Theo Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, vaccine (hay còn gọi là vắc xin) là chế phẩm có tính kháng nguyên có nguồn gốc từ vi sinh vật gây bệnh hoặc vi sinh vật có cấu trúc kháng nguyên giống vi sinh vật gây bệnh, đã được bào chế đảm bảo độ an toàn cần thiết, làm cho cơ thể tự tạo ra tình trạng miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh.
Vaccine chứa các phiên bản suy yếu của virus hay phiên bản gần giống như virus (được gọi là kháng nguyên). Điều này chứng tỏ các kháng nguyên không thể tạo ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh, nhưng chúng kích thích hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể. Những kháng thể này sẽ bảo vệ cơ thể khi tiếp xúc với các virus trong tương lai.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, có thông tin cho rằng "vaccin có hại và không nên cho con tiêm vaccine". Nhận định về thông tin này, bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM khẳng định điều này là không chính xác.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh
"Tôi làm nhiễm nhi cả đời nghề. Tôi chứng kiến rất nhiều 'trận dịch' của các bệnh trước khi có vaccine. Với tôi thì không thể quên những trận dịch sởi đến hẹn lại lên. Cũng đã từng dùng miệng trực tiếp những bé ho gà tím tái (vì không đủ dụng cụ cấp cứu). Không thể kể nói hết khi đến mùa viêm màng não do vi khuẩn HIB rất nhiều trẻ bệnh rồi tử vong và di chứng.
Chỉ có vaccine mới giảm được bệnh truyền nhiễm. Không có vaccine tỷ lệ trẻ từ vong sẽ rất cao, tỷ lệ trẻ di chứng ảnh hưởng chất lượng sống rất nhiều.
Vaccine sẽ phải chích nhiều đợt, nhiều loại cho tới lớn (bản thân tôi cũng phải chích nhắc bạch hầu uốn ván ho gà vì thích tự làm nhiều việc nên hay đứt tay đứt chân). Lẽ đương nhiên là có loại vaccine không quan trọng và không còn vai trò lịch sử.
Anti-vaccine ở đâu cũng có, có nghiên cứu thấy tầm 5-10% người anti-vaccine và tầm 10-20% người lăn tăn dễ bị lôi kéo bởi lời đồn.
Người anti-vaccine có thể do có con bị 'bệnh lý liên quan đến yếu tố gia đình' nhưng không chấp nhận hoặc một số nguyên nhân khác và muốn gán ghép với yếu tố khác mà vaccine là dễ bị đổ thừa nhất.
Gần đây nghe nói có nhóm chuyên bán thực phẩm chức năng 'tào lao' cũng hùa theo, chích ngừa làm chi cứ uống thực phẩm chức năng của họ là được, quá nguy hiểm".
BS. Khanh nhấn mạnh: "Không có vaccine thì người ta 'te tua' hơn nhiều!".
Vaccine có tác dụng gì?
Vaccine giúp nâng cao khả năng kháng bệnh của cơ thể. Khi chủng ngừa, hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện vaccine là vật lạ sẽ tiêu diệt và ghi nhớ chúng, từ đó tạo được trí nhớ miễn dịch. Về sau khi tác nhân bệnh thật xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ tấn công tác nhân gây bệnh nhanh chóng và hiệu quả để bảo vệ cơ thể chống lại bệnh đó.
Nhờ có vaccine hàng triệu trẻ em không bị chết do bệnh truyền nhiễm. Người được tiêm chủng không bị mắc bệnh hay di chứng do bệnh dịch gây ra.
Khi chương trình tiêm chủng thực hiện tốt đa số mọi người đều được chủng ngừa một căn bệnh đó, đôi khi bệnh đó có thể biến mất hoàn toàn khỏi cộng đồng và chương trình tiêm chủng vaccine đó có thể dừng lại. Ví dụ bệnh đậu mùa. Tuy nhiên một số bệnh như bệnh sởi nếu dừng chương trình tiêm chủng, tỉ lệ tiêm chủng giảm xuống bệnh sẽ bùng phát rất nhanh.
Nguồn: BV ĐKQT Vinmec