Vào năm 2020, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã đưa ra danh sách các chất gây ung thư. Trong đó có 121 chất gây ung thư thuộc nhóm 1 và 89 loại chất gây ung thư thuộc nhóm 2A. Nitrosamine, benzopyrene, rượu, cá muối, aflatoxin đều có liên quan mật thiết đến chế độ ăn uống. Đặc biệt, có 7 loại thực phẩm sau đây tiềm ẩn nhiều nguy cơ ung thư nhưng nhiều người không biết tới.
1. Cá ướp muối kiểu Trung Quốc
Món ăn này thuộc nhóm chất gây ung thư loại 1, có nhiều bằng chứng về khả năng gây ung thư của nó, trong đó có hợp chất nitroso.
Trong quá trình tẩm muối ướp cá, cần sử dụng một lượng lớn muối có nồng độ cao để khử nước. Quá trình này sẽ xảy ra phản ứng hóa học tạo ra các hợp chất nitroso gây ung thư như nitrosodimethylamine, làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng.
2. Thực phẩm bị mốc
Đậu phộng, gạo, lúa và các loại thực phẩm bị mốc khác có chứa chất aflatoxin cực độc. Aflatoxin là chất gây ung thư loại 1, độc gấp 68 lần asen, khả năng gây ung thư cao gấp 70 lần so với dimethyl nitrosamine.
Aflatoxin là chất chuyển hóa của Aspergillus flavus, khi ngũ cốc không được sấy khô hoặc bảo quản đúng cách sẽ bị nhiễm nấm Aspergillus flavus. Sau khi aflatoxin vào cơ thể con người, nó sẽ gây tổn thương lớn cho gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan.
3. Đồ ăn nóng
Đồ uống nóng có nhiệt độ trên 65 độ C được xếp vào loại chất gây ung thư 2A. Vì niêm mạc miệng và niêm mạc thực quản rất mỏng, khả năng chịu được nhiệt độ có hạn nên rất dễ bị bỏng. Mặc dù vết bỏng có thể phục hồi nhanh nhưng việc liên tục bị bỏng như vậy trong thời gian dài sẽ gây viêm mãn tính, làm tăng nguy cơ ung thư miệng và thực quản.
4. Rượu
Thành phần chính của rượu là ethanol, sau khi ethanol vào cơ thể người sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde, một chất gây ung thư loại 1. Sau đó nó tiếp tục chuyển hóa thành acid acetic, cuối cùng thành carbon dioxide và nước.
Nếu uống nhiều rượu, acetaldehyde không thể chuyển hóa được, nó sẽ tiếp tục tích tụ trong cơ thể, kết hợp với DNA của tế bào, gây ra đột biến tế bào và cuối cùng dẫn tới ung thư.
Theo một báo cáo về Ung thư Thế giới năm 2014, rượu gây ra 3,5% các ca ung thư. Trong đó, có nhiều ca ung thư liên quan tới rượu bao gồm họng, thực quản, gan, ruột kết…
5. Đồ nướng
Thực phẩm nướng dễ sinh ra chất gây ung thư benzopyrene loại 1. Bản thân than khi dùng để nướng thịt có chứa benzopyrene. Ngoài ra, trong quá trình nướng thịt, con người có thể hít phải một lượng lớn khói có chứa benzopyrene. Khói cũng có thể ám vào thực phẩm, rất có hại.
Bên cạnh đó, khi nướng thịt sẽ có nhiều mỡ chảy ra, khi mỡ đông đặc lại sẽ tạo ra benzopyrene bám trên bề mặt thực phẩm. Khi benzopyrene vào cơ thể người, nó từ từ gây tổn thương đến các mô và cơ quan như dạ dày, phổi, gan, bàng quang, đường tiêu hóa, dễ dần đến các bệnh ung thư như dạ dày, thực quản, ruột kết.
6. Đồ chiên rán, nướng
Chất acrylamide gây ung thư lớp 2A có thể được tìm thấy trong thực phẩm rán như khoai tây chiên, gà rán, bánh quy, bánh mì.
Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS) chỉ ra rằng, thực phẩm chứa tinh bột và axit amin sẽ tạo ra một lượng acrylamide nhất định sau khi chiên hoặc nướng ở nhiệt độ cao trên 120 độ C. Acrylamide có nguy cơ gây quái thai và đột biến sức khỏe.
7. Cau
Quả cau thuộc nhóm chất gây ung thư loại 1. Cau chứa chất arecoline gây ung thư. Xơ cau thô ráp, khi ma sát với niêm mạc miệng lúc nhai sẽ dễ gây ra những tổn thương cho niêm mạc miệng. Ngoài ra, người ta còn dùng vôi tôi để ăn cùng, rất có hại tới khoang miệng.
Một số nghiên cứu đã khẳng định rằng, ăn cau có liên quan mật thiết đến bệnh ung thư miệng. Ước tính năm 2017, tại tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc có gần 25.000 bệnh nhân ung thư miệng do ăn trầu, chiếm khoảng 1/3 số bệnh nhân ung thư miệng trên toàn quốc.