Mâm cơm chay đang trở thành một nét văn hoá được ưa chuộng trong nhiều năm trở lại đây. 10 năm ăn chay nên hầu như các mâm cỗ ngày lễ, Tết, đặc biệt mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng của chị Ngọc Hoa (28 tuổi, Hà Nội) đều là những món chay. Chị Ngọc Hoa cho biết, một mâm cúng Rằm tháng Giêng của chị làm sẽ gồm món xào, món mặn, món cơm,….như bình thường với tiêu chí cơ bản dễ ăn, ngon miệng, đẹp mắt.
Trong đó gồm có cơm có thể làm cơm cuộn, cơm chiên, cơm hạt sen; món cuốn rau như nem cuốn, phở cuốn hoặc món nộm; món xào thập cẩm hoặc đậu sốt các loại; miến, phở, mì xào tùy loại hoặc bánh bột lọc; món kho như đậu hũ kho, củ sen kho, nấm kho ngũ vị; giò xào/giò hấp; canh ngũ sắc; chả rán như chả nấm, chả ngô, chả củ sen, chả khoai, chả đậu; nem rán hoặc rong biển cuốn đậu hũ chiên sốt chua ngọt; món ngọt như chè đậu xanh, chè hạt sen, xôi chè, bánh trôi bánh chay; dưa muối, củ cải muối, hành muối; bánh chưng hoặc xôi tùy loại,…
Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng với bánh chưng hạt điều đậu xanh, giò xào nấm các loại, phù chúc cuộn chiên giòn, canh măng mọc, măng kho bột mì, hành muối chua ngọt, súp lơ, su hào luộc, miến xào thập cẩm, khoai lang kén tẩm vừng.
Một mâm cúng khác với cơm trắng, dưa xào thì là, chả nấm, canh đậu trắng rau củ, củ sen kho, bắp cải luộc, nấm đùi gà xào, đậu sốt cà chua.
Dưới đây, chị Ngọc Hoa sẻ gợi ý mọi người cách làm chi tiết một mâm cỗ chay hoàn chỉnh cúng Rằm tháng Giêng.
Xôi gấc
- Đầu tiên, cho gạo nếp vào chậu vo sạch ngâm từ 8 đến 10 tiếng đồng hồ.
- Sau đó, vớt gạo ra giá xả lại bằng nước sạch, xóc gạo cho ráo nước, cho 3 thìa cà phê muối hạt trộn đều.
- Gấc bổ làm đôi lấy hết nhân gấc ra bát tô cho khoảng 2 thìa con rượu trắng và dùng găng nilon đeo vào tay khi trộn bóp đều cho nhuyễn thịt gấc.
- Tiếp đến, cho gấc vào trộn đều với gạo, loại bỏ hạt gấc.
- Cho nước vào nồi (cho vừa nước để sôi lượt dưới đáy không bị ướt bết); đặt đế hấp vào lót lượt khăn bằng vải mỏng sạch có xoa chút dầu. Sau đó cho gạo đã trộn thịt gấc vào đồ trong 25- 30 phút rồi mở vung cho khoảng 3-4 thìa nhỏ dầu ăn, dùng đũa đảo cho đều rồi đậy vung đồ tiếp 20- 25 phút nữa là chín đều. Nếu gia đình bạn muốn có vị ngọt béo, thơm ngậy thì cho thêm đường và ít nước cốt dừa tuỳ vị ngọt, ngậy của mỗi gia đình.
- Khi xôi đã chín bạn tắt bếp để cho nguội bớt rồi lấy xôi vào khuôn đóng ra thành phẩm.
Xào thập cẩm
Chọn ớt chuông 3 màu: xanh, đỏ vàng cùng với mộc nhĩ, nấm hương và súp lơ, hành tây để xào. Xào hành tây trước rồi cho lần lượt nấm hương, mộc nhĩ vào xào cho chín. Cho tiếp ớt 3 màu và rau thơm vào rồi nêm nếm với dầu hào hoặc nước tương chay. Khi xào phải để to lửa để không mất màu rau củ.
Khi bày đĩa nên lót xà lách bên dưới để tạo sự bắt mắt.
Giò hấp
Dùng dao dọc để tạo hình cho giò sau khi hấp, sắp đĩa tạo hoa cà rốt để trang trí cho đẹp.
Chả củ sen
Củ sen, cà rốt bào nhỏ, trộn cùng ít bột mì và chút gia vị rồi nặn viên và chiên vàng.
Rong biển cuộn đậu
Rong biên lá to dùng để cuốn với nhân đậu phụ nghiền nhuyễn cùng sả băm, hành khô băm và gia vị. Lưu ý, cuộn miếng vừa ăn, chiên giòn, cắt chéo bày cùng rau ngổ.
Nem rán
Mọi người chuẩn bị nhân cà rốt, miến, mộc nhĩ, nấm hương, nấm kim châm, đậu xanh đồ chín. Các loại rau củ thái sợi, trộn đều cùng đậu xanh, thêm ít muối và tiêu cùng rau mùi. Sau đó, gói bánh đa nem và chiên nhỏ lửa 2 lần cho nem vàng và giòn đều.
Canh ngũ sắc
Củ sen, nấm đông cô, khoai tây, bí đỏ, cà rốt, súp lơ cắt quân cờ. Tiếp đến, ninh củ sen cho mềm rồi cho rau củ vào. Trước khi kết thúc, cho súp lơ đã trần để xanh và đẹp cho bát canh.
Chè đậu xanh hạt sen
- Ngâm đậu xanh trong nước ấm khoảng 1 tiếng cho đậu mềm và nở. Sau đó lấy hạt sen tươi rửa sạch với nước. Sau khi hạt sen và đậu ngâm xong, cho vào nồi áp suất để ninh.
- Canh khoảng 45 phút, lấy một hạt sen và đậu ra kiểm tra xem đã nhừ chưa. Chừng nào hạt sen và đậu nhừ mềm thì cho bột sắn đã hòa tan vào, khấy đều rồi cho đường vào và dùng muỗng khuấy đều cho đường tan rồi tắt lửa là được.
- Nếu muốn thơm hơn, bạn cho thêm một ít vani hoặc dầu dừa. Chè hạt sen đậu xanh ngon nằm ở cách phối các nguyên liệu, vị đường ngọt tan đều mà không bị gắt, hạt sen mềm nhưng không bị nhão, khi ăn thấy được hương vị béo bùi. Ngoài ra, đỗ xanh bạn nên hầm cho thực sự mềm, tan ra thì khi ăn mới cảm nhận được trọn vị hấp dẫn mà món chè này mang lại.
Mâm cơm nên để thêm bát nước chấm và bày cỗ theo 6, 8, 9 miếng không nên bày 4 hay 13 miếng. Mọi người nên làm đầy đặn, bắt mắt, ngon miệng sẽ giúp cho gia đình có một bữa ăn ngon miệng và tràn đầy niềm vui.
Chúc mọi người thành công!