Vắc xin do Hãng dược phẩm Takeda nghiên cứu và phát triển trong gần 45 năm, được đưa vào sử dụng lần đầu tiên trên thế giới từ năm 2018 và đã được triển khai tiêm rộng rãi tại hơn 40 quốc gia trên thế giới. Lần đầu tiên người dân Việt Nam có cơ hội tiếp cận vắc xin này sau nhiều năm mong đợi và chứng kiến dịch bệnh sốt xuất huyết hoành hành, gây hàng trăm ngàn ca mắc và hàng chục ca tử vong mỗi năm.
Vắc xin sốt xuất huyết của Takeda Nhật Bản được sản xuất với công nghệ hiện đại, hiệu quả phòng cả 4 tuýp virus sốt xuất huyết gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), hiệu quả lên đến hơn 80% và ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%. Đặc biệt, vắc xin còn phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết. Hiện số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần tại Việt Nam khá cao, với tình trạng lần mắc bệnh sau thường nặng hơn lần trước.
PGS.TS Trần Đắc Phu (thứ ba từ phải sang), Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) chứng kiến Lễ ra mắt và triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết tại VNVC, chiều 20/9/2024.
Theo PGS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Việt Nam hiện đang lưu hành cả 4 chủng virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết, trong đó tuýp virus lưu hành chủ yếu là DEN-1, DEN-2. Chủng DEN-2 thường liên quan đến các trường hợp mắc sốt xuất huyết nghiêm trọng và gây dịch, cũng như là nguyên nhân lớn dẫn đến các ca tử vong liên quan đến sốt xuất huyết.
Ông Phu đánh giá nhờ có vắc xin nên nhiều bệnh nguy hiểm đã bị loại trừ và giảm đi hàng trăm, hàng nghìn lần ca mắc như đậu mùa, uốn ván sơ sinh, bại liệt,... gần đây nhất là Covid-19. Ông kỳ vọng vắc xin sốt xuất huyết sẽ là vũ khí hiệu quả phòng ngừa dịch sốt xuất huyết bên cạnh các biện pháp kiểm soát muỗi, ngăn ngừa muỗi đốt còn gặp nhiều khó khăn.
Người dân đến VNVC tiêm vắc xin sốt xuất huyết chiều 20/9.
Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, là đối tác chiến lược toàn diện với Takeda, VNVC đã triển khai đặt hàng từ rất sớm và nỗ lực cùng nhà sản xuất để đưa về Việt Nam số lượng lớn vắc xin sốt xuất huyết, kịp thời bảo vệ cho trẻ em, người lớn. Thời điểm triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết càng ý nghĩa hơn khi sốt xuất huyết đang gia tăng mạnh mẽ trong mùa mưa bão, lũ lụt.
ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM (HCDC) cho biết những năm gần đây dịch tễ sốt xuất huyết đã thay đổi, không còn phát triển theo chu kỳ mà tăng đều hàng năm, đặc biệt vào thời điểm cuối năm. Việt Nam có khoảng 200.000 ca mắc và hàng chục ca tử vong vào hàng năm. Các nước có mô hình dịch tễ tương đồng Việt Nam như Brazil đã đưa vắc xin vào tiêm chủng rộng rãi cho người dân.
Với công nghệ hiện đại, vắc xin có hiệu quả phòng cả 4 tuýp virus sốt xuất huyết gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), dành cho trẻ em từ 4 tuổi và người lớn.
TS.BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt xuất huyết, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM) cho biết bệnh có thể gặp ở trẻ em và người lớn nhưng ở trẻ em, bệnh có nhiều nguy cơ diễn tiến nặng và tỷ lệ tử vong cao do thường dễ nhầm lẫn các dấu hiệu ban đầu với nhiều bệnh lý khác.
Nhiều trẻ sốt xuất huyết nhập viện khi đã có biến chứng nặng, rơi vào tình trạng sốc, trụy tim mạch, xuất huyết ồ ạt, giảm thể tích tuần hoàn có nguy cơ tử vong rất cao. Những năm gần đây, số ca mắc sốt xuất huyết nặng có dấu hiệu tăng lên có thể liên quan đến chủng virus DEN-2 gây bệnh chiếm ưu thế, bệnh nhân thừa cân béo phì tăng, có bệnh nền kèm theo…
Theo dữ liệu của WHO, số ca mắc sốt xuất huyết đã tăng gấp 10 lần trong hai thập kỷ qua, từ 500.000 ca vào năm 2000 lên hơn 5 triệu ca vào năm 2019. Tại Việt Nam, nếu trước đây, giai đoạn 1980 - 2018, Việt Nam thường ghi nhận đỉnh dịch mỗi 10 năm thì riêng giai đoạn 2019 - 2023, Việt Nam đã trải qua tới 2 đợt đỉnh dịch vào năm 2019 và năm 2022. Riêng năm 2022, cả nước có hơn 367.000 ca mắc, đứng thứ 2 toàn cầu, chỉ sau Brazil.
Ngay từ khi thành lập, VNVC đầu tư hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP nhằm đảm bảo vắc xin an toàn, chất lượng.
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết thêm, sốt xuất huyết diễn biến khó lường và phức tạp, có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn, trong đó các đối tượng có nguy cơ trở nặng cao hơn là trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì… Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu.
Với diễn biến phức tạp của nhiều dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, Hệ thống tiêm chủng VNVC liên tiếp đưa về thêm nhiều vắc xin mới và chất lượng cao để kịp thời phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe trẻ em và người lớn. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, VNVC đã mang về 3 loại vắc xin mới phòng bệnh viêm màng não mô cầu B thế hệ mới, vắc xin phế cầu 23 và lần này là vắc xin sốt xuất huyết. Dự kiến trong thời gian sớm nhất, VNVC sẽ tiếp tục đưa về Việt Nam vắc xin zona thần kinh phục vụ tiêm phòng ngừa mắc mới và tái mắc bệnh cho người từ 18 tuổi.
CÙNG CHUYÊN MỤC
