Khi trẻ vừa được sinh ra, các tế bào thần kinh đều đã có sẵn, tuy nhiên giữa chúng có rất ít các liên kết. Khi trẻ sơ sinh tiếp nhận, học hỏi những thông tin mới qua các giác quan và tích lũy kinh nghiệm của chúng, những liên kết giữa các dây thần kinh mới dần dần được hình thành.
Nếu một đứa trẻ được “kích thích” , mỗi giây não bộ có thể tạo ra tới một triệu liên kết. Mặt khác, nếu một em bé không nhận được đủ “kích thích”, tiếp xúc và trải nghiệm trong những năm tháng đầu đời, những liên kết này sẽ không được tạo ra. Cơ hội để hình thành nên những liên kết này có thể bị bỏ lỡ vĩnh viễn.
Từ 0 – 3 tuổi là giai đoạn quan trọng nhất để hình thành nên những liên kết thần kinh. Đây là thời điểm “tính mềm dẻo thần kinh” (hay còn được gọi là tính khả biến thần kinh) xảy ra. Các đường dẫn thần kinh, kết nối giữa các tế bào hay còn được gọi là khớp thần kinh được hình thành mạnh mẽ với tốc độ nhanh chóng. Sau giai đoạn này, não không còn “dẻo” hoặc “có thể thay đổi”, các liên kết cũng không còn hình thành với tốc độ nhanh như trước được nữa.
Theo các nhà khoa học, ôm và âu yếm được cho là một trong những biện pháp tốt nhất để giúp trẻ nhỏ hình thành và phát triển những khớp liên kết tế bào thần kinh trong não.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Developmental Cell, một nhóm các nhà khoa học thuộc Viện Weizmann do tiến sĩ Gil Levkowitz dẫn đầu đã phát hiện ra rằng, oxytocin hay còn được gọi với cái tên “hormone tình yêu” đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ của trẻ nhỏ. Theo Levkowitz, oxytocin chi phối sự hình thành các mạch máu mới trong não bộ của trẻ, đặc biệt là trong tuyến yên, nơi kiểm soát một số quá trình sinh lý như tăng trưởng và sinh sản.
Oxytocin là loại hormone kích thích cảm giác vui vẻ và tin tưởng. Nó cũng chính là chất giúp chúng ra đối phó với căng thẳng, mệt mỏi. Cách dễ nhất để kích thích việc giải phóng oxytocin là thông qua các tương tác cá nhân lành mạnh như ôm hoặc âu yếm đối với người mình yêu thương.
Nói theo cách khác, trong những năm tháng đầu đời, trẻ em rất cần được tương tác và tiếp xúc nhiều với cha mẹ và người thân bởi điều này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của các dây thần kinh trong não bộ.
Giai đoạn sơ sinh
Trước khi trẻ hiểu được ngôn ngữ nói, chúng kết nối với cha mẹ hoặc người thân thông qua xúc giác. Bất kỳ tác động nào đối với làn da của em bé đều gây nên kích thích lớn ở não bộ và thúc đẩy tạo ra nhiều liên kết thần kinh. Do đó, chỉ cần đơn giản là ôm và âu yếm con, bạn đã giúp cho con mình trở nên thông minh hơn.
Ngoài ra mát-xa cho em bé cũng là một cách tuyệt vời để kích thích làn da của em bé và hình thành nên những kết nối này. Bạn có thể vừa mát-xa vừa trò chuyện và giao tiếp bằng ánh mắt với con. Cách này sẽ khiến trẻ vừa có thể tập trung vào khuôn mặt bạn một cách trực quan, lắng nghe giọng nói của bạn và cảm nhận sự kích thích ở xúc giác. Từ đó não bộ sẽ dần hình thành nền tảng cho vốn từ vựng của trẻ.
Giai đoạn trẻ tập đi
Khi trẻ bắt đầu tập đi, chúng bắt đầu phát triển ý thức về bản thân mạnh mẽ hơn và sẵn sàng rời xa bạn để khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, bạn sẽ nhận thấy trong khi trẻ tập đi sẽ thường xuyên quay đầu lại kiểm tra để đảm bảo rằng bạn vẫn ở đó. Nếu lúc nào, bạn dành cho trẻ những cái ôm âu yếm sẽ giúp con bạn cảm nhận được sự trấn an và động viên. Điều này giúp trẻ tự tin hơn để khám phá những điều mới.
Giai đoạn mẫu giáo
Khi con bạn ở độ tuổi mẫu giáo và thậm chí đến tuổi đi học, những cái ôm vẫn rất quan trọng đối với sự phát triển tình cảm xã hội, sức khỏe tâm thần và ý thức về bản thân của trẻ. Bạn có thể vừa ôm vừa hỏi con về những điều thú vị hoặc những vấn đề đã gặp phải trong ngày.
Điều này có lợi cho sự phát triển lành mạnh của trẻ vì nó giúp con bạn được hình thành thói quen chia sẻ và thảo luận về bất kỳ vấn đề nào xảy ra trong cuộc sống. Đây cũng là một kỹ năng quan trọng để xây dựng giá trị bản thân và tính tự chủ của con bạn, góp phần tạo nên một sức khỏe tinh thần vững chắc.
CÙNG CHUYÊN MỤC
