Bày mâm ngũ quả là một trong những hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán. Đây là lễ vật của gia chủ thể hiện tấm lòng thành kính dâng lên tổ tiên. Mặc dù mâm ngũ quả có nghĩa gốc là 5 loại quả nhưng thực tế, gia chủ có thể bày nhiều loại quả hơn chỉ cần các loại quả là số lẻ.
Muốn mâm ngũ quả để được lâu và đẹp mắt, đem lại may mắn tránh hao tổn tài lộc, gia chủ cần lưu ý những điều dưới đây:
1. Cách chọn hoa quả chuẩn để bày mâm ngũ quả
Vào dịp sát Tết, hoa quả để bày cho mâm ngủ quả được bán ở khắp mọi người, từ hàng rong cho đến các chợ, cửa hàng hoa quả. Tuy nhiên, các bạn lưu ý, hoa quả bày biện lên mâm ngũ quả phải để được ít nhất trong 1 tuần Tết do đó, bạn cần lựa chọn cẩn thận từ mẫu mã cho đến chất lượng quả sao cho đảm bảo tiêu chí.
Chọn bưởi
Khi chọn bưởi để thờ, dù là loại bưởi gì thì bạn vẫn nên chọn những quả thật tươi, căng bóng, gai nở, cầm thấy nặng tay, mùi thơm đặc trưng. Bưởi đẹp nhất khi còn cuống cùng lá xanh tươi. Tốt nhất bạn nên mua những quả bưởi vừa được hái xong.
Để kiểm tra độ tươi của bưỡi, hãy chạm tay vào cuống, vẫn thấy cuống chắc chắn, không lung lay. Một số người bán bưởi còn dùng keo để gắn cuống vào quả, do đó bạn cần quan sát kỹ điểm tiếp xúc giữa cuống và quả có vết keo dính hay không nhé. Nếu thấy có vết keo dán và mùi keo thì tránh mua.
Lưu ý, không chọn những quả bưởi có vết ong châm hoặc có vết bầm dập, những quả này rất nhanh bị thối. Những quả ong châm còn bị đắng ở bên trong.
Cách chọn chuối thờ ngày Tết
Chuối là quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người miền Bắc. Để chọn chuối thờ Tết đẹp, để được lâu, bạn cần chọn những nải chuối tiêu già nhưng vẫn còn xanh, quả to đều, có độ cong cũng đều nhau như vậy mới "ôm" hết được những loại hoa quả khác đặt bên trong nó.
Không nên chọn những nải chuối sắp chín hoặc chuẩn bị ngả sang màu vàng. Vì những nải chuối này khi thắp hương, độ nóng của nhang sẽ làm chuối chín nhanh, rụng quả, hỏng cả mâm ngũ quả.
Bên cạnh đó, nếu chọn được những nải chuối có quả lẻ thì càng tốt. T.S, Chuyên gia phong thủy Nguyễn Ngoan cho biết, chẵn là số âm, lẻ là số dương, số âm không có tốt. Hơn nữa trái chuối là số âm nên ta cần số dương. Chính vì thế nên nải chuối có quả lẻ thường được nhiều người chọn mua dù có giá cao.
Chọn cam
Cũng tương tự như bưởi, khi mua cam, bạn nên chọn những quả cam còn nguyên cuống, da bóng, còn lá càng tốt. Nhìn xung quanh cuống thấy dày và cao, phần rốn lõm xuống là cam ngon. Với những quả cầm thấy nhẹ tay là quả ít nước, khô.
Lưu ý: Bạn không nên chọn những quả cam màu vàng tươi, những quả này không để được lâu lại dễ bị chua. Những quả rụng cuống, ong châm cũng không nên lấy vì nhanh bị hỏng hoặc bên trong đã hỏng sẵn rồi.
Nên chọn quả màu vàng mỡ gà và màu vàng này chiếm ít nhất 1/3 quả, da bóng láng, có đốm mờ, vỏ mỏng. Nếu không, bạn có thể chọn loại cam già quả vẫn còn màu xanh, trong quá trình thắp hương cam vàng dần là vừa.
Chọn táo
- Màu sắc: Những quả táo chín tự nhiên thường có màu vàng đỏ, màu sắc trên quả cũng không đều. Nếu để ý thấy có các đường sọc trên táo có nghĩa là quả đó ngọt, giòn, vỏ mỏng, chúng ta có thể yên tâm mua.
- Cuống táo: Nên chọn những quả có cuống màu xanh nhạt vì đây là những quả mới hái. Sau khi bảo quản lâu ngày, màu sắc của cuống sẽ thay đổi từng chút một, từ xanh nhạt sang xanh đậm hoặc nâu sẫm, bảo quản càng lâu thì màu của cuống sẽ càng đậm và tối. Nếu chỗ cuống mà có nhiều nước chảy ra là táo đã hỏng.
- Xem rốn quả: Nếu rốn quả táo (chỗ lõm dưới đáy quả) càng sâu chứng tỏ táo ngon ngọt, ngược lại, rốn táo không sâu sẽ không ngon bằng.
