Mới đây, MC ILL đã chia sẻ một tin buồn với cộng đồng người nghe nhạc rap tại Việt Nam: nam rapper Chú Nghi (hay còn gọi là ECC), tên thật là Nguyễn Minh Trí, đã qua đời ở tuổi 27 vì u tế bào mầm (thể ác tính phát triển thành ung thư), mà cụ thể là u nguyên bào thận.
Được biết, trước đó, trong khoảng thời gian cuối tháng 12/2021, đầu tháng 1/2022, nam rapper đã phải nhập viện và được chẩn đoán mắc căn bệnh hiếm gặp nêu trên. Dù đã được chăm sóc y tế trong suốt thời gian này nhưng ECC liên tục sụt cân và không may qua đời.
Hình ảnh nam rapper trên giường bệnh những ngày cuối đời
U nguyên bào thận là căn bệnh như thế nào?
Thực tế, u nguyên bào thận là một dạng u tế bào mầm. U tế bào mầm là khối u xuất phát từ những tế bào mầm nằm ở phôi thai. Đó có thể là khối u ác tính hoặc cũng là khối u lành tính. Nếu khối u phát triển theo hướng ác tính thì nó sẽ trở thành ung thư.
Về u nguyên bào thận, nếu các tế bào sớm của thận không phát triển thành cầu thận hoặc nephron thì các cụm tế bào chưa trưởng thành đó có thể hình thành trong thận khi con người (lúc còn là thai nhi) được sinh ra. Thông thường, các tế bào này trưởng thành khi con người vào độ tuổi 3 hoặc 4 tuổi. Tuy nhiên, một số tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát, tạo thành một khối các tế bào chưa trưởng thành. Khối này được gọi là u nguyên bào thận (tên tiếng Anh là nephroblastoma) hay u Wilms (tên tiếng Anh là Wilms tumor).
Hình ảnh u nguyên bào thận 2 bên của 1 bệnh nhi nữ 4 tuổi (Ảnh: radiopaedia.org)
Như vậy, u nguyên bào thận cũng có thể ác tính và lành tính. Trong trường hợp ác tính (ung thư), nó có thể phát triển và lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Dù vậy, khối u này thường chỉ được phát hiện sau khi đã đạt đến kích thước to gấp gần 4 lần so với trọng lượng thận khỏe mạnh của trẻ 3 tuổi. Khoảng 1 trên 4 trẻ có u nguyên bào thận khi lần đầu tiên được chẩn đoán thì đã di căn sang phổi hoặc gan.
Căn bệnh "từ trên trời rơi xuống"?
Cho đến thời điểm hiện tại, người ta vẫn chưa tìm được ra nguyên nhân chính xác gây ra căn bệnh u nguyên bào thận nói riêng và u tế bào gốc nói chung. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng di truyền có thể là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra bệnh này.
Người ta phỏng đoán rằng ung thư bắt đầu khi các tế bào phát triển bất thường trong ADN của cơ thể con người, cho phép tế bào phát triển và phân chia không kiểm soát rồi tiếp tục ''gặm nhấm" các tế bào bình thường khác khiến chúng (tế bào bình thường) chết đi, tích lũy tạo thành một khối u tế bào mầm. Trong u nguyên bào thận, quá trình phát triển bất thường này xảy ra trong các tế bào thận.
Trong một số trường hợp, sự phát triển bất thường trong ADN dẫn đến khối u nguyên bào thận sẽ được truyền từ cha mẹ sang con.
Di truyền có thể là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra u nguyên bào (Ảnh: Researchgate)
Phát hiện và điều trị sớm từ khi còn nhỏ là điều tốt nhất
Mặc dù là bệnh lý hiếm gặp nhưng u nguyên bào thận (và u tế bào mầm nói chung) nếu được phát hiện sớm (ngay từ khi còn nhỏ) và điều trị theo đúng phác đồ sẽ cho kết quả tốt, tỷ lệ khỏi bệnh tương đối cao.
Theo trang Mayo Clinic, các dấu hiệu và triệu chứng của u nguyên bào thận rất khác nhau, và một số trẻ em không có bất kỳ dấu hiệu rõ ràng nào. Nhưng hầu hết bệnh đều trải qua một hoặc nhiều dấu hiệu và triệu chứng sau:
- Một khối u ở bụng bạn có thể cảm thấy.
- Sưng bụng.
- Đau bụng.
Các dấu hiệu và triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Sốt.
- Có máu trong nước tiểu.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa hoặc cả hai.
- Táo bón.
- Ăn mất ngon.
- Hụt hơi.
- Huyết áp cao.
Do đó, trang NCBI khuyến cáo cha mẹ nên chú ý, nếu thấy con của mình có bất kỳ dấu hiệu nào trên đây ngay từ khi còn nhỏ thì cần đưa đến bệnh viện để kiểm tra ngay, đặc biệt là chú ý đến cảm nhận khi chạm lên người con lúc tắm cho nó.
Nguồn và ảnh: Mayo Clinic, NCBI, BV ĐKQT Vinmec
CÙNG CHUYÊN MỤC
