Khoảng 5 - 10 năm trước đây, ung thư vòm họng là căn bệnh ung thư ác tính thường chỉ mắc ở người từ 40 - 60 tuổi, đa số là nam giới. Tuy nhiên, hiện nay độ tuổi trung bình mắc bệnh bị kéo xuống từ 20 - 45 tuổi. Thậm chí, không ít trường hợp bệnh được phát hiện ở bệnh nhân dưới 18 tuổi hoặc là trẻ em, không còn chênh lệch nhiều về giới tính.
Các chuyên gia y tế cho biết, chính sự thay đổi về môi trường và lối sống là những nguyên nhân hàng đầu khiến căn bệnh này có sự thay đổi rõ rệt về độ tuổi, số lượng người mắc và tỷ lệ tử vong đều tăng nhanh. Trong đó, có 6 nguyên nhân chính góp phần lớn vào việc gây bệnh:
1. Quan hệ tình dục đường miệng không an toàn
Rất nhiều người, đặc biệt là người trẻ yêu thích việc quan hệ tình dục bằng miệng (Oral sex) nhằm tăng cảm giác mới lạ, khoái cảm trong đời sống tình dục. Đó là sở thích cá nhân, cần được tôn trọng, nhưng cũng cần cân nhắc vì nó tiềm ẩn nguy cơ mắc nhiều bệnh tật, bao gồm cả bệnh ung thư vòm họng đáng sợ nếu không sử dụng bao cao su.
Lý do là bởi bạn hoàn toàn có thể bị lây hoặc truyền virus HPV với bạn tình trong quá trình “yêu” bằng miệng không đeo bao cao su, đặc biệt nguy hiểm là Virus HPV 16. Khi virus này xâm nhập vào cơ thể qua con đường quan hệ tình dục, chúng sẽ "bám rễ" ở khoang miệng và gây bệnh. Nếu không chữa trị được dứt điểm, biến chứng của bệnh sẽ dẫn đến nguy cơ ung thư khoang miệng, ung thư vòm họng cao.
2. Hút thuốc lá
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra có hàng trăm loại hóa chất độc hại gây độc tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư cho người hút thuốc như nicotine, benzene, hydrocarbon, nitrit...
Khi bạn hút thuốc, các chất ung thư hít vào phổi gây phá hủy chức năng bảo vệ đường hô hấp, gây viêm niêm mạc, và biến đổi tế bào biểu mô, cuối cùng dễ dẫn đến ung thư hô hấp, trong đó có ung thư vòm họng.
Ngoài ra, người hút thuốc lá có nguy cơ ung thư phổi cao gấp 22 lần người bình thường. Thậm chí, các nhà khoa học Nhật Bản tuyên bố thuốc lá điện tử có chứa nhiều chất gây ung thư cao gấp 10 lần thuốc lá thường.
3. Uống nhiều bia rượu
Đồ uống có cồn luôn là kẻ thù của sức khỏe. Các nghiên cứu lâm sàng chỉ ra rằng rượu, bia là nguyên nhân chiếm tới 1/3 trường hợp mắc bệnh ung thư vòm họng.
Lý do là khi vào cơ thể, dưới tác dụng của enzym alcohol dehydrogenase, rượu oxy hóa thành acetaldehyde, đây là 1 chất gây ung thư, gây tổn thương DNA. Với ung thư vòm họng, bia rượu làm tăng acetaldehyde trong nước bọt, làm tổn thương DNA ở các tế bào niêm mạc miệng, họng, thực quản và đường hô hấp trên, lâu ngày sinh ra bệnh.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đã chứng minh rằng người nghiện rượu thì nguy cơ có thể mắc ung thư gan cao gấp 4 - 5 so với người bình thường. Vì vậy, hãy hạn chế bia rượu và đồ uống có cồn nói chung để bảo vệ sức khỏe.
4. Ăn nhiều thực phẩm lên men
Các chuyên gia đã khuyến cáo rằng, việc ăn thực phẩm lên men, đồ muối quá lâu như dưa, cà... tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh tật, đặc biệt là ung thư dạ dày và ung thư vòm họng.
Sau thời gian ngâm muối lâu ngày, nhiều thành phần trong thực phẩm có thể bị biến chất, dễ làm phát triển tế bào ung thư ở vòm họng, dạ dày. Đặc biệt đồ muối quá chua, quá lâu, nổi váng… còn có khả năng tích tụ nhiều vi khuẩn độc hại, vì thế bạn nên tránh tiêu thụ những loại thực phẩm này.
5. Ăn nhiều thịt chế biến sẵn
Thịt đỏ cung cấp nguồn năng lượng và chất đạm tốt nhưng những loại thịt đỏ chứa nhiều muối hoặc chế biến sẵn đa phần có chứa nhiều muối nitrat hoặc nitrit. Khi hấp thụ vào trong người với số lượng lớn, những chất này rất dễ gây bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư vòm họng.
Ngoài ra, việc ăn thịt nấu chín ở nhiệt độ cao tạo ra một loại hóa chất được gọi là heterocyclic amine (HCAs), cũng tiềm tàng nguy cơ gây ung thư vòm họng.
6. Chủ quan với ô nhiễm môi trường
Chúng ta nghe báo đài cập nhật hàng ngày về tình trạng ô nhiễm môi trường nhưng thực chất, không nhiều người quá quan tâm đến nó. Thậm chí không ít bạn trẻ chủ quan cho rằng mình còn trẻ, sức khỏe tốt nên chưa có ý thức bảo vệ môi trường cũng như bảo vệ bản thân trước ô nhiễm từ khói bụi, chất hóa học, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm đất…
Đặc biệt, công việc thường xuyên tiếp xúc với môi trường khói bụi: khói động cơ, củi đốt, bụi than, đá, quặng, gỗ, sơn và 1 số hóa chất sử dụng nhiều trong các ngành như kim loại, dầu mỏ, sản xuất nhựa, dệt may thuộc nhóm nguy cơ cao mắc bệnh ung thư vòm họng. Vì vậy, hãy luôn sử dụng đồ bảo hộ, luyện tập thể thao, ăn uống lành mạnh để tăng sức đề kháng và khám sức khỏe thường xuyên.
Nguồn và ảnh: Sohu, Asia One, Daily Mail
CÙNG CHUYÊN MỤC
