Giảm cân và rụng tóc: Mối liên hệ không thể xem nhẹ
Nhiều người gặp phải tình trạng rụng tóc nghiêm trọng khi giảm cân, một trong các lý do chính là sự thiếu hụt dinh dưỡng.
Theo Tiến sĩ Alan Bauman, chuyên gia cấy tóc và bác sĩ phẫu thuật tóc tại Mỹ, một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến tóc rụng trong quá trình giảm cân là sự thiếu hụt dinh dưỡng cần thiết để nuôi dưỡng nang tóc. Khi cơ thể không được cung cấp đủ năng lượng và vi chất thiết yếu, nó sẽ ưu tiên bảo vệ các cơ quan sống còn, như tim và não, thay vì các chức năng thứ yếu như phát triển tóc. Kết quả là, tóc bước vào giai đoạn "ngủ" (telogen phase) sớm hơn, gây rụng hàng loạt chỉ sau vài tuần hoặc vài tháng.
Nghiên cứu đăng trên Dermatology Practical & Conceptual (2021) chỉ ra rằng việc thiếu protein, sắt, kẽm, vitamin D và biotin là những yếu tố chính liên quan đến hiện tượng rụng tóc kiểu "telogen effluvium" - một dạng rụng tóc phản ứng thường xảy ra sau stress hoặc thay đổi lớn về sinh lý như giảm cân nhanh.
Chuyên gia dinh dưỡng nói gì?
Thạc sĩ dinh dưỡng Jessica Cording (Mỹ), tác giả của cuốn The Little Book of Game-Changers, nói: "Việc cắt giảm calo quá mức, đặc biệt là loại bỏ nhóm chất béo hoặc tinh bột một cách cực đoan, có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến cấu trúc tóc". Cô nhấn mạnh rằng, ngoài calo, cơ thể còn cần chất béo tốt như omega-3, vitamin nhóm B, và protein chất lượng cao để tổng hợp keratin - thành phần chính cấu tạo nên sợi tóc.
Thực tế, tóc là cấu trúc không thiết yếu về mặt sinh tồn. Vì vậy, khi lượng calo bị hạn chế nghiêm trọng, cơ thể sẽ tự động "ngắt" dinh dưỡng nuôi tóc để bảo vệ các cơ quan thiết yếu khác.
Rụng tóc sau giảm cân không chỉ do dinh dưỡng
Ngoài dinh dưỡng, stress cũng là tác nhân nguy hiểm khiến tóc rụng nhiều hơn trong quá trình giảm cân. Việc tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm khắc, thường xuyên lo lắng về cân nặng và hình thể, hoặc ngủ không đủ giấc đều có thể làm mất cân bằng nội tiết tố như cortisol - hormone gây stress, làm ảnh hưởng đến chu kỳ phát triển của tóc.
Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc hoặc thực phẩm chức năng chứa chất kích thích cũng có thể gây rối loạn chuyển hóa và nội tiết, khiến tóc yếu, dễ gãy và rụng.
Giảm cân an toàn, bền vững là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe toàn diện và sức khỏe mái tóc.
Làm gì để giảm cân mà không rụng tóc?
Giảm cân an toàn và bền vững là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe toàn diện, trong đó có mái tóc. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bạn nên giảm 0,5-1 kg mỗi tuần, kết hợp giữa chế độ ăn lành mạnh và vận động hợp lý. Việc giảm cân nhanh hơn mức này sẽ khiến cơ thể bị sốc và có nguy cơ cao dẫn đến rụng tóc.
Cần đặc biệt chú ý đến cân bằng dinh dưỡng trong thực đơn hàng ngày. Một bữa ăn lý tưởng nên bao gồm đủ protein từ thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ, chất béo không bão hòa từ dầu oliu, hạt óc chó, cá béo, cùng các loại rau xanh, trái cây giàu vitamin C, E và kẽm. Nếu cần thiết, có thể bổ sung các viên uống chứa biotin, sắt, vitamin D, omega-3 sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Ngoài ra, chăm sóc tóc từ bên ngoài cũng quan trọng không kém. Bác sĩ Doris Day - chuyên gia da liễu tại New York - khuyên bạn nên sử dụng dầu gội dịu nhẹ, tránh tác động nhiệt cao, hóa chất mạnh trong giai đoạn tóc đang yếu. Massage da đầu thường xuyên sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, kích thích nang tóc phát triển trở lại.
Nếu tình trạng rụng tóc kéo dài hơn 3-6 tháng sau khi đã điều chỉnh chế độ ăn uống, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc da liễu để loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn như thiếu máu, rối loạn tuyến giáp hay hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) - những nguyên nhân có thể bị che lấp khi bạn chỉ tập trung giảm cân.
Giảm cân là mục tiêu chính đáng của nhiều người trong hành trình cải thiện sức khỏe và ngoại hình, nhưng nếu không được thực hiện một cách khoa học, bạn có thể phải trả giá bằng sức khỏe mái tóc - thứ góp phần không nhỏ vào vẻ ngoài của bạn.