Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương vừa thông tin sau khi có kết quả giải trình tự gene virus trên mẫu bệnh phẩm của đoàn chuyên gia Ấn Độ, nhập cảnh Việt Nam ngày 18/4 và được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Trước tình hình dịch COVID-19 ở các nước xung quanh Việt Nam đang diễn biến phức tạp. Bộ trưởng Bộ Y tế đã chỉ đạo các viện đầu ngành tiến hành giải trình tự gene của những người nhập cảnh vào Việt Nam đã mắc COVID-19 để đánh giá, có các biện pháp kiểm soát dịch phù hợp.
Tại Yên Bái, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã tiến hành lấy mẫu tất cả các chuyên gia Ấn Độ và một trường hợp là nhân viên làm việc tại Khách sạn Như Nguyệt 2 để tiến hành làm xét nghiệm giải trình tự geneKết quả ngày 30/4 cho thấy: Tất cả các mẫu xét nghiệm của các chuyên gia Ấn Độ và nhân viên khách sạn thuộc biến thể hiện đang lưu hành và gây bệnh tại Ấn Độ. Cụ thể là biến thể B.1.617.2.
Bác sĩ Vũ Minh Điền, Phó giám đốc Trung tâm Phòng, chống dịch và Tiêm chủng vắc-xin, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, với các biến chủng cũ trên thế giới, trung bình một bệnh nhân COVID-19 có thấy lây nhiễm virus cho 4 người. Con số này tại Ấn Độ là khoảng 9-10 người.
“Đây là tiếng chuông cảnh tỉnh với các quốc gia xung quanh Ấn Độ, trong đó có Việt Nam. Khi biến chủng này xâm nhập, khả năng lây lan của chúng sẽ nhanh và mạnh hơn, từ đó khiến dịch dễ bùng phát diện rộng”, bác sĩ Điền nhấn mạnh.
Theo bác sĩ Vũ Minh Điền, với SARS-CoV-2 hay các loại virus khác có quá trình nhân lên liên tục, theo quy luật di truyền, chúng cứ nhân lên khoảng 105-106 là sẽ xuất hiện thêm một gene đột biến mới với kiểu hình, tính trạng khác nhau.
Dựa trên quy luật chọn lọc tự nhiên, những biến chủng có khả năng lây lan nhanh, mạnh, động lực cao sẽ tồn tại và lưu hành. Trong khi đó, những biến chủng không có khả năng lây lan hoặc chậm sẽ tự bị thanh lọc.
Theo các chuyên gia chuyên gia, SARS-CoV-2 trung bình tự đột biến hai tuần một lần để thích ứng với môi trường và điều kiện dân cư tại đất nước mà virus này hoạt động.
Tại châu Á, 4 biến thể phổ biến và nguy hiểm nhất là B117 (phát hiện tại Anh, hiện lây lan mạnh tại Philippines và Thái Lan), B.1.617 (mới được phát hiện tại Ấn Độ và cũng đang lây lan mạnh ở nước này), P3 (phát hiện và lây lan tại Philippines) và B1351 (phát hiện tại Nam Phi, hiện có mặt tại Nhật và Philippines).
Điểm chung của các biến thể mới là mang trong mình đột biến E484K - được giới nghiên cứu cảnh báo là có khả năng mạnh hơn các loại vắc-xin ngừa COVID-19, thậm chí người được tiêm vắc-xin cũng có nguy cơ nhiễm.
Riêng biến thể B.1.617 ở Ấn Độ nguy hiểm hơn, có thêm hai đột biến nữa là E484Q và L452R.
Trước đó, theo kết quả Viện Pasteur TP HCM đã giải trình tự gene của các trường hợp mắc COVID-19 nhập cảnh từ Campuchia vào Việt Nam cho thấy, 85,7% mẫu những người về từ Campuchia mang biến thể B1.1.7 của SARS-CoV-2 (biến thể phát hiện ở Anh) và 14,3% mang biến thể B.1.351 (biến thể phát hiện ở Nam Phi).
Biến thể B1.1.7 lần đầu tiên được phát hiện ở Anh vào tháng 9-2020, sau đó đã được tìm thấy ở hàng trăm quốc gia khác với khả năng lây lan nhanh.
Tại Việt Nam, nhiều bệnh nhân trong đợt dịch thứ 3 ở Hải Dương (tháng 1 và tháng 2-2021) đã mắc biến thể này, tốc độ lây lan nhanh hơn nhiều so với chủng biến thể gây đợt dịch ở Đà Nẵng (tháng 7 và 8/2020).
Với chủng biến thể B.1.351 của SARS-CoV-2 từ Nam Phi được Việt Nam giải trình tự gene, tìm thấy trên bệnh nhân người Nam Phi (BN1422), nhập cảnh sân bay Nội Bài từ Nam Phi ngày 19/12/2020.