Tùy theo mỗi vùng miền mà quan niệm về mâm ngũ quả ngày Tết lại có sự khác nhau thấy rõ. Thông thường, người miền Bắc coi trọng Ngũ hành nên từng loại quả được bày sẽ tượng trưng tương ứng với Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Tuy nhiên, ngày nay những nguyên tắc này đã dần thay đổi, không còn bắt buộc là “ngũ quả” nữa mà có thể là 7 hay 9 loại quả khác nhau miễn là một con số lẻ với mong muốn về một năm mới sung túc, an khang.
Chính vì mâm quả ngày Tết tượng trưng cho tấm lòng thành kính cũng như nguyện ước của gia chủ trong năm mới nên các bà nội trợ cũng cực kì cẩn trọng trong việc chọn từng loại quả về để bày trí.
Chuối
Chuối thường là loại quả không thể thiếu trong một mâm ngũ quả truyền thống. Ta nên chọn chuối nải to, đều quả, tươi màu, không bị đen, bầm giập, còn nguyên núm nếu không chuối sẽ nhanh bị đen, rụng hỏng làm mâm ngũ quả trong những ngày Tết không còn bắt mắt nữa. Ngoài ra các mẹ cũng chú ý chọn mua nải chuối quả to, dài, xòe ra trông giống như bàn tay Phật với hàm ý che chở cho con cháu, phù hộ độ trì cho gia chủ.
Đặc biệt, trong mâm ngũ quả ngày Tết các bà nội trợ nên ưu tiên chọn chuối tiêu thay vì chuối ta bởi lẽ chuối tiêu thường cong, dài khi bày trí sẽ giúp ôm chặt các loại quả khác làm cho mâm ngũ quả trở nên đẹp mắt hơn. Thông thường, với mâm quả ngày Tết cần chọn mua nải chuối có số quả lẻ và quả cuối cùng nằm ở chữ “sinh” theo cách đếm “Sinh – Lão – Bệnh – Tử”.
Nên lựa chọn nải chuối tươi, đều màu, quả to và có số quả lẻ cho mâm quả ngày Tết
Cam, quýt
Cam, quýt có màu vàng tượng trưng cho sự phú quý, giàu sang nên cũng là một trong những loại quả thường được lựa chọn để bày trên mâm ngũ quả. Đối với loại quả này, nên chọn quả tròn đều, da bóng láng không có đốm hoặc sẹo. Quả chín có vỏ xanh ửng vàng đều là chín cây; loại chín ép để vài ngày vỏ vẫn xanh nhưng màu vàng của trái chín sẽ ửng không đều và không còn cuống lá. Không nên chọn trái có màu vàng tươi đã rụng cuống mà nên chọn quả có màu vàng mỡ gà, da bóng láng, có đốm thâm lộ ra, vỏ mỏng…
Cam, quýt nên chọn quả tròn đều, da láng bóng, không có đốm hoặc sẹo như vậy bày mâm quả sẽ đẹp mắt hơn
Với cam sành không nên chọn quả lớn có da sần sùi hay vàng chóe một bên, quả như vậy vỏ dày, bị sượng khô, ít nước, không ngọt. Chọn những quả cam hoặc quýt như vậy vừa giúp gia đình bạn có một mâm quả đẹp ngày Tết lại vừa được thưởng thức những quả cam ngon nhất khi hạ mâm quả nữa đấy.
Phật Thủ
Nếu không lựa chọn cuối, các bà nội trợ vẫn thường hay chọn Phật Thủ để thay thế trong mâm ngũ quả ngày Tết. Phật Thủ có giá trị cả về mặt ý nghĩa tâm linh, cũng như thẩm mỹ. Khi mua, nên chọn quả phật thủ rắn chắc, vỏ tươi sáng với hương thơm, ngón tay nhiều, dài, móng nhọn và đều, tránh lựa chọn những quả có đốm mềm hoặc ngón tay khập khiễng.
Số ngón phải đạt trên 20 ngón trở lên và đặc biệt ngón cuối cùng phải nằm ở chữ… "Thịnh", theo cách đếm: "Thịnh - Suy - Vi - Thái".
Phật Thủ vừa có ý nghĩa tâm linh cũng như thẩm mỹ trong mâm ngũ quả ngày Tết
Dưa hấu
Một mẹo nhỏ khi mua dưa hấu đó là bạn nên búng vào thân dưa, nếu dưa phát ra tiếng trầm và chắc nịch là quả dưa còn tươi, ngon. Để chọn được một quả dưa ngon, các bạn nên đặc biệt chú ý tới bề ngoài của quả dưa:
- Vỏ dưa: Vỏ căng tròn, láng bóng, các xọc đen phải nổi rõ, dùng ngón tay cái ấn nhẹ vào vỏ thấy cứng là dưa ngon, tốt.
- Cuống dưa: nhỏ, héo khô lại là dưa già. Nếu cuống dưa héo mà do hái non thì cuống thường to, không teo nhiều.
- Núm dưa: tròn đều, hơi lõm xuống.
- Bên dưới quả dưa: Xem phần dưới quả dưa lớn hay bé (càng bé càng tốt). Đồng thời xem nó có lõm vào hay không, lõm và càng sâu thì càng ngọt. Nhưng với quả dưa hình cầu, nếu nó lõm sâu thì thường là quả đã chín quá, sẽ bị xốp.
- Phần dưa nằm tiếp đất: càng vàng càng tốt, nếu có xanh và hơi vàng là quả dưa còn non.
Bằng việc quan sát kĩ quả dưa theo các mẹo này, chắc chắn bạn sẽ chọn được một quả dưa vừa đẹp mắt lại vừa ngon ngọt cho mâm quả ngày Tết này.
Muốn mua được dưa ngon nhất định phải quan sát kĩ bên ngoài của quả dưa
Bưởi
Bưởi cũng thường là lựa chọn của số đông các bà nội trợ cho mâm ngũ quả ngày Tết. Bưởi phải chọn quả tươi, vừa chín tới, không bị móp, bị rám, xước vỏ. Muốn chọn quả tép to, mọng nước, ngọt ngon, nên chọn loại có vỏ sáng bóng, trái tròn to, cầm thấy nặng tay. Trên vỏ bưởi thường có những nốt gai nhỏ, quả nào có gai càng to quả càng ngon, đã chín.
Riêng với bưởi da xanh, nên chọn quả nặng trung bình 1 – 1,5kg, da láng, màu xanh vỏ hơi ngả vàng, trái nhỏ nhưng nặng và không nên chọn quả có da nhăn nhúm, xanh đậm, nhẹ.
Sau khi bưởi mua về, bạn nên lấy kéo sắt cắt cuống để khoảng nửa cm và lấy vôi chấm vào vết cắt giúp bưởi chống thối, khử trùng.
Bưởi nên chọn quả chắc tay và tròn to
Xoài
Đối với những loại quả như xoài, bạn nên ưu tiên chọn quả xanh vì những quả này vỏ mỏng nên rất nhanh chín và để lâu ngày chúng sẽ bị thối. Chọn xoài có da căng bóng, màu vàng sáng, không lấy quả da thâm đen, vỏ nhăn, nhũn. Đặc biệt, nếu chọn mua xoài cát Hòa Lộc, các bạn hãy lựa những quả có màu vàng sậm, có vết thâm li ti đều trên trái, da căng láng, phần đầu không bị teo hoặc nhăn, ngửi có mùi thơm ngọt đậm.
Ưu tiên chọn xoài còn xanh cho mâm quả ngày Tết vì xoài rất nhanh chín, để lâu sẽ rất dễ bị hỏng
Táo
Táo là loại quả tươi ngon, để được lâu nên đây chắc chắn là lựa chọn phù hợp cho mâm ngũ quả ngày Tết rồi. Muốn táo được ngon, để được lâu, nên chọn táo được đóng trong bao, túi. Vỏ loại táo này sạch hơn, ít bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí, thuốc trừ sâu và thuốc bảo quản. Nên chọn loại táo được cấp giấy chứng nhận táo xanh vì ít nhất chúng được lựa chọn và qua kiểm định, đảm bảo hơn các loại táo thông thường khác.
Táo là loại quả tươi ngon, để được lâu nên rất phù hợp để bày trí trên mâm ngũ quả ngày Tết
Thanh long
Thanh long cũng là loại quả thường hay được lựa chọn để bày trí trên mâm quả bởi màu sắc đẹp mắt, tượng trưng cho sự may mắn, no đủ và sung túc. Muốn thanh long để lâu, không bị héo, khi chọn mua bạn nên chọn quả thanh long có vỏ bóng đỏ sậm và mỏng. Không có quá nhiều chồi lá mọc lên, những quả thanh long này vừa ngọt, nhiều nước, ăn ngon lại để được lâu.
Thanh long là loại quả tượng trưng cho sự may mắn, no đủ và sung túc
Nho
Nho là loại quả sang trọng và ngày nay cũng được khá nhiều gia đình ưa chuộng trong mâm quả ngày Tết. Chọn nho rất đơn giản, các bạn khi mua nho nho không nên chọn loại cuống khô, vỏ nhăn, bị rơi rụng nhiều, không còn nguyên chùm. Thay vào đó bạn nên chọn loại chùm lớn, quả to và mọng nước.
Nho nên chọn chùm to và quả mọng nước
Lưu ý:
- Ngày tết kéo dài sẽ làm trái cây chưng lâu bị héo úa, vì vậy, bạn không nên mua hoa quả quá sớm. Mâm ngũ quả sẽ được chưng lên bàn thờ gia tiên từ trước đêm 30, do vậy bạn nên mua hoa quả trước đó từ 1-2 ngày.
- Khi rửa trái cây bạn nên để ráo nước, dùng giấy ăn hoặc khăn thấm hết nước trước khi bày trí để tránh trường hợp nước còn đọng lại trên trái cây gây hư hỏng.
Chỉ cần với một vài mẹo nhỏ này chắc chắn các bà nội trợ sẽ dễ dàng chọn được những loại quả ưng ý cho mâm ngũ quả ngày Tết đủ đầy.
CÙNG CHUYÊN MỤC
