Liệt nửa mặt (méo mồm) hay còn gọi là méo miệng hoặc liệt thần kinh số 7 ngoại biên. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), liệt mặt ngoại biên là hội chứng tổn thương dây thần kinh số 7, làm giảm hoặc mất khả năng vận động các cơ ở mặt do dây thần kinh số 7 chi phối. Nghiên cứu cho thấy bệnh này khá phổ biến, với tỉ lệ khoảng 26/100.000 dân, bệnh không phân biệt tuổi tác, giới tính và nguy hiểm hơn bệnh đang ngày một trẻ hóa.
Ảnh minh họa
Theo các chuyên gia y tế, có nhiều nguyên nhân dẫn đến liệt dây thần kinh số 7. Những người dễ mắc bệnh là những người có thể trạng yếu, ít tập luyện thể dục, những người hay sử dụng rượu bia, đi sớm về khuya. Ngoài ra những người có tiền sử huyết áp cao, xơ vữa động mạch, hay thức khuya cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh.
Cụ thể phải kể đến các trường hợp điển hình sau:
Mắc bệnh vì chủ quan khi ngủ
Do còn trẻ, đang độ tuổi sung sức, anh N.V.H., (36 tuổi, sống tại Hà Nội) chủ quan trong lúc ngủ và hậu quả là bị liệt mặt sau một đêm ngủ dậy.
Anh cho biết, sau buổi tối đi uống rượu bia về, anh đã bật điều hòa ở nhiệt độ lạnh để ngủ. Sáng hôm sau tỉnh dậy, anh bị tê bì nặng mặt bên phải, mắt phải nhắm không kín, khi soi gương thấy méo miệng, uống hay súc miệng bị rớt nước ra ngoài. Qua xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán cô bị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.
Ảnh minh họa
Liệt mặt do dậy sớm tập thể dục
Trước đó, chị Đỗ Thị H. (42 tuổi, ở Hà Nội) cũng bị liệt nửa mặt sau khi dậy sớm tập thể dục.
Chị cho biết, chị có thói quen dậy sớm để tập thể dục, hôm đó gió thổi mạnh. "Lúc đầu tôi thấy cơ mặt mình hơi căng, sau đó đau đầu nhiều. Khi về nhà ăn sáng, thấy thức ăn cứ rơi ra không kiểm soát được, nhìn lại phát hiện miệng bị méo mới đi khám và sau khi điều trị được 3 tuần nhưng cơ mặt mới cải thiệt được trên 70%". Chị H chia sẻ.
Tương tự, mẹ của bé Nguyễn Minh K. (4 tuổi) cho biết con chị cũng bị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên do ra ngoài lạnh đột ngột vào buổi sáng.
Chị Minh, mẹ bé K. chia sẻ, ban đầu chị không nghĩ con mắc bệnh, chỉ nghĩ do lạnh và bị nẻ nên mặt con có chút thay đổi, đến khi thấy con khóc méo mồm mới phát hiện mặt đã bị liệt.
Các bác sĩ cho biết, đây chỉ là 2 trong nhiều trường hợp nhẹ không phát hiện ra bệnh, chỉ khi cười, nói chuyện, ăn uống thấy méo miệng mới đến viện khám.
Liệt mặt ngay trong lúc uống rượu
Ảnh minh họa
Căn bệnh xảy ra hết sức đột ngột với ông L. (40 tuổi, ở huyện Củ Chi, TP HCM). Các bác sĩ bệnh viện Đa khoa Xuyên Á cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng liệt hoàn toàn nửa thân bên trái, liệt mặt, rối loạn tri giác, lơ mơ, có dấu hiệu rơi vào hôn mê. Người nhà cho biết trong lúc đang uống rượu với bạn bè thì ông L gục xuống bàn, tay chân yếu xìu.
Các bác sĩ (BS) khoa Cấp cứu nhanh chóng điều trị tích cực, đồng thời hội chẩn nhanh với các BS khoa Nội thần kinh. Chẩn đoán ông L bị đột quỵ não, các BS liền truyền thuốc tiêu sợi huyết. Ba giờ sau, ông L hết liệt mặt, sức khỏe hồi phục gần như bình thường.
Trẻ bị viêm tai giữa có thể bị liệt mặt
Thấy con trai 11 tháng tuổi khóc, cười méo xệch cả miệng, mắt khi ngủ không nhắm lại được, chị Tú Anh (ở Hà Nội) vội đưa con đi khám vì nghĩ con trúng gió. Chị bàng hoàng khi nghe bác sĩ nói con bị biến chứng do viêm tai giữa.
Cách đó 1 tuần, bé bị ho, chảy mũi và sốt cao 39 độ C, quấy khóc liên tục. Chị Tú Anh nghĩ con bị sốt thông thường nên tìm cách hạ sốt cho con nhưng cơn sốt không thuyên giảm. Khi thấy con khóc, cười, miệng méo lệch hẳn đi và khi ngủ mắt con cũng không nhắm được. Sợ quá mẹ mới cho con đi khám.
Qua thăm khám, các bác sĩ cho biết bé bị liệt mặt do viêm tai giữa. Sau gần 1 tháng sau, bé mới khỏi hoàn toàn chứng liệt mặt do viêm tai giữa.
Cách phòng ngừa bệnh liệt dây thần kinh số 7 - Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh tránh để nhiễm lạnh, khi đi tàu xe, hay khi ngủ nên tránh gió lùa, đóng kín cửa. Không nên đi ra ngoài lúc đêm khuya gió lùa. Mùa nóng, không nên để quạt, máy điều hòa thổi thẳng vào mặt khi ngủ. - Điều trị các nguyên nhân dễ gây liệt dây thần kinh số 7 như các chứng viêm nhiễm ở tai, mũi, họng và đề phòng chấn thương sọ ở vùng thái dương, xương chũm. - Khi phát hiện bị liệt dây thần kinh số 7 gây liệt mặt , cần đến bệnh viện chuyên khoa thần kinh khám và được các bác sĩ tìm đúng nguyên nhân gây bệnh, chỉ định dùng thuốc điều trị bệnh kịp thời hiệu quả. |