Ngọc
Thông thường, sữa non được tạo thành khi phụ nữ mang thai được từ 7 tháng trở lên. Dấu hiệu nhận biết có sữa non là đầu ti có những đốm trắng nhỏ li ti, ngực căng cứng và đau, có thể khiến mẹ ngứa ngáy, khó chịu bầu ngực.
Sữa non xuất hiện nhiều nhất trong 48 giờ đầu sau sinh. Đây là nguồn sữa giàu dinh dưỡng nên mẹ hãy cố gắng cho bé bú sớm nhất để được hưởng những giọt sữa non quý giá đầu đời.
Sữa trưởng thành là gì?
Sữa trưởng thành xuất hiện sau sữa non, thường bắt đầu xuất hiện vào cuối tuần thứ 2 sau sinh. Sữa trưởng thành được tiết ra với lượng lớn, có màu trắng, loãng hơn sữa non và nhiều nước hơn.
Thành phần của sữa trưởng thành nhiều nước, nhiều chất béo, các vitamin và nguyên tố vi lượng khác. Ngoài ra, nó còn chứa các enzym tiêu hóa và chất miễn dịch để giúp bé lớn lên khỏe mạnh.
Sữa non và sữa trưởng thành khác nhau như thế nào?
Đều là sữa mẹ nhưng thành phần và tác dụng của sữa non và sữa trưởng thành lại khác nhau. Cùng tìm hiểu những khác biệt ấy qua một số đặc điểm dưới đây:
Thời gian tiết sữa
- Sữa non được tiết ra trong vòng 72 giờ đầu sau sinh. Lượng sữa non nhiều hay ít phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Thông thường, lượng sữa non tiết ra dao động khoảng 10 - 100ml/ngày.
- Sữa trưởng thành bắt đầu xuất hiện vào những ngày cuối của tuần thứ 2 sau sinh. Đây là loại sữa duy trì lâu dài để cung cấp cho bé bú.
Thành phần dinh dưỡng
- Protein: Hàm lượng protein trong sữa non cao gấp 5 lần sữa trưởng thành.
- Lactose: Hàm lượng lactose trong sữa non thấp nên hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé hấp thu được các chất dinh dưỡng. Lượng đường lactose trong sữa non chỉ bằng 1/3 trong sữa trưởng thành, đường glucose trong sữa non chỉ bằng 1/20 so với lượng đường trong sữa trưởng thành.
- Vi chất khác: Sữa non chứa nhiều Clo, Natri, các nguyên tố vi lượng như kẽm, sắt, đồng, các loại vitamin A, E, B2, B3, K…. đều tốt cho sự phát triển của trẻ. Thành phần sữa trưởng thành cũng chứa những dưỡng chất này nhưng lại thay đổi tùy vào thực phẩm mà mẹ tiêu thụ.
- Immunoglobulin: Trong sữa non chứa một lượng lớn globulin có khả năng tăng cường miễn dịch, giúp bé chống lại một số bệnh thường gặp.
Ở sữa trưởng thành, hàm lượng này ít hơn. Thay vào đó, sữa trưởng thành lại giàu chất béo, chất bột đường và calo.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá cho trẻ trong những năm tháng đầu đời
Khả năng miễn dịch
Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể tự nhiên mà không một loại sữa công thức nào có được. Đặc biệt, mỗi tế bào sữa non đều có khả năng miễn dịch nhất định nên nó luôn được đánh giá là dòng sữa quý giá nhất đối với trẻ sơ sinh.
Sữa non có vai trò như kháng sinh cho trẻ mà không hề có bất cứ tác dụng phụ nào. Độ an toàn của sữa non được các chuyên gia đánh giá là tuyệt đối nên các bà mẹ luôn được khuyến khích cho bé bú sớm nhất và lâu nhất có thể.
Sữa trưởng thành tuy ít thành phần miễn dịch hơn sữa non nhưng vẫn là loại sữa tốt nhất cho trẻ, tốt hơn nhiều so với các loại sữa công thức khác. Những em bé được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời thường phát triển toàn diện cả mặt thể chất lẫn tinh thần.
Ngoài ra, các con cũng có hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn, tiêu hóa tốt hơn trẻ uống sữa công thức.
Mẹ cần làm gì để con được bú trọn vẹn sữa non và duy trì bú mẹ lâu dài?
Theo bác sĩ Đoàn Ngọc Minh – Phó khoa Sản, phụ trách chương trình "Nuôi con bằng sữa mẹ" của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, để trẻ được hưởng nguồn sữa non quý giá cũng như duy trì bú mẹ lâu dài, sản phụ có thể áp dụng những biện pháp sau:
Da kề da ngay sau sinh
Cho bé da kề da với mẹ ngay sau khi chào đời là cách kích sữa hiệu quả. Khi mẹ ôm con vào lòng, cảm xúc hạnh phúc sẽ kích thích sản sinh hormone tạo sữa để sữa về sớm và nhiều hơn.
Trẻ được da kề da đến 90 phút ngay sau khi sinh tại Bệnh viện Hồng Ngọc, giúp kích thích sữa mẹ nhanh về hơn
Âu yếm con thường xuyên
Âu yếm con thường xuyên không chỉ tạo ra sợi dây liên kết tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là cách kích sữa hiệu quả cho mẹ sau sinh. Ôm ấp con sẽ làm tăng nồng độ oxytocin và prolactin trong cơ thể mẹ. Đây là hai hormone chi phối sự tiết sữa, khi hormone này càng sản sinh nhiều thì sữa mẹ càng tiết ra nhiều.
Cho bé bú ngay sau khi chào đời và bú mẹ thường xuyên
Ngay sau khi sinh, mẹ hãy cho bé bú sớm nhất có thể để sữa về nhanh, kể cả với mẹ sinh thường hay sinh mổ. Ngoài ra, cho trẻ ti sớm còn giúp tử cung co bóp tốt hơn để đẩy hết sản dịch ra ngoài.
Đảm bảo dinh dưỡng
Mẹ nên bổ sung đủ các dưỡng chất như sắt, DHA, canxi, thực phẩm giàu chất đạm, chất xơ… để sức khỏe hồi phục nhanh hơn và nâng cao chất lượng sữa mẹ.
Nghỉ ngơi nhiều
Sau sinh, sản phụ hãy nhờ đến sự giúp đỡ của người thân chăm sóc bé nhằm để có nhiều thời gian nghỉ ngơi. Khi được nghỉ ngơi, cơ thể mẹ không những nhanh hồi phục mà còn tăng khả năng tiết sữa.
Giữ tinh thần thoải mái
Luôn vui vẻ, lạc quan và tin tưởng mình có đủ sữa cho bé thì sữa mẹ sẽ về nhiều hơn. Chị em nên tránh cảm giác tiêu cực, stress, căng thẳng bởi nó sẽ tác động khiến mẹ ít sữa hơn.
Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vì vậy, ngay sau sinh, sản phụ hãy cố gắng cho con được bú mẹ sớm và bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời để con có được hệ miễn dịch khỏe mạnh, phát triển toàn diện.