- Xem khối lượng: Khi mua táo cùng loại, chúng ta nên lấy những quả táo cùng kích cỡ và cầm trên tay, thấy quả táo nào nặng hơn, cầm chắc tay chứng tỏ nó nhiều nước và ngọt. Đây là những quả táo còn tươi. Còn quả táo cầm lên thấy nhẹ tay hơn, chứng tỏ nó đã mất nhiều nước và dinh dưỡng, sẽ kém ngon, cũng không giòn ngọt bằng quả kia.
Chọn lê
Khi mua lê, bạn nên chọn những quả vỏ trông rất căng, cầm nặng tay mới ngon.
Lưu ý, không chọn quả bị xước da hay bị dập, có vết thâm đen. Nên chọn quả cuống vẫn còn màu xanh. Quả nào cuống đen, mốc là lê để lâu.
Đu đủ
Vì để thắp hương nên bạn hãy chọn những quả đu đủ già, màu hơi ngả vàng, nặng trái, cuống còn tươi. Những quả như thế này khi thờ sẽ chín dần dần, trông vô cùng đẹp mắt.
Lưu ý: Không nên ham chọn quả đã chín vàng, những quả này mặc dù mới bày lên sẽ rất đẹp nhưng sau 2-3 ngày sẽ bị thối.
Nho
Nên chọn nho loại chùm lớn, trái to và mọng nước, cuống còn tươi nguyên và bám chắc vào quả như vậy mới để được lâu.
Thanh long
Chọn trái có vỏ bóng đỏ sậm và mỏng, vỏ còn thật tươi mới, phần nhọn của vỏ vẫn còn chút màu xanh. Những quả vỏ bóng, căng tròn thì sẽ ngọt hơn.
Lưu ý: Không chọn quả có vỏ đã bắt đầu héo, có nhiều vết thâm đen sẽ nhanh bị mốc hỏng và thối.
Xoài
Bạn nên chọn những quả xoài có da căng bóng, màu vàng sáng, sờ thấy quả vẫn còn cứng mới để được lâu. Hai bên má quả xoài căng và dày lên sẽ ngọt hơn.
Lưu ý: Không chọn những quả xoài có vết đốn đen hoặc đã thâm đen, vỏ nhăn, nhũn.
Mãng cầu
Nếu bạn mua mãng cầu để bày mâm ngũ quả hãy chọn những quả da vàng, láng, gai mềm, khoảng cách giữa các gai rộng.
Trứng gà (lê ki ma)
Chọn quả có màu vàng đẹp nhưng sờ vào vẫn còn rất cứng. Tùy theo sở thích bạn có thể chọn quả dáng tròn hay dài nhé!
Sung
Sung là loại quả dễ bị thâm đen sau khi hái vì thế nên chọn những chùm còn tươi nguyên, vừa mới hái càng tốt.
Không chọn chùm sung đã bị xước vỏ, chúng sẽ nhanh chóng bị thâm do nhựa chảy ra.
Dưa hấu
- Vỏ dưa hấu: Chọn những quả có vỏ căng, láng bóng, các xọc đen phải nổi rõ và tương đối đều nhau, dùng ngón tay cái ấn nhẹ vào vỏ thấy cứng là dưa ngon, tốt.
- Cuống dưa: Chọn quả có cuống còn tươi mới để được lâu. Cuống dưa hơi xoăn lại là dưa ngọt.
- Rốn dưa: Xem phần rốn quả dưa lớn hay bé (càng bé càng tốt). Đồng thời xem nó có lõm vào hay không, lõm và càng sâu thì càng ngọt. Nhưng với quả dưa hình cầu, nếu nó lõm sâu thì thường là quả đã chín quá, sẽ bị xốp.
- Phần dưa nằm tiếp đất: Có màu vàng đậm pha trắng là dưa ngọt, nếu có xanh và hơi vàng là quả dưa còn non.
- Vỗ vào quả dưa thấy có tiếng giòn tan là dưa ngọt.
Lựu
Chọn những quả to, vỏ mỏng, các hạt bên trong lồi lên nhìn rất rõ, vỏ màu đỏ cho đẹp mắt, nếu không chọn những quả đỏ pha màu trắng.
Dừa
Chọn quả còn tươi nguyên, nên giữ lại ít râu dừa cho đẹp mắt. Không chọn những quả bị rơi khi hái để lại vết lõm hoặc thâm.
2. Những kiêng kỵ khi bày mâm ngũ quả tránh hao tổn tài lộc
Dù 3 miền Bắc, Trung, Nam mỗi miền có một cách lựa chọn loại quả cúng ngày Tết khác nhau nhưng luôn có những kiêng kỵ chung khi bày mâm ngũ quả để tránh hao tổn tài lộc, các bạn hãy lưu ý nhé:
Bày quả giả
Vào dịp Tết, hoa quả thật và giả đều được bày bán nhiều. Có những loại quả già được làm như thật nên nhiều người đã lựa chọn mua để chưng Tết. Mặc dù quan trọng là tấm lòng thành tâm nhưng gia chủ tuyệt đối không nên đặt hoa quả giả lên thờ cúng.
Theo quan niệm tâm linh của người Việt, việc bày hoa quả giả trên bàn thờ trong những ngày này vừa không tôn trọng thần linh, gia tiên, vừa không có lợi cho phong thủy. Do đó, gia chủ nên chọn những loại hoa quả thật mang ý nghĩa tốt lành, đủ màu sắc để đặt lên mâm ngũ quả.
Cúng những quả quá chín
Mâm ngũ quả Tết phải để cả tuần trên ban thờ nên nếu bày quả chín chúng sẽ rất nhanh thối. Chẳng hạn như chuối thường đặt ở dưới cùng để đỡ các quả bên trên, vì chín nó sẽ rụng quả, khiến mâm ngũ quả có thể bị sập xuống, điều này thật kiêng kỵ.
Cách tốt nhất gia chủ nên chọn những trái cây già quả nhưng chưa chín. Dưới sức nóng của hương nhang, các quả sẽ chín dần. Qua vài ngày Tết chúng sẽ có màng vàng dần cũng rất đẹp mắt.
Bày hoa quả bị ướt
Nhiều người mua hoa quả về thường đem rửa lại cho sạch với nước vì mong muốn quả thắp hương phải sạch sẽ. Tuy nhiên, sau khi rửa xong, hoa quả sẽ bị ướt, nước sẽ đọng ở các khe kẽ, điều này làm chúng nhanh thối hỏng hơn, vô cùng kiêng kỵ trên ban thờ. Chưa kể đến, trong quá trình rửa, có thể cuống hoặc núm của các loại quả có thể bị rụng.
Vì thế, hoa quả mua về, muốn sạch gia chủ nên dùng khăn mềm lau nhẹ hết bụi bẩn là được. Với những quả bưởi có vỏ bị ố vàng, có thể hòa chút nước vôi sạch, thấm vào khăn rồi lau sạch để bưởi không bị đọng nước.
Bày thêm nhiều thứ khác lên mâm ngũ quả
Nhiều người có thói quen đặt thêm bánh kẹo, bia, thuốc lá chung lên mâm ngũ quả cho đầy đủ và đẹp mắt. Tuy nhiên theo quan niệm của người xưa, điều này coi là phạm úy với bề trên, thánh thần. Do đó, hoa, quả bánh kẹo chỉ nên bày bên canh mâm ngũ quả chứ không được bày cùng.
Không bày quả có gai, nặng mùi
Mặc dù mâm ngũ quả là thể hiện thành tâm của gia chủ nhưng cũng cần tránh bày những loại quả có gai nhọn như mít, sầu riêng, dứa... là những loại quả kiêng kỵ đặt trên mâm ngũ quả ngày Tết.
Đâu là những quả có nhiều gai sắc nhọn, lại quá nặng mùi. Trên ban thờ gia tiên là nơi thiêng kiêng không nên bày chúng. Vì vậy, khi chuẩn bị mâm ngũ quả, bạn nên chọn những trái cây có mùi thơm nhẹ nhàng, thanh mát là được.
|
Ý nghĩa của từng loại trong mâm ngũ quả: - Chuối xanh: Nải chuối có số quả lẻ tượng trưng sự sinh sôi. Hình quả cong vút như bàn tay bao bọc, chở che, sum vầy đông con nhiều cháu đón nhiều phúc lộc. - Bưởi: To tròn căng mọng thể hiện sự an khang thịnh vượng - Cam, quýt, quất: Loại quả màu vàng rực tượng trưng cho quyền lực, công danh thành đạt. - Táo: Màu đỏ của táo tượng trưng cho may mắn, phú quý an khang. - Đu đủ: Cái tên đã nói lên được mong muốn sự đủ đầy, ấm no của gia chủ - Phật thủ: Những nếp quả ôm vào nhau như bàn tay phật che chở cho cả gia đình - Dưa hấu: Hình tròn căng dồi dào năng lượng, tinh thần, sắc đỏ của dưa tượng trưng cho may mắn, sự sinh sôi, nguồn năng lượng vô tận. - Xoài: Phát âm giống từ “tiêu xài” ý mong muốn tiêu xài thoải mái không lo thiếu thốn - Thanh Long: Rồng múa phượng bay, phát tài phát lộc - Lựu: Nhiều hạt, vị ngọt tức của cải lúc nào cũng đầy nhà - Lê: Ngọt thanh, công việc làm ăn thuận lợi ít gặp biến cố - Sung: Biểu trưng cho sự sung túc, con đàn cháu đống. - Đào: Mang lại sức khỏe, giàu có. - Quả trứng gà: Lộc ban phước trời cho, công thành danh toại. - Na: Mắt sáng tinh thông minh sáng suốt, con cháu học giỏi. - Mãng cầu xiêm: “Cầu” tức là cầu chúc cho năm mới vạn sự như ý. - Dừa: Trái dừa ngọt như đong đầy tình mẹ, gắn kết gia đình con cháu hạnh phúc. - Dứa (thơm): Thơm tho - Đa phúc thọ, sự may mắn an lành. Lá dứa sum suê tươi tốt ngụ ý công việc phát triển thuận lợi. |
* Bài viết chỉ mang tính tham khảo
CÙNG CHUYÊN MỤC